Buzz
1. Các yêu cầu cần đạt khi phân tích và đánh giá một bài thơ
- Trước hết, cần trình bày ngắn gọn về bài thơ cần phân tích, bao gồm thông tin về tác giả, hoàn cảnh sáng tác, các khuynh hướng, trào lưu văn học liên quan, và lý do chọn bài thơ để phân tích và đánh giá.
- Phân tích và làm rõ những điểm nổi bật, độc đáo của bài thơ, như cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, cấu trúc nhịp điệu, âm điệu, và cách kết nối cảm xúc và hình ảnh trong tác phẩm.
- Đưa ra đánh giá và cảm nhận cá nhân về bài thơ.
2. Phân tích và đánh giá bài thơ 'Cảm xúc mùa thu' của Đỗ Phủ
Đỗ Phủ, một nhà thơ hiện thực nổi bật của thơ ca Trung Hoa, xuất thân từ một gia đình có truyền thống nho học và thơ ca lâu đời. Sự gắn bó của ông với thơ ca là điều tự nhiên. Với trải nghiệm cuộc sống khốn khó, chứng kiến cảnh nạn đói và chiến tranh, ông phải rời bỏ quê hương để mưu sinh. Bài thơ 'Thu hứng' (Cảm xúc mùa thu) thể hiện nỗi nhớ quê hương sâu sắc của Đỗ Phủ khi ông lâm vào cảnh đời khốn đốn nơi đất khách.
Tên bài thơ gợi mở tâm trạng của thi nhân khi đối diện với cảnh thu. Mạch cảm xúc trong thơ di chuyển từ cảm nhận về thiên nhiên đến sự chú ý đối với hoạt động của con người.
Bài thơ bắt đầu với một bức tranh thiên nhiên u sầu, tạo cảm giác vắng lặng và nỗi nhớ quê hương của tác giả.
'Ngọc lộ điêu thương phong thụ lâm
Vu sơn, Vu giáp khí tiêu sâm.
Giang gian ba lãng kiêm thiên dũng,
Tái thượng phong vân tiếp địa âm'
Nhà thơ dường như đứng ở một vị trí cao, với tầm nhìn rộng mở bao quát mọi vật xung quanh. Ông quan sát rất tinh tế, với màn sương trắng bao phủ núi rừng, làm nổi bật sự hiu quạnh của rừng phong. Từ 'trắng xóa' gợi lên hình ảnh màn sương dày đặc, tạo cảm giác lạnh lẽo, hoang vắng. Núi Vu và kẽm Vu ở Tứ Xuyên, Trung Quốc, với địa hình hiểm trở, vào mùa thu bị bao phủ bởi hơi lạnh của mùa thu, tạo nên một khung cảnh mờ mịt và u ám.
Trong hai câu thơ đầu, nhà thơ quan sát từ trên cao xuống rừng phong mờ ảo trong lớp sương dày đặc. Đến hai câu thơ sau, tầm nhìn của ông hạ xuống dòng sông, nơi những đám mây trắng cuồn cuộn che lấp các cổng trời, như sắp phủ kín mặt đất.
Ở bốn câu thơ cuối, nhà thơ bày tỏ những cảm xúc sâu lắng trước vẻ đẹp của thiên nhiên và chia sẻ tâm trạng của mình về mùa thu nơi đất khách.
Cô chu nhất hệ cố viên tâm.
Hàn y xứ xứ thôi đao xích,
Bạch Đế thành cao cấp mộ châm.'
Hình ảnh 'khóm cúc nở hoa đã hai lần' biểu thị thời gian tác giả đã xa nhà được hai năm ở Quý Châu. Nhìn thấy hoa cúc nở, nhà thơ không thể kiềm chế được cảm xúc và 'nước mắt tuôn rơi'. Hình ảnh 'Con thuyền lẻ loi' (cô chu) mang ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc, gợi sự cô đơn và thể hiện rõ tình trạng lạc lõng của Đỗ Phủ nơi đất khách.
Hai câu thơ cuối bất ngờ xuất hiện hình ảnh con người với âm thanh chày đập vải bên bến sông. Từ láy 'rộn ràng' và 'dồn dập' tạo nên một không khí vui tươi, làm cho bức tranh miền biên ải trở nên sôi động hơn. Sự chuyển biến tâm trạng của tác giả trước cảnh sinh hoạt của con người cho thấy nỗi nhớ quê càng trở nên sâu sắc, đầy cảm xúc và mong mỏi trở về.
Bài thơ 'Cảm xúc mùa thu' đã hoàn toàn thể hiện nỗi nhớ quê hương sâu đậm của một người lưu lạc nơi đất khách. Tác phẩm không chỉ mang đến hình ảnh thiên nhiên hùng vĩ, sống động mà còn phản ánh rõ rệt nỗi buồn khi phải xa quê hương, nơi đất khách lạ.
3. Phân tích và đánh giá bài thơ 'Mùa xuân chín' của Hàn Mặc Tử
Hàn Mặc Tử, một trong những đại diện tiêu biểu của 'phong trào Thơ mới' Việt Nam, nổi bật với phong cách thơ độc đáo và mới mẻ. Ông đã để lại nhiều tác phẩm đáng chú ý như 'Gái quê', 'Thơ Điên', 'Chơi giữa mùa trăng',... Đặc biệt, bài thơ 'Mùa xuân chín' mang đến cho người đọc những cảm xúc sâu sắc về vẻ đẹp của mùa xuân, góp phần tạo nên danh tiếng của ông.
Từ nhan đề bài thơ, tác giả đã gợi lên hình ảnh mùa xuân với sự mềm mại và quyến rũ đến mê đắm.
Mở đầu bài thơ là một bức tranh thiên nhiên tươi mới, ngập tràn ánh sáng và sắc xuân:
'Trong làn nắng ửng khói mơ tan'
'Đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng'
Sột soạt gió đùa áo biếc
Trên giàn thiên lý bóng xuân tràn
Bức tranh mùa xuân hiện lên với sắc vàng rực rỡ của ánh nắng hòa quyện trong lớp sương mờ ảo, huyền bí. Cụm từ “khói mơ tan” gợi lên hình ảnh làn khói nhẹ nhàng tan biến trong nắng, tạo nên vẻ đẹp mơ hồ và ấn tượng. Sắc vàng của nắng càng nổi bật hơn với hình ảnh “đôi mái nhà tranh lấm tấm vàng”. Những mái nhà tranh nơi vùng quê nghèo được điểm xuyết màu vàng của hoa thiên lý, và cơn gió tinh nghịch khẽ đung đưa lá xanh tạo nên âm thanh “sột soạt” đặc biệt.
'Sóng cỏ xanh tươi vươn tới trời'
'Bao cô thôn nữ hát trên đồi'
'Ngày mai giữa cảnh xuân tươi đẹp'
Sẽ có người theo chồng, bỏ lại cuộc vui.'
Xuân xanh không chỉ đơn thuần là mùa xuân, mà còn là hình ảnh ẩn dụ chỉ những thiếu nữ trẻ trung, tươi đẹp. Trong không khí vui tươi của mùa xuân, niềm hạnh phúc lứa đôi cũng lan tỏa, và ngày mai, một số cô gái sẽ rời bỏ những cuộc vui để bước vào hôn nhân. Mùa xuân không chỉ làm rực rỡ cuộc sống mà còn đánh dấu sự chín muồi của tình yêu, thể hiện sự trưởng thành và kết thúc của một giai đoạn tuổi trẻ.
'Tiếng hát vang vọng giữa lưng chừng núi,
Như tiếng thở của nước mây hòa quyện.'
Thầm thì cùng người dưới mái trúc,
Nghe ra âm điệu và sự trong sáng...'
Niềm yêu đời hiện lên qua lời hát trong sáng, tinh nghịch với tiếng ca vang vọng trên lưng núi, hòa quyện vào cảnh vật, âm vang không ngừng. Những âm thanh như di chuyển theo nhịp thời gian, 'hổn hển' và 'thì thầm' với nhau, tạo nên sự thân thiết và đầy ý nghĩa. Tiếng thơ gợi cảm giác bâng khuâng, xao xuyến một cách kỳ lạ.
'Khách lạ gặp vào mùa xuân chín'
Lòng bỗng nhớ quê khi mùa xuân đến'
Chị ấy năm nay có còn gánh thóc?
Dọc bờ sông, ánh nắng rọi chiếu trắng xóa
Khổ thơ đầu vẽ lên hình ảnh cỏ cây xanh tươi, nhưng đây là sự đối lập khi mùa xuân đã chín muồi, không còn vẻ thơ mộng như lúc mới vào xuân. Hình ảnh ký ức mang đến một nỗi buồn đẹp, gợi nhớ về tình người và tình quê, để lại cảm giác bâng khuâng, xao xuyến. 'Chị ấy' là ai, người đọc không thể biết, có thể là một người quen của nhà thơ. Nhà thơ lo lắng mùa xuân này sẽ trôi qua nhanh, chỉ còn lại trong ký ức.
Bài thơ 'Mùa xuân chín' của Hàn Mặc Tử mang đến sự nhẹ nhàng, dù ngôn từ giản dị nhưng được nhà thơ sử dụng rất tinh tế. Mỗi câu thơ như một bầu trời thương yêu, vừa chứa đựng nỗi nhớ nhung vừa mang cảm xúc giao cảm với sắc xuân tươi đẹp, khắc họa hình ảnh làng quê bình yên, thân thuộc.
