1. Hướng dẫn viết phương trình chính tắc của Elip
Khái niệm:
Trong mặt phẳng, cho hai điểm cố định F1 và F2
Elip là tập hợp các điểm M sao cho tổng khoảng cách từ M đến hai tiêu điểm F1 và F2 luôn bằng 2a
F1 và F2 là các tiêu điểm của elip. Khoảng cách giữa hai tiêu điểm F1 và F2 là 2c, gọi là tiêu cự của elip
Phương trình chính tắc của elip
Xét elip với các tiêu điểm F1 và F2, chọn hệ trục tọa độ Oxy sao cho F1(−c;0) và F2(c;0). Từ đó, có thể chứng minh được
Trong đó: b2=a2–c2
Phương trình (1) được gọi là phương trình chính tắc của elip
Cách viết:
Để viết phương trình chính tắc của một elip dựa trên định nghĩa cùng thông tin về tiêu điểm và tiêu cự, hãy thực hiện các bước sau:
Xác định tọa độ của hai tiêu điểm F1 và F2 trên hệ trục tọa độ Oxy. Biết rằng F1 có tọa độ (-c, 0) và F2 có tọa độ (c, 0).
Xác định bán kính chính và bán kính phụ của elip. Áp dụng công thức b2 = a2 – c2, bạn có thể tính được giá trị của b2.
Dựa trên bán kính chính a và bán kính phụ b, viết phương trình chính tắc của elip theo dạng sau:
Vậy, phương trình của elip trong trường hợp này là:
Đây là phương trình chính tắc của elip dựa trên định nghĩa và thông tin về tiêu điểm và tiêu cự.
2. Bài tập ứng dụng liên quan đến phương trình chính tắc của elip
Bài 1: Cho elip (E): rac{x^{2}}{16} + rac{y^{2}}{9} = 1 và một đường thẳng. Hãy xác định số điểm giao nhau giữa đường thẳng d và elip (E).
Bài 2: Viết phương trình chính tắc của elip có trục nhỏ dài 12 và một tiêu điểm tại F1(-2;0).
Bài 3: Tìm phương trình chính tắc của elip đi qua điểm A(0; 5) với độ dài tiêu cự là 6.
Bài 4: Viết phương trình chính tắc của elip có trục lớn dài 20 và một tiêu điểm tại F2(3; 0).
Bài 5: Xác định phương trình chính tắc của elip đi qua hai điểm A(7; 0) và B(0; 3).
Bài 6: Tìm phương trình chính tắc của elip đi qua điểm A(6; 0) với tỷ lệ giữa tiêu cự và độ dài trục lớn bằng 1/2.
Bài 7: Viết phương trình chính tắc của elip (E) với tiêu điểm F1(-5; 0) và tiêu cự c=3.
Bài 8: Elip (E1) có trục lớn dài a=10 và trục nhỏ dài b=8. Elip (E2) có trục lớn dài a=6 và tiêu điểm F2(-3; 0). Xác định số điểm giao nhau giữa E1 và E2.
Bài 9: Viết phương trình chính tắc của elip (E) với tâm tại O(0; 0), trục lớn dài a=15 và trục nhỏ dài b=9.
Bài 10: Xác định phương trình chính tắc của elip (E) với tiêu điểm F(4; 0) và tâm tại O(0; 0), biết rằng tiêu cự c=5.
Bài 11: Tìm phương trình chính tắc của elip (E) với trục nhỏ dài b=5 và đi qua điểm A(3; 4).
Bài 12: Viết phương trình chính tắc của elip (E) với tâm tại O(0; 0) và đi qua điểm A(6; 0), biết rằng tỷ lệ giữa tiêu cự và trục lớn là 2.
3. Phương pháp học hiệu quả phương trình chính tắc lớp 10
Việc học phương trình chính tắc trong lớp 10 có thể khó khăn, nhưng với sự kiên nhẫn và phương pháp học hợp lý, bạn có thể làm chủ kiến thức này. Dưới đây là một số cách để học hiệu quả phương trình chính tắc:
- Nắm vững kiến thức cơ bản về elip: Để học phương trình chính tắc, bạn cần hiểu về elip, bao gồm các yếu tố như trục lớn, trục nhỏ, tiêu điểm, và tiêu cự.
- Tìm hiểu qua sách giáo trình: Bắt đầu bằng việc đọc kỹ sách giáo trình để hiểu rõ về phương trình chính tắc của elip và nắm vững lý thuyết cơ bản.
- Xem video hướng dẫn: Nếu bạn gặp khó khăn với lý thuyết từ sách giáo trình, hãy tìm các video hướng dẫn trực tuyến. YouTube và các trang giáo dục khác có nhiều video về elip.
- Giải bài tập: Thực hành là cách không thể thiếu khi học toán. Bắt đầu với các bài tập cơ bản và từ từ nâng cao độ khó. Đảm bảo bạn hiểu từng bước giải bài chứ không chỉ nhớ công thức.
- Tìm tài liệu bổ sung: Ngoài sách giáo trình, hãy tìm các sách tham khảo hoặc tài liệu bổ sung về phương trình chính tắc của elip. Nhiều sách cung cấp ví dụ và bài tập thêm để bạn luyện tập.
- Làm việc nhóm hoặc tìm giáo viên hỗ trợ: Nếu gặp khó khăn, hãy cân nhắc làm việc nhóm với bạn bè hoặc nhờ giáo viên giúp đỡ. Thảo luận và hỏi han thường xuyên có thể giúp bạn hiểu sâu hơn.
- Tạo lịch học tập: Đặt ra thời gian học cố định và lập kế hoạch học tập. Điều này sẽ giúp bạn duy trì kỷ luật và tập trung vào việc học.
- Thực hành thường xuyên: Thay vì chỉ tập trung vào lý thuyết, hãy thường xuyên giải bài tập. Thử sức với nhiều dạng bài khác nhau để củng cố kiến thức.
- Sử dụng công cụ học trực tuyến: Nhiều ứng dụng và công cụ trực tuyến có thể làm cho việc học toán trở nên thú vị và hiệu quả hơn.
- Hợp tác với giáo viên: Nếu gặp khó khăn, đừng ngần ngại hỏi giáo viên để được hỗ trợ. Họ sẵn sàng giúp bạn giải quyết vấn đề.
Lớp 10 là nền tảng quan trọng cho các kỳ thi lớn sau này, vì vậy học sinh cần chú trọng vào giai đoạn này. Trong chương trình Toán lớp 10, học sinh sẽ tiếp cận nhiều kiến thức mới về Đại số và Hình học. Học kỳ một bao gồm các chuyên đề như: Mệnh đề tập hợp, Vectơ, Hàm số bậc nhất và bậc hai, Tích vô hướng của hai vectơ và ứng dụng, Phương trình, Hệ phương trình. Học kỳ hai tiếp tục với: Bất đẳng thức, Bất phương trình, Phương pháp tọa độ trong mặt phẳng, Thống kê, Góc lượng giác và cung lượng giác.
Tất cả các chủ đề lớp 10 đều có bài tập và nhiệm vụ ở mức độ vận dụng cao. Đặc biệt, phần Hình học như Vectơ, Tích vô hướng của vectơ và Phương pháp tọa độ trong mặt phẳng là những phần lý thuyết mới và khó, chưa gặp ở lớp dưới. Trong Đại số, phần khó chủ yếu nằm ở học kỳ hai: Bất đẳng thức, Bất phương trình, và Cung góc lượng giác.
Trong những năm trước, các câu hỏi vận dụng cao thường xuyên xuất hiện trong các kỳ thi đại học và tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, gần đây, các câu hỏi này ít xuất hiện hơn và chủ yếu tập trung vào lớp 12. Dù vậy, phần kiến thức vận dụng cao ở lớp 10 vẫn rất quan trọng để chuẩn bị cho kiến thức và kỹ năng cho học sinh, vì vậy các em cần chủ động học tập từ sớm để đạt kết quả cao.
Khi tiếp cận kiến thức mới, học sinh cần hiểu rõ khái niệm và các dạng bài tập. Đối với lý thuyết, nên lấy ví dụ minh họa cụ thể để dễ nhớ và biết cách áp dụng. Học sinh nên tự tạo tài liệu lý thuyết, ghi chép và giải thích cho bản thân, sử dụng sơ đồ tư duy để kết nối kiến thức và dễ nhớ hơn.
Ngoài việc học trên lớp, các em có thể kết hợp học online để nâng cao hiệu quả học tập. Sử dụng công nghệ một cách hiệu quả sẽ cải thiện quá trình dạy và học, đồng thời giúp học sinh phát triển khả năng tự học. Các khóa học online cung cấp nhiều dạng bài từ cơ bản đến nâng cao, phù hợp với nhu cầu của từng học sinh. Hiện nay, nhiều trường đại học đánh giá học sinh qua toàn bộ quá trình học tập, không chỉ qua một bài thi. Do đó, việc xét tuyển qua học bạ yêu cầu học sinh chủ động và nỗ lực ngay từ bây giờ để giảm áp lực và thích nghi nhanh chóng với môi trường học mới, từ đó nâng cao kết quả học tập.