Hương vị bánh cuốn Phủ Lý đậm đà như một dấu ấn của quê hương Hà Nam

Hương vị quê hương của bánh cuốn Phủ Lý lan tỏa khắp mọi miền đất nước

Thành phố Phủ Lý của Hà Nam nằm ở vị trí đắc địa ngay cửa ngõ phía Nam Hà Nội, được biết đến như thành phố ngã ba sông, nơi ba con sông Đáy, sông Nhuệ và sông Châu Giang hợp lại. Nơi này không chỉ là mảnh đất “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” mà còn là nguồn cảm hứng của nhiều món ăn đặc sắc như bánh cuốn Phủ Lý nổi tiếng gần xa.

Trên bản đồ ẩm thực Việt Nam, có nhiều món được đặt tên theo vùng miền. Món bánh cuốn rất phổ biến tại đồng bằng Bắc Bộ, bạn có thể thưởng thức bánh cuốn Thanh Trì dọc theo sông Hồng, bánh cuốn tôm Thái Bình, bánh cuốn chả mực Hạ Long hoặc bánh cuốn trứng Lạng Sơn. Mỗi nơi mang hương vị bánh cuốn riêng và bánh cuốn Phủ Lý cũng không ngoại lệ.

Bánh cuốn mỏng rắc hành phi vàng giòn ăn cùng chả thịt nướng trong chén nước chấm. Ảnh: Vân Anh

Những nguyên liệu và đặc trưng góp phần tạo nên nét độc đáo của bánh cuốn Phủ Lý

Nguyên liệu chủ yếu để làm nên bánh cuốn Phủ Lý cũng tương tự như món bánh cuốn của nhiều nơi khác, có bột gạo tẻ, hành khô, mộc nhĩ… Loại gạo được chọn sử dụng phải là gạo tám xoan có chất lượng tuyệt hảo nhất. Sau khi xay thành bột gạo sẽ được ngâm trong nước khoảng từ 2 – 3 tiếng đồng hồ rồi tráng mỏng để cho ra lò phần bánh trông cực kỳ bắt mắt. Khi vừa chín tới bánh sẽ được rắc lên một chút hành khô, vài giọt mỡ lợn tạo độ thơm ngon, ngậy béo.

2.1 Phần nhân trong bánh cuốn Phủ Lý không có thịt

So với các loại bánh cuốn khác, điểm đặc biệt của bánh cuốn Phủ Lý là thường không có nhân thịt. Đồ ăn kèm cũng không phải là các loại chả quế thông thường mà là chả thịt nướng. Miếng chả thịt nướng được làm từ ba chỉ lợn tươi thái lát mỏng. Phần thịt khi chế biến sẽ được ướp đậm đà và xiên vào que tre để đặt trên bếp than hoa còn cháy. Chả thịt nướng có hương vị ngon nhất nếu nướng lửa vừa và quạt đều tay để tránh cháy đen, giữ được độ mềm trong khi thịt se lại.

2.2 Chả thịt nướng (Chả quạt) với hương vị đậm đà độc đáo

Chả thịt nướng, hay còn gọi là chả quạt, chả nướng sẽ chọn những loại thịt nạc lẫn mỡ (nạc vai, ba chỉ) để chế biến. Nguyên liệu để ướp gồm có nước mắm, bột ngọt, hành khô, đường, tỏi, tiêu, vừng… Sau đó kẹp thịt thái lát thật chặt vào que rồi nướng trên bếp than hoa cháy đượm.

Thịt nướng trên bếp lò nóng hổi, đảm bảo giữ được độ săn mềm. Ảnh: Bánh cuốn chả Hà Trang - Bánh cuốn Phủ Lý - Đặc sản Hà Nam

2.3 Bánh mỏng thơm ngon vẫn nóng hổi

Khi đến thưởng thức bánh cuốn Phủ Lý, bạn sẽ nhìn thấy hình ảnh chiếc nồi nước sôi nghi ngút khói cùng bộ khuôn bằng vải căng đều được đặt khít trên miệng nồi đặt lên bếp. Dụng cụ tráng bánh cũng chỉ là gáo dừa múc bột cùng thanh tre cật vót mỏng để lật bánh. Khi tráng, đầu bếp phải thuần thục tất cả các thao tác từ láng bột, gạt, lật cho đến gỡ lớp bánh mỏng khỏi khuôn để đảm bảo không bị rách.

Bàn tay của đầu bếp vẫn thoăn thoắt đổ bột vào khuôn, làng bánh thật mỏng rồi đậy vung lại chờ hơi nóng làm chín bột. Khi bánh chuyển sang màu lòng trắng trứng gà, đầu bếp sẽ lấy que tre luồn vào nhấc bánh ra khỏi khuôn rồi lại đổ tiếp mẻ mới.

Bánh cuốn Phủ Lý phải chín đều, không co rúm lại, cuộn tròn cũng không bị khô hay nát. Từng chiếc bánh mỏng được xếp thành từng tệp, chờ tới khi có khách, người bán sẽ cắt và xếp bánh vào đĩa thật cẩn thận.

Bánh được tráng một lớp mỏng trước khi đậy vung lại

2.4 Bánh cuốn lạnh nhưng nước chấm nóng

Phần bánh cuốn Phủ Lý mềm dẻo không được tráng dày 2 lớp như bánh cuốn Hưng Yên, được người dân địa phương ưa chuộng ăn kiểu “bánh lạnh kèm nước chấm nóng”. Tuy nhiên, để có được phần nước chấm ngon, người pha chế cần pha theo công thức bí truyền, với hương vị chua của giấm, thơm của tỏi, cay của ớt, không quá mặn cũng không quá nhạt mà vừa miệng.

Phần chả thịt nướng được thả vào chén nước chấm, kèm theo dưa góp và vài lát đu đủ xanh. Khi ăn, thực khách sẽ chấm miếng bánh trắng vào nước chấm và ăn cùng thịt nướng. Loại rau ăn kèm có xà lách, giá đỗ, tía tô, rau mùi... để tránh cảm giác ngán.

Tuy nhiên, tại Phủ Lý hiện nay cũng có những quán ăn theo phong cách truyền thống, chờ khách tới mới bắt đầu làm bánh. Bánh sau khi tráng xong sẽ được đặt vào khay, xoa nhân thịt băm, mộc nhĩ, hành khô lên trên cùng vài giọt mỡ để có độ mượt mềm, cuộn lại và cắt thành từng phần vừa ăn.

Hướng dẫn cách làm bánh cuốn Phủ Lý thơm ngon tại nhà

Nguyên liệu cần chuẩn bị: Bột nước từ gạo tám xoan hoặc gạo tẻ, 300 gram thịt ba chỉ hoặc chả thịt nướng mua sẵn tại chợ, hành tím, các loại rau sống, gia vị (nước mắm, hạt nêm, chanh, ớt…)

Bước 1: Bột được ngâm qua đêm rồi xay thành bột nước, sau đó ngâm bột tiếp và lọc qua vài lần để bột đạt độ trong và mịn, tránh bánh bị nhão khi tráng.

Bước 2: Thái thịt lợn ba chỉ thành từng lát mỏng, ướp với nước mắm và các loại gia vị khác theo khẩu vị trong 15 – 20 phút, sau đó xiên thịt vào que và nướng.

Bước 3: Tráng bánh trên bếp. Nếu không có nồi hấp như ngoài tiệm, bạn có thể dùng nồi nấu ăn thông thường, quét dầu lên mặt bếp rồi tráng bột đều lên, đậy nắp lại khoảng 15 phút cho bánh chín. Khi bánh đã chín, bạn cho ra đĩa, cắt vừa ăn và rắc hành phi lên trên.

Bước 4: Chuẩn bị nước chấm theo tỷ lệ: 1 thìa giấm gạo, 1 thìa nước mắm, 1 thìa đường và 6 – 7 thìa nước sôi để nguội.

Bánh mỏng đẹp mắt mà không vỡ vụn

Câu hỏi phổ biến về bánh cuốn Phủ Lý

4.1 Địa chỉ bán bánh cuốn Phủ Lý ngon tại địa phương

Bánh Cuốn Chả Lý Tuyên

Địa chỉ: 386 Đường Lê Lợi, Trần Hưng Đạo, Phủ Lý, Hà Nam

Bánh Cuốn chả nướng

Địa chỉ: 75 Châu Cầu, Lương Khánh Thiện, Phủ Lý, Hà Nam

Nhà hàng Hương Định

Rau tươi non được ăn kèm với bánh cuốn Phủ Lý. Ảnh: Bánh cuốn chả Phủ Lý

4.2 Sự khác biệt giữa bánh cuốn Phủ Lý và bánh cuốn Hà Nội

Loại thịt được người Hà Nội sử dụng để nướng chả băm là thịt diềm thăn băm nhỏ, còn chả miếng thì chọn thịt dọi thái mỏng. Trái lại ở Phủ Lý, người ta chỉ dùng thịt nạc vai mỡ giắt thái lát mỏng. Nước chấm của hai loại bánh cuốn khá tương đồng, chỉ có điều rau ghém của bánh cuốn Phủ Lý sử dụng loại rau tương tự như rau trong món bún riêu, bún ốc của người Hà Nội.

Đặc điểm nổi bật nhất của bánh cuốn Phủ Lý chắc chắn là phần bánh trắng mịn, mỏng vừa phải, không quá mỏng như bánh cuốn Thanh Trì. Bột bánh được ngâm kỹ và thay nước thường xuyên nên không hề có mùi chua. Đĩa bánh được rắc hành phi vàng như bánh cuốn Hà Nội, màu vàng của hành phi phải đúng độ sẽ tỏa sáng ánh mỡ.

Thưởng thức bánh cuốn Phủ Lý khi còn nóng là ngon nhất. Ảnh: T.N

Món đặc sản Phủ Lý, Hà Nam này được cả du khách nước ngoài yêu thích. Ảnh: Bánh cuốn chả Phủ Lý

Nếu bạn có cơ hội đến Hà Nam, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món bánh cuốn Phủ Lý thơm ngon này. Sự ngon của món ăn này đến từ việc thưởng thức khi còn nóng và hương thơm phát ra.