Hướng dẫn phân tích nội dung
- Loại văn bản: Nghị luận
- Khái niệm cần làm rõ: “Văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội”
+ “Văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội” là loại văn bản sử dụng lập luận, bằng chứng để thảo luận và làm sáng tỏ một vấn đề xã hội (Một quan điểm, một ý kiến đạo lí hay một hiện tượng xã hội), giúp độc giả hiểu đúng vấn đề và đưa ra thái độ, giải pháp phù hợp đối với vấn đề đó.
-Yêu cầu: Nghị luận về một vấn đề xã hội
+ Nêu và giải thích được vấn đề nghị luận
+ Diễn đạt quan điểm về vấn đề xã hội, thể hiện rõ ràng quan điểm, thái độ của tác giả
+ Sử dụng các bằng chứng thực tế, đáng tin cậy để củng cố lập luận
+ Sắp xếp lập luận, quan điểm theo trình tự hợp lý.
Cấu trúc chung của văn bản
Mở đầu
-Nêu vấn đề xã hội cần nghị luận. Có thể sử dụng cách tiếp cận trực tiếp hoặc gián tiếp nhưng phải giới thiệu được vấn đề cần thảo luận và tạo ấn tượng với người đọc.
Phần chính
- Nêu ý nghĩa của vấn đề đối với cuộc sống xã hội
- Trình bày quan điểm cá nhân: Bạn chọn góc nhìn nào? Cách bạn nhìn nhận, đánh giá vấn đề là gì? Vấn đề xã hội ảnh hưởng như thế nào đối với cá nhân và cộng đồng?
- Trình bày các căn cứ về nhận thức và thực tế để tác giả có thể đề xuất quan điểm nhìn nhận, đánh giá về vấn đề xã hội đó.
- Nêu lập luận, phân tích bằng chứng để chứng minh quan điểm của bạn và thuyết phục người đọc đồng ý.
Kết luận
- Xác nhận ý nghĩa của vấn đề xã hội đã thảo luận
- Nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của cá nhân, cộng đồng trong việc giải quyết vấn đề.
Ví dụ minh họa Mẫu 1
a.Dàn ý chi tiết.
Mở bài
- Giới thiệu qua vấn đề: Thái độ lạc quan của con người ngày nay đối với môi trường
- Nêu thực trạng: Hiện nay, thái độ lạc quan của trường đang là một vấn đề đáng quan tâm. người đối với môi
Thân bài
a) Biểu hiện của thái độ lạc quan đối với môi trường
- Vút bực bội: Đây chính là biểu hiện phổ biến nhất. Người ta thường vứt rác bừa bãi ở khắp mọi nơi, từ công viên, đường phố, sông ngòi, ao hồ đến ngay cả trong khuôn
- Khai thác tài nguyên thiên nhiên bừa bãi: việc khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách bừa bãi không có kế hoạch đã dẫn đến tình trạng cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường.
- Sử dụng các loại hóa chất, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật lan: điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người
b) Nguyên nhân của thái độ lạc quan của con người đối với môi trường
- Do nhận thức của mọi người về môi trường còn hạn chế.
- Do lối sống thực dụng và ích kỷ của con người - Do sự thiếu trách nhiệm của các cơ quan chức năng, nhà nước
thám quyên.
c) Hậu quả của việc thái độ lạc quan đối với môi trường
- Gây ô nhiễm môi trường: tình trạng này ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe con người, hệ sinh thái và sự phát triển kinh tế - xã hội
- Gây ra biến đổi khí hậu: Biến đổi khí hậu là tác động rất tiêu cực đến cuộc sống của vấn đề toàn cầu, có người
d) Đề xuất giải pháp:
- Cần nâng cao nhận thức, ý thức của con người về môi trường, xây
dựng lối sống văn minh và có trách nhiệm. - Các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác tuyên truyền và giáo dục về bảo vệ môi trường.
Kết bài
-Khẳng định lại vấn đề: Hiện nay thái độ lạc quan đối với môi trường là một
vấn đề đáng quan tâm.
b. Các bài làm tham khảo
Bài văn mẫu số 1
Hiện nay, môi trường đang là một vấn đề cấp bách và đáng quan tâm. Tuy nhiên, mọi người vẫn thường có thái độ lạc quan đối với môi trường xung quanh mình.
Môi trường là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta. Môi trường đang ngày càng bị ô nhiễm, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe con người. Ô nhiễm môi trường đến từ việc chúng ta sử dụng các hóa chất độc hại, khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách không bảo vệ và không sử dụng hiệu quả. Cùng với đó, ý thức của mọi người về việc bảo vệ môi trường cũng còn hạn chế, chưa có hành động cụ thể để bảo vệ môi trường.
Chúng ta cần phải thay đổi thái độ của mình, tăng cường nhận thức về môi trường và có hành động cụ thể để bảo vệ môi trường. Việc này không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Chúng ta cần phải hành động ngay bây giờ để bảo vệ môi trường cho tương lai của chúng ta và thế hệ tương lai.'
Ví dụ minh họa Mẫu 2
Tình yêu tuổi học trò.
a. Dàn ý chi tiết
Mở bài
-Giới thiệu về tình yêu tuổi học trò
Thân bài
1. Định nghĩa tình yêu tuổi học trò:
- Tình yêu tuổi học trò là một tình yêu trong sáng, hồn nhiên và đơn giản
- Tình yêu tuổi học trò là một tình yêu ngộ nghĩnh với nhất những biểu hiện chân thành
- Tình yêu tuổi học trò đơn giản là chờ nhau đi học, cùng nhau ăn vặt, cùng nhau dạo chơi,…
2. Mặt tích cực và tiêu cực của tình yêu học trò
a. Tích cực:
- Về mặt tâm lí:
+ Đây là một trong những lộ trình phát triển bản thân và giúp hoàn thiện tâm lí bản thân hơn
+ Tình yêu tuổi học trò sẽ giúp con người trở nên vị tha, thấu hiểu và đồng cảm hơn
+ Giúp hoàn thiện một cách, lối sống và suy nghĩ hơn
- Vệ mặt học tập:
+ Giúp giải tỏa phiền muộn và bớt căng thẳng hơn trong học tập
+ Giúp đỡ nhau trong học tập, trao đổi và cố gắng học để không thua kém người kia
+ Có một người bạn tri kỉ, chia sẻ và thấu hiểu mọi chuyện buồn vui
b. Mặt tiêu cực của tình yêu học trò:
- Ở lứa tuổi học trò chưa đủ chín chắn và trưởng thành để đưa ra những quyết định sai đường
- Nếu không có suy nghĩ đúng đắn sẽ có những lối đi lệch lạc, sai đường và suy nghĩ tiêu cực về cuộc sống
Kết bài
-Suy nghĩ của bản thân về tình yêu học trò
- Nhận thức đúng đắn về tình yêu học trò
b.Các bài làm tham khảo
Bài văn mẫu số 1
Có lẽ ai cũng ít nhất một lần trong đời trải qua thời thanh xuân tươi đẹp với những mối tình ngây ngô trong sáng, có thể là yêu đơn phương cũng có thể là yêu và được yêu. Nhưng liệu tình yêu tuổi học trò có chính chắn, có bền lâu ở những giây phút đầu đời này? Nhiều người vẫn thường nói về thứ tình yêu này nhưng mấy ai hiểu rõ được tình yêu tuổi học trò là gì? Tình yêu tuổi học trò nên hay không nên? Đây vẫn là vấn đề gây nhiều tranh cãi và bàn luận trong những năm qua.
Tình yêu tuổi học trò là thứ tình cảm ngây ngô và đáng nhớ nhất của tuổi thanh xuân mỗi người. Trong suốt thời gian ấy, đã không ít lần bạn bắt gặp một ánh mắt, một dáng hình khiến trái tim rung động. Có thể nói, tình yêu tuổi học trò là mối tình đầu sâu đậm, khó quên nhất của đời người, nó là cả một cảm xúc ngọt ngào, chân thật, lãng mạn và trong sáng nhất mà khi lớn lên bạn khó có thể tìm lại được. Người ta thường bảo những điều tốt đẹp nhất sẽ chóng qua là thế.
Nếu phải định nghĩa về tình yêu tuổi học trò thì tôi chỉ có thể nói rằng: Tình yêu tuổi học trò là một cảm xúc bắt đầu biết yêu của tuổi trẻ, nó mang một tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, nhẹ nhàng và giản đơn. Đây là thứ tình yêu ngộ nghĩnh chứa đựng sự rụt rè, ngây ngô, chân thành và cháy bỏng. Tình yêu tuổi học trò đôi khi đơn giản chỉ là những buổi sáng chờ nhau đi học, giúp nhau trong học tập, chờ nhau tan học, cùng nhấm nháp những cây kem ngọt ngào với những cuộc vui đùa tràn ngập tiếng cười ngây ngô của tuổi trẻ.
Tình yêu tuổi học trò tuy không đa dạng nhưng nó lại mang nhiều sắc thái khác nhau.
Tình yêu đơn phương tuổi học trò là loại tình yêu thầm kín, mỗi ngày chỉ cần được nhìn thấy người mình thích, âm thầm quan sát người ấy cũng đủ khiến bạn cảm thấy vui và hạnh phúc. Nét mặt ngại ngùng, e thẹn hiện rõ mỗi khi giáp mặt với người ấy. Tình cảm này còn quá mỏng manh và mới mẻ khiến người ta ngờ nghệch và bối rối.
Tình yêu tuổi học trò bồng bột, chân thành khi yêu và được yêu. Lần đầu tiên trong đời được trải nghiệm thứ cảm xúc mới mẻ, lạ kỳ và thú vị đến thế. Các bạn trẻ một khi đã yêu sẽ dốc toàn tâm trí vào tình yêu của mình, hàng ngày đưa đón nhau đi học, cùng nhau lân la vào những quán kem trong giờ giải lao hay những buổi hẹn hò gặp gỡ dưới ghế đá sân trường, những cái nắm tay ngại ngùng, những nụ hôn đầu đời… Lần đầu tiên trong đời biết yêu khiến người ta bị cuốn vào nó một cách bồng bột và mê mẩn.
Tình yêu tuổi học trò nên hay không? Thật khó để trả lời cho câu hỏi này, tình yêu tuổi học trò thường không được thầy cô hay phụ huynh khuyến khích. Tuy nhiên, đó là những cảm xúc của tuổi mới lớn không thể nào làm chủ được. Tình yêu học trò giúp bạn có thêm nhiều động lực trong học tập, cố gắng học để đạt thành tích tốt hơn trong mắt người ấy. Nghĩ theo chiều hướng tích cực, bạn và người ấy sẽ cùng nhau học tập hỗ trợ lẫn nhau. Chính tình yêu học trò sẽ tạo nguồn động lực để bạn cố gắng phấn đấu mỗi ngày, những tình cảm ngây ngô này sẽ nuôi dưỡng cảm xúc tích cực trong bạn, luôn cố gắng phấn đấu để trở thành mẫu người lý tưởng trong mắt người ta. Khi bạn bắt đầu yêu, bạn sẽ dần thích nghi với việc trải qua nhiều cung bật cảm xúc khác nhau trong tình yêu. Những thứ này chính là tiền đề để bạn trưởng thành hơn, để những cảm xúc trong bạn trở nên trọn vẹn và chín chắn hơn. Trải qua thời thanh xuân, khi bạn đã trưởng thành và nhìn lại, chắc chắn bạn sẽ chẳng bao giờ bắt gặp được cảm xúc như thế một lần nào nữa. Khi nhắc về cô gái/chàng trai đồng hành cùng bạn năm 17 tuổi chắc chắn bạn sẽ không thể nào quên được những giây phút quý giá ấy, nó thật tươi đẹp, trong sáng và ngây ngô đến nỗi tưởng chừng như một giấc mơ. Dù sau này người đồng hành cùng bạn không phải là cô gái/chàng trai ấy nhưng những ký ức đẹp đẽ đó sẽ còn lưu giữ mãi trong trí nhớ của bạn.
Cái thời mới yêu luôn khiến ta bị phân tâm, xao nhãng chuyện học, mỗi ngày chỉ tập trung vào yêu và hẹn hò cùng người yêu. Nếu bạn không biết cân bằng giữa yêu và học sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả học tập của bạn. Đây cũng là lý do chính mà các bậc phụ huynh lo lắng và không muốn con mình yêu sớm khi còn đi học. Tình yêu tuổi học trò đi kèm với những hiếu kỳ, những tò mò về nhau do sự thay đổi và phát triển của tâm sinh lý ở độ tuổi này dẫn đến nhiều bạn trẻ đi quá giới hạn. Lúc này là thời điểm quá sớm, các bạn chưa trưởng thành để chịu trách nhiệm cho chính bản thân của mình. Nhiều bạn nữ còn quá trẻ, đang tuổi ăn tuổi học mà gặp phải nhiều áp lực dẫn đến những suy nghĩ và hành động tiêu cực ảnh hưởng đến sức khỏe, tương lai và tính mạng.
Tình yêu tuổi học trò cũng có 2 mặt, nếu nói không nên yêu khi còn đi học thì điều này thật sự rất khó, thời điểm này cơ thể đang phát triển, tâm sinh lý thay đổi xuất hiện các dấu hiệu cảm xúc yêu thương đầu đời chúng ta không thể tự làm chủ được. Nhưng nó cũng phụ thuộc vào suy nghĩ và ý thức của mỗi người. Nếu bạn có ý thức học tập tốt, biết cân bằng giữa việc học và yêu đương, biết khuyến khích, giúp đỡ nhau cùng phấn đấu đạt kết quả cao trong học tập thì việc yêu đương sẽ trở nên tích cực hơn.
Bài văn mẫu số 2
Em đã nghe đâu đó có một câu nói rằng: “Sự thật cuối cùng trong cuộc sống luôn là tình yêu. Yêu là sống và sống là để yêu”. Vâng, tình yêu luôn luôn được khẳng định là khúc ca ngọt ngào của muôn đời. Chỉ cần người ta còn hơi thở và trái tim ngừng đập vì yêu.
Người ta nói rất nhiều về tình yêu: tình yêu của tuổi trẻ, của tuổi trung niên, của tuổi già. Nhưng có một chủ đề nóng trong ngày hôm nay đang nhận được rất nhiều sự quan tâm của công chúng, đó là tình yêu tuổi học trò. Và theo quan điểm của riêng bản thân em, tình yêu tuổi học trò là thứ tình cảm đẹp nhất, trong trẻo, thanh khiết nhất, thiêng liêng và mộng mơ nhất.
Người ta đặt tên cho những cảm xúc trong sáng này là “rung động đầu đời”. Trong quãng đời học sinh hay sinh viên, có thể bạn sẽ một lần cảm thấy “say nắng” trước một ai đấy. Trước những hành động, cử chỉ quan tâm, đôi lúc là ánh mắt yêu thương hay đơn giản là một nụ cười thân thiện từ một người bạn khác giới có thể khiến trái tim bạn ngập tràn cảm xúc yêu thương. Người ấy sẽ luôn luôn hiện hữu trong tâm trí bạn mỗi khi bạn vui hay buồn, bạn luôn quan tâm đến đối phương từng giây từng phút. Bạn buồn vì người ấy có thái độ lạnh nhạt với bạn, dửng dưng trước những cử chỉ quan tâm của bạn. Đấy có thể coi là biểu hiện của tình yêu nhưng chưa chắc chắn đó là tình yêu đích thực của cuộc đời mình.
Tình yêu tuổi học trò không hề xấu. Đây là những rung động đầu tiên rất đẹp của con người. Có rất nhiều người hối tiếc về sự thuần khiết này khi tuổi học trò kết thúc. Vì vậy, chúng ta phải trân trọng và nâng niu những tình cảm này. Đừng để khi thời gian đã trôi qua, ngược lại ta thấy nuối tiếc. Tuy nhiên, mỗi người đều phải tự nhận thức được rằng tình yêu tuổi học trò chỉ là một phần dư vị trong cuộc sống, đó không phải tất cả những gì ta cần ở thời điểm đó. Bạn có thể dành thời gian để chăm sóc bất kỳ ai, nhưng hãy nhớ rằng công việc chính của chúng ta là học tập, là xây dựng tương lai. Nhiệm vụ quan trọng nhất của độ tuổi này là làm sao biến bản thân như con ong hút mật xây tương lai, sao cho thơm ngát, sao cho cuộc đời phải thật tỏa sáng như những đóa hoa. Nhưng chỉ cần một sai lầm nhỏ, một phút mê đắm để hạ gục lâu đài tương lai của bạn.
Tình yêu tuổi học trò có thể đã trở thành một phần nhỏ trong giới trẻ hiện nay, nó đi sâu vào thế giới học đường. Đã từng có rất nhiều câu chuyện buồn về tình yêu tuổi học trò, họ yêu mất kiểm soát, yêu một cách mù quáng mà lạc đường, đánh mất tương lai. Vì còn quá trẻ nên sẽ có những suy nghĩ bồng bột, thiếu suy nghĩ dẫn đến những hậu quả mà ta chỉ có thể hối tiếc. Vì vậy, hãy giữ lấy một tình yêu học trò đầy trong sáng và thuần khiết để có những kỉ niệm đẹp nhất với lứa tuổi học trò. Tình yêu học trò không xấu, đôi lúc chúng ta làm nó xấu, nó đi theo hướng tích cực hay tiêu cực phụ thuộc vào cách chúng ta yêu.