Ốc gác bếp - loại ốc nào mà được mọi người mến mộ đến vậy?
Có thể nói rằng ốc gác bếp là biểu tượng ẩm thực của Đồng Tháp với hương vị đặc trưng không thể nhầm lẫn, một khi đã thưởng thức sẽ khó quên. Nguyên liệu chính là ốc lác, loại ốc giống với ốc bươu vàng nhưng có kích thước lớn hơn, vỏ ngoài có màu vàng nhạt nhưng điểm khác biệt là phần thịt mềm ngọt, không bở như thịt của ốc bươu hay quá dai. Ngoài việc là một đặc sản, ốc lác gác bếp còn là nguồn thu nhập chính của người dân địa phương.
Nguyên liệu quan trọng nhất để làm món ngon này là ốc lác
Loại ốc này khá tương đồng với ốc bươu vàng nhưng có kích thước lớn hơn đáng kể
Sau khi được rửa sạch, ốc được đặt vào giỏ tre và lót trấu, sau đó treo lên giàn bếp trong nhà để hứng khói mỗi ngày
Cách làm ốc gác bếp theo phong cách chuẩn
Để làm món ốc gác bếp đầu tiên, chúng ta cần lựa chọn những con ốc to, nguyên vẹn và rửa sạch lớp bùn trên vỏ. Sau đó, đặt vào giỏ tre và lót bằng trấu. Treo giỏ lên giàn bếp trong nhà để khi nấu cơm, khói bếp sẽ khói ốc trong giỏ. Sau 4 – 5 tháng xông khói và đạt yêu cầu, ốc được mang xuống, bỏ ra khỏi giỏ và chế biến thành nhiều món ngon.
Các món ốc gác bếp ở vùng cao thường thì phần thịt sau khi ướp và xông khói sẽ teo lại, khô rang. Nhưng ở vùng sông nước như Đồng Tháp, dù ốc bị xông khói trong 4 – 5 tháng, phần thịt vẫn mập mạp và tươi ngon. Thịt ốc sạch, không bị tanh hôi hay có rong rêu.
Ốc được chế biến bằng cách ngâm trong hỗn hợp sữa và trứng
Hương vị thịt ốc gác bếp ngọt ngào, giòn tan sần sật
Cách nhâm nhi ốc gác bếp đúng chuẩn
Người dân Đồng Tháp thường biến tấu ốc gác bếp thành nhiều món ngon để thưởng thức cùng bạn bè hoặc biếu tặng nhau trong các dịp đặc biệt như Tết. Thông thường, ốc được hấp sả để giữ nguyên vị tốt nhất.
Để nhâm nhi ốc gác bếp đúng cách, bạn cần chuẩn bị một nồi với 4 – 5 quả trứng gà/ trứng vịt/ sữa tươi đã đánh tan, sau đó ngâm ốc trong khoảng 20 phút. Tiếp theo, bắt thêm nồi và lót sả bên dưới, đun cùng một ít nước và cho ốc vào, đậy nắp trong 10 phút là xong. Đảo qua vài lần trước khi thưởng thức để đảm bảo ốc chín hẳn.
Cuối cùng, chúng ta sẽ vớt ốc ra rổ để nguội. Để thưởng thức, bạn có thể dùng tăm khều thịt ốc, chấm cùng nước mắm chua ngọt hoặc nước mắm gừng tùy ý. Vị ngọt thanh, giòn dai sần sật của thịt ốc gác bếp hòa quyện với nước chấm, chắc chắn sẽ khiến mọi thực khách phải mê mẩn từ lần đầu thưởng thức.
Ốc thơm ngon khi ăn kèm với nước chấm chua ngọt đặc trưng
Để thưởng thức, bạn có thể dùng tăm khều thịt ốc, chấm cùng nước mắm chua ngọt
Các câu hỏi thường gặp về món ốc gác bếp độc đáo
Tại sao ốc gác bếp không chết?
Mặc dù có vẻ không lý, nhưng ốc gác bếp thực sự không chết sau 4 – 5 tháng. Chúng không chỉ không chết mà còn mập mạp hơn.
Lý do mà các chuyên gia đánh giá là ốc gác bếp không chết là do hốc gác bếp là khu vực nghỉ đông tự nhiên của loài ốc lác. Đặc tính này khiến cho ốc vẫn sống khi được gác lên bếp.
Ốc ăn để tăng trọng lượng trong 6 tháng mùa mưa, sau đó sẽ ngủ vùi trong đất. Khi được gác lên bếp, chúng vẫn sống như lúc vùi trong đất và có thể sống từ một đến hai năm.
Khói bếp cũng giúp xua đuổi côn trùng tấn công và ngăn chặn việc ốc bị đẻ trứng. Để có hương vị thơm ngon nhất, người ta thường ngâm ốc trong hỗn hợp sữa và trứng gà đã đánh lên. Khi nghe thấy có nước, ốc sẽ mở vỏ và thò râu ra tìm nước, sau đó là miệng ốc múp míp lộ ra, trông thật đáng yêu. Do thiếu nước trong mùa ngủ đông, ốc sẽ hút nước vào cơ thể, làm cho phần thịt thêm thơm ngon.
Hương vị của ốc gác bếp đặc trưng là dai giòn, ngọt béo và thơm phưng phức của khói bếp. Từ một món ăn dân dã, ốc gác bếp đã trở thành đặc sản của Đồng Tháp, có giá bán không hề rẻ. Điều này thể hiện trải nghiệm đặc biệt khi thưởng thức món ốc gác bếp.
Cách làm ốc gác bếp khá đơn giản, không cần sử dụng chất bảo quản. Theo kinh nghiệm của các đầu bếp, ốc có thể để bên bếp từ 7 – 10 ngày trước khi rửa và chế biến thành món ăn. Ốc dễ bảo quản, chỉ cần để ở nơi khô ráo và thoáng mát là được.
Ốc gác bếp có thể được để trong thời gian 4 – 5 tháng mà vẫn sống
Sau khi được gác bếp, ốc trở nên mập mạp và béo ngậy hơn
Loại ốc gác bếp Đồng Tháp nào thích hợp để mua về làm quà?
Nếu nhắc đến ốc gác bếp Đồng Tháp, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến ốc gác bếp Tình Quê, thương hiệu của anh Lê Hồng Lâm. Anh đã đầu tư nghiên cứu để tạo ra môi trường ngủ phù hợp cho ốc, đồng thời xử lý sao cho ốc thải hết các chất tồn dư trước khi ngủ.
Bí kíp giữ thịt ốc tươi lâu là cần cho ốc ngủ trong môi trường khô ráo và mát mẻ sau khi làm sạch trong khoảng 3 tháng. Sau đó, ốc được giữ ở trạng thái nằm chờ, khiến thịt trắng đẹp hơn và không có mùi bùn của ốc mới bắt lên.
Ngoài ra, để sản xuất ốc gác bếp, người ta cần sử dụng ốc lác từ giữa đến cuối mùa lũ. Lý do là trong thời gian này, cơ thể ốc tích tụ đủ dưỡng chất cho quá trình ngủ đông mà không bị ốm. Tuy nhiên, không phải loại ốc lác nào cũng tạo ra ốc gác bếp chất lượng và tỷ lệ sống cao. Theo kinh nghiệm cá nhân, chỉ những con ốc sống trong điều kiện khắc nghiệt mới có hiệu quả tốt.
Thương hiệu ốc gác bếp Tình Quê được biết đến là nổi tiếng nhất tại Đồng Tháp
Hy vọng với những thông tin chi tiết về ốc gác bếp đã giúp bạn hiểu rõ hơn về món đặc sản độc đáo ở Đồng Tháp và miền Tây sông nước nói chung. Hương vị đặc trưng của ốc, sả và khói bếp, kết hợp cùng nước mắm cay nồng, có thể khiến thực khách không ngừng thưởng thức.