1. Văn nghị luận là gì?
Văn nghị luận là thể loại viết nhằm truyền đạt một tư tưởng hoặc quan điểm về các sự kiện, hiện tượng trong đời sống hay văn học thông qua các luận điểm và lập luận.
Nói một cách khác, văn nghị luận là loại văn mà tác giả sử dụng lý lẽ và dẫn chứng để làm rõ các luận điểm, qua đó thể hiện quan điểm, tư tưởng của mình đối với người đọc hoặc người nghe.
Mỗi bài văn nghị luận cần có luận điểm, luận cứ và quá trình lập luận
- Luận điểm là ý kiến thể hiện quan điểm và tư tưởng trong bài nghị luận, bao gồm các luận điểm chính, luận điểm mở đầu và luận điểm phát triển.
- Luận cứ là các dẫn chứng và lý lẽ được sử dụng để làm sáng tỏ luận điểm
- Lập luận là cách tổ chức và áp dụng lý lẽ, dẫn chứng để làm nổi bật và thuyết phục luận điểm. Lập luận có thể bao gồm suy lý, quy nạp, diễn dịch, so sánh, phân tích, tổng hợp để đảm bảo luận điểm là hợp lý và không thể phản bác.
2. Mẫu bài văn nghị luận về hiện tượng đời sống.
Mẫu bài nghị luận về sự thiếu nghị lực trong giới trẻ hiện nay.
Bài viết
Hiện nay, chúng ta thấy ngày càng nhiều bạn trẻ thiếu nghị lực. Nghị lực là động lực, niềm tin, và sức mạnh giúp ta vượt qua thử thách. Vậy vai trò của nghị lực trong cuộc sống hiện đại là gì?
Nghị lực giúp con người vượt qua khó khăn trong cuộc sống; không có nghị lực, chúng ta khó khăn trong việc vượt qua các rào cản nội tâm. Ví dụ, nhà văn Helen Keller, dù khiếm thị và khiếm thính, đã vượt qua mọi khó khăn và trở thành một nhà văn nổi tiếng tại Mỹ, đóng góp to lớn cho nền văn học.
Nghị lực không chỉ giúp ta tạo ra giá trị lớn cho cuộc sống mà còn là động lực thúc đẩy sự phát triển cá nhân. Đây là sức mạnh nội tại cần được đánh thức để phát triển bản thân. Một quốc gia mạnh cần nhiều người dám thay đổi và bứt phá.
Một quốc gia không thể tiến xa nếu giới trẻ thiếu nghị lực; điều này có thể dẫn đến khủng hoảng và sự chiếm ưu thế từ các quốc gia khác. Hiện tại, tinh thần nghị lực của giới trẻ Việt Nam đang giảm sút do những thói quen tiêu cực như 'ham ăn lười làm', thích hưởng thụ, và lười biếng. Thiếu nghị lực sẽ dẫn đến sự trì trệ và kém phát triển.
Thiếu tinh thần nghị lực khiến con người mất đi những trải nghiệm quý giá và không còn hứng thú với các giá trị thực sự của cuộc sống. Khi thiếu nghị lực, sẽ không có sự nỗ lực, tinh thần, hay nhiệt huyết. Điều này dẫn đến thói quen xấu như lười biếng, phụ thuộc vào người khác và dễ sa vào các thú vui độc hại như rượu, thuốc lá, ma túy, hoặc game điện tử vô bổ.
Nghị lực là yếu tố quan trọng không chỉ trong đời sống cá nhân mà còn trong sự phát triển của một quốc gia. Để có những giá trị thực sự trong cuộc sống, mỗi người cần nỗ lực không ngừng, rèn luyện bản thân, và vượt qua khó khăn. Là học sinh, tôi cam kết sẽ không ngừng học hỏi và phát triển để trở thành công dân có ích cho xã hội và đất nước.
3. Hướng dẫn viết bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống.
Các bước thực hiện một bài văn nghị luận về hiện tượng đời sống.
Bước 1: Hiểu rõ đề bài
Xác định ba yếu tố cần lưu ý:
- Yêu cầu về nội dung: Hiện tượng cần bàn luận là gì (tích cực hay tiêu cực)? Bài viết cần triển khai bao nhiêu ý? Mối quan hệ giữa các ý như thế nào?
- Yêu cầu về phương pháp: Các kỹ thuật nghị luận chính cần áp dụng là gì? (giải thích, chứng minh, bình luận, ...)
- Yêu cầu về phạm vi dẫn chứng: Nên lấy dẫn chứng từ văn học hay thực tiễn? (chủ yếu là từ thực tiễn).
Bước 2: Soạn dàn ý
a. Mở bài: Giới thiệu hiện tượng đời sống cần phân tích
b. Phần thân bài:
- Giải thích khái niệm và bản chất của hiện tượng; mô tả chi tiết hiện tượng
- Phân tích thực trạng và nguyên nhân (khách quan và chủ quan) của hiện tượng bằng các phương pháp phân tích, chứng minh
- Trình bày tác dụng và ý nghĩa (đối với hiện tượng tích cực); tác hại và hậu quả (đối với hiện tượng tiêu cực)
- Đề xuất giải pháp phát huy (cho hiện tượng tích cực); biện pháp khắc phục (cho hiện tượng tiêu cực)
- Liên hệ cá nhân: mình nên làm gì với hiện tượng này, và xây dựng lối sống như thế nào
- Chú ý: Cần ít nhất 1 đến 2 dẫn chứng trong bài viết
c. Kết luận
- Đưa ra quan điểm cá nhân về hiện tượng xã hội đã nghị luận
- Rút ra bài học về nhận thức và hành động cho bản thân
Bước 3: Thực hiện viết bài văn
- Phát triển bài viết theo hệ thống luận điểm, luận cứ và dẫn chứng đã xây dựng theo dàn ý.
- Vì bài nghị luận xã hội có yêu cầu về độ dài, bạn nên phân bổ thời gian làm bài hợp lý, tránh dài dòng và không cần thiết. Dựa trên dàn ý, luyện viết sao cho ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu và thuyết phục.
Bước 4: Đọc lại và chỉnh sửa để hoàn thiện bài viết.
Một số mẹo để bài văn nghị luận thêm hấp dẫn.
Để tạo ấn tượng với người đọc, bài viết cần có ví dụ cụ thể để chứng minh quan điểm và lập luận. Thay vì sử dụng các nhân vật quen thuộc trong nước, có thể tham khảo những nhân vật nổi tiếng quốc tế như Helen Keller, nhà văn và diễn giả Mỹ, người khiếm thị đầu tiên đạt học vị cử nhân nghệ thuật.
Ngoài các ví dụ cụ thể, việc đưa vào câu ca dao, tục ngữ, hoặc trích dẫn nổi tiếng từ văn học và nhân vật có ảnh hưởng cũng giúp bài viết ấn tượng hơn. Điều này cho thấy bạn am hiểu và đầu tư cho bài viết của mình.
Để tích lũy nhiều dẫn chứng cho bài viết, các bạn nên chăm chỉ đọc và nghiên cứu các vấn đề liên quan. Hãy ghi lại những câu nói hay và nhân vật nổi bật trong từng lĩnh vực vào một cuốn sổ để dễ dàng áp dụng và sử dụng khi viết bài.
Trên đây là toàn bộ thông tin hướng dẫn viết văn nghị luận về hiện tượng đời sống. Hy vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp các bạn viết được bài văn nghị luận hoàn chỉnh và ấn tượng nhất.