Chuyên gia tư vấn: Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Hữu Thắng - Chuyên gia hồi sức cấp cứu, Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Hạ Long.

Ngộ độc thủy ngân không có cách tự nhiên hay tự thải độc tại nhà. Người bị nhiễm độc cần phải đi khám và thực hiện xét nghiệm nhanh chóng để chẩn đoán chính xác, và cần điều trị thải độc ngay lập tức nếu cần thiết.

Thủy ngân là một kim loại lỏng ở điều kiện thường, không tan trong nước và có thể bốc hơi dễ dàng. Sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành, từ nhà máy đến các vật dụng hàng ngày như nhiệt kế, đèn huỳnh quang. Tuy nhiên, hợp chất của thủy ngân, đặc biệt là dạng hơi và muối, có thể gây tổn thương cho não, gan, hệ thần kinh, ảnh hưởng đến miệng, cơ quai hàm, răng và thậm chí gây khuyết tật thai nhi.

Ngộ độc thủy ngân có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như hít phải hơi thủy ngân, tiếp xúc, ăn phải hải sản nhiễm thủy ngân, hoặc tiếp xúc với đồng vị thủy ngân từ nhiều nguồn khác nhau.

Ngày nay, ngo độc thủy ngân không có cách tự nhiên hay tự thải độc tại nhà. Vì vậy, khi xuất hiện dấu hiệu cảnh báo ngo độc thủy ngân, hãy đến cơ sở y tế ngay để có chẩn đoán chính xác và điều trị thải độc kịp thời, tránh biến chứng có thể xảy ra.

Bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng lâm sàng, đánh giá tình trạng hô hấp, tuần hoàn,

Ngộ độc thủy ngân do nhiều nguyên nhân khác nhau, mức độ nguy hiểm cũng sẽ khác nhau. Vì vậy, khi bị phơi nhiễm thủy ngân, hãy giữ bình tĩnh để xử lý đúng cách và giảm thiểu nguy cơ.

Xử trí ngộ độc thủy ngân trước khi đến bệnh viện bao gồm các bước cơ bản:

• Trong trường hợp hít phải hơi thủy ngân, ngay lập tức đưa ra khỏi khu vực có thủy ngân. Đóng kín cửa phòng nếu là phòng nhỏ để tránh thủy ngân phát tán.
• Trẻ em nuốt phải thủy ngân: Uống nhiều nước trong khi chờ đến cơ sở y tế gần nhất.
• Thủy ngân tiếp xúc qua da: Ngay lập tức loại bỏ chất độc ngoại da bằng cách vệ sinh kỹ tay và rửa mắt bằng nước muối sinh lý.
• Thay đồ và xử lý quần áo dính thủy ngân theo hướng dẫn đúng cách.

3.1. Nhiễm độc thủy ngân do hít phải hơi thủy ngân

Hít phải hơi thủy ngân là nguyên nhân nhiễm độc nguy hiểm nhất, vì thủy ngân là kim loại bốc hơi, tạo thành các hợp chất gây độc khi nóng. Nồng độ cao hơi thủy ngân nguyên tố có thể gây ảnh hưởng cấp tính cho sức khỏe.

Nhiễm độc thủy ngân qua đường hô hấp thường gây các triệu chứng như viêm phổi, biểu hiện rõ ràng ngay từ đầu như ho và khó thở. Không nhất thiết phải nhập viện, nhưng nếu xuất hiện các dấu hiệu trên, nên đến trung tâm y tế để kiểm tra và đánh giá tình trạng nhiễm độc.

Quan trọng nhất là phải nhanh chóng rời khỏi nơi có hơi thủy ngân, đặc biệt là nơi có nhiệt độ cao tạo điều kiện cho thủy ngân bốc hơi mạnh.

3.2. Trường hợp nhiệt kế thủy ngân bị vỡ

Nuốt phải thủy ngân nguyên tố thường không gây độc toàn thân. Thủy ngân khi nuốt vào bụng, chỉ hấp thu khoảng 0.01% qua ruột khi sức khỏe bình thường. Nếu nhiệt kế thủy ngân vỡ, phụ huynh cần bình tĩnh xử lý, không làm trẻ em nuốt sâu hơn thủy ngân hoặc sặc thủy ngân.

Dưới đây là hướng dẫn của bác sĩ về cách xử lý khi bị ngo độc thủy ngân do vỡ nhiệt kế.

Thu dọn thủy ngân

• Đầu tiên, đeo găng tay hoặc bọc nilon để thu gom hạt thủy ngân bằng thẻ mỏng hoặc dải băng keo. Sử dụng giẻ ẩm để lau sạch sàn, sau đó đặt thủy ngân trong túi ni lông kín.

• Tránh sử dụng máy hút thủy ngân: Máy hút thủy ngân có thể tạo nhiệt độ, gây nguy hiểm khi thủy ngân bốc hơi và phát tán trong môi trường phòng kín.

Để đề phòng, tránh cho trẻ ngậm nhiệt kế thủy ngân để ngăn tình trạng nhiệt kế bị vỡ. Hãy cẩn thận khi sử dụng thiết bị y tế chứa thủy ngân, đặc biệt với trẻ nhỏ. Cha mẹ có thể sử dụng nhiệt kế điện tử an toàn hơn, hiện có nhiều loại trên thị trường với độ chính xác cao, kết quả nhanh chóng, và thuận tiện.

3.3. Đối với trường hợp ngộ độc thủy ngân mạn

Ngộ độc thủy ngân mạn thường xuất phát từ thức ăn hoặc môi trường như đất, nước, không khí bị nhiễm độc thủy ngân. Khi gặp tình trạng này, ngoài việc đến bệnh viện để đánh giá tình trạng nhiễm độc, cần loại bỏ nguồn phơi nhiễm.

Loại bỏ thực phẩm nhiễm độc, thay đổi nguồn nước hoặc thậm chí di chuyển khỏi khu vực sinh sống là biện pháp cân nhắc tùy thuộc vào mức độ nhiễm độc và khả năng của gia đình.