Đề Bài: Vẻ Đẹp của Hình Tượng Đất Nước trong Thơ 'Đất Nước' của Nguyễn Khoa Điềm
I. Chi Tiết Dàn Ý
II. Bài Văn Mẫu
Vẻ đẹp đặc biệt của hình tượng đất nước trong bài thơ 'Đất Nước' của Nguyễn Khoa Điềm
I. Dàn ý Khám Phá Vẻ đẹp của hình tượng đất nước trong bài thơ 'Đất Nước' (Chuẩn)
1. Bắt đầu
Giới thiệu đoạn trích đặc biệt từ tác phẩm 'Đất Nước' của Nguyễn Khoa Điềm
2. Phần Chính
- Hình tượng đẹp của đất nước do Nguyễn Khoa Điềm mô tả, cảm nhận từ nhiều góc độ:
+ Góc độ lịch sử: Đất nước đã tồn tại từ thời xa xưa.
+ Góc độ văn hóa: Những nét đặc sắc trong phong tục của người Việt như lễ nghi ẩm thực, buổi tóc búi phía sau đầu, lối sống đoàn kết thân thiết, lòng trung thuỷ...(Tiếp theo)
>> Xem chi tiết Dàn ý Vẻ đẹp của hình tượng đất nước trong bài thơ 'Đất Nước' của Nguyễn Khoa Điềm tại đây
II. Bài Văn Mẫu Sắc Đẹp của hình tượng đất nước trong bài thơ Đất nước (Chuẩn)
Kể từ bao giờ, hình tượng đất nước đã trở thành một đề tài thiên nhiên trong thơ ca Việt Nam. Nhiều tác phẩm văn và thơ đã đề cập đến nó, nhưng mỗi nghệ sĩ lại mang đến cái nhìn riêng biệt. Với Nguyễn Khoa Điềm, đất nước là điều gần gũi và thiêng liêng nhất.
Trong đoạn trích từ 'Đất Nước', tác giả đã mô tả hình tượng đất nước qua nhiều khía cạnh như lịch sử, văn hóa, không gian, và thời gian.
'Khi ta trưởng thành, Đất Nước đã có từ xa xưa
Đất Nước ghi chép trong những câu chuyện của mẹ
Đất Nước bắt đầu từ miếng trầu bà ăn
Đất Nước trưởng thành khi dân ta biết trồng tre đánh giặc
Tóc mẹ được bới phía sau đầu
Cha mẹ thể hiện tình yêu bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo cái cột đặt tên cho con cái
Hạt gạo phải trải qua một quá trình xay, giã, giần, sàng
Đất Nước tồn tại từ những ngày đó'
Như vậy, đất nước đã xuất hiện và tồn tại từ rất lâu. Lịch sử của đất nước Việt Nam đã trải qua hơn bốn ngàn năm. Đất nước hiện diện trong những câu chuyện cổ tích của mẹ, trong miếng trầu của bà và trưởng thành khi dân ta biết trồng tre để chống giặc xâm lược bảo vệ nước nhà. Đất nước giống như một sinh thể sống, có quá trình sinh ra, lớn lên và tồn tại song song với cuộc sống của con người. 'Miếng trầu bà ăn' gợi chúng ta nhớ đến sự tích 'Trầu Cau'. Ngoài ra, miếng trầu còn là 'đầu câu chuyện', người ta thường mời nhau ăn trầu để thể hiện sự hiếu khách và lịch sự. Chi tiết 'dân ta biết trồng tre để đánh giặc' khiến bạn đọc liên tưởng đến truyền thuyết 'Thánh Gióng' - người đã nhổ những bụi tre ven đường để quật giặc, khiến chúng bỏ chạy. Đất nước không chỉ là 'bắt đầu', 'lớn lên' mà còn trưởng thành, vững mạnh qua những cuộc chiến đấu chống ngoại xâm và đối mặt với thế lực thù địch. Đất nước hiện hữu trong những điều nhỏ bé, bình dị và quen thuộc nhất trong cuộc sống hàng ngày. Nó hiện diện trong văn hóa dân gian, trong phong tục tập quán, là những truyền thống, lối sống của nhân dân Việt Nam và hiện diện trong 'anh', trong 'em':
'Anh và em hôm nay đều chứa đựng một phần Đất Nước'
Đất nước là một phần không thể thiếu trong máu thịt của từng con người, liên kết chặt chẽ với cuộc sống riêng tư của chúng ta:
'Đất là nơi anh học tập
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là điểm hò hẹn của ta
Đất Nước là nơi em để lạc chiếc khăn trong hồi ức thầm kín'
Bên cạnh 'thời gian trôi lãng' là 'không gian mênh mông'. Nhà thơ sáng tác từ hai từ 'Đất' và 'Nước' để truyền đạt sâu sắc hơn về hai yếu tố quan trọng, thiêng liêng này. Đất Nước liên quan đến những bước chân của 'anh' trên con đường học vấn, nơi 'em' tận hưởng niềm vui tắm, nơi 'ta' gặp gỡ, và là chốn 'em đánh rơi chiếc khăn trong hồi ức thầm kín'. Tác giả tôn vinh vẻ đẹp tinh thần của con người Việt Nam, ca ngợi những truyền thống văn hóa sâu sắc từ thời kỳ xa xưa.
Hình tượng đẹp của đất nước nảy sinh từ sự hòa quyện, đoàn kết của nhiều khía cạnh. Vẻ đẹp của đất nước bừng lên khi tâm hồn dân tộc hòa mình vào niềm vui đoàn tụ. Đó chính là lối sống đậm chất nhân ái, là truyền thống 'uống nước nhớ nguồn' của dân tộc chúng ta. Đất nước chính là máu thịt, là hồn nên mỗi người chúng ta đều phải nhớ rằng:
'Em ơi, đất nước là máu xương của ta
Phải hiểu rằng hãy liên kết và chia sẻ
Phải biến thành hình ảnh của đất nước
Tạo nên danh tiếng vĩ đại cho muôn đời'
Với vẻ đẹp ấy, mỗi cá nhân đều mang trách nhiệm hòa mình vào sự phát triển của đất nước, để quê hương ngày càng phồn thịnh.
Đất nước không chỉ là sự hình thành bởi những con người bình thường mà còn là những anh hùng vô danh, nhưng lại vô cùng can đảm:
'Trong hàng ngàn gương mặt nam nữ
Ở những tầng lớp như chúng ta
Họ đã sống, họ đã mất
Giản dị và tĩnh lặng
Những người không ai biết tới
Nhưng họ đã làm nên Đất Nước'
Dù không ai nhớ họ bằng mặt, không ai đặt tên cho họ nhưng họ đã dũng cảm chiến đấu để để lại một quê hương như chúng ta đang có. Họ sống giản dị, âm thầm đóng góp và hy sinh cho dân tộc. Họ trở thành hình ảnh sống mãi bên thời gian, hóa thân vào dáng hình của quê hương.
Tư tưởng về đất nước của nhân dân được Nguyễn Khoa Điềm thể hiện rõ trong đoạn trích này:
'Đất Nước này thuộc về nhân dân
Đất Nước của nhân dân, Đất Nước của truyền thống và huyền thoại'
Trong tác phẩm thơ Đất nước, Nguyễn Khoa Điềm đã khám phá và mô tả những cảm nhận độc đáo về tổ quốc. Để hiểu sâu hơn về những chi tiết đặc sắc và mới lạ này, hãy tham khảo thêm các bài văn khác của lớp 12 như: Nét độc đáo trong góc nhìn về Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm, Phân tích phong cách triết lý trữ tình của Nguyễn Khoa Điềm trong Đất nước, Bình luận về bài thơ Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm, Phân tích đoạn mở đầu của bài thơ Đất Nước - từ trường ca Mặt đường khát vọng của Nguyễn Khoa Điềm.