Huyện Điện Biên

Huyện Điện Biên tọa lạc tại phía tây nam của tỉnh Điện Biên, Việt Nam.

Vị trí địa lý

Huyện Điện Biên nằm ở khu vực tây nam tỉnh Điện Biên, với các thông tin về vị trí như sau:

• Về phía đông, huyện tiếp giáp với huyện Điện Biên Đông
• Phía đông bắc là thành phố Điện Biên Phủ
• Về phía tây và nam tiếp giáp với Lào
• Hướng đông nam giáp huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La
• Về phía bắc tiếp giáp với huyện Mường Chà.

Huyện Điện Biên có tổng diện tích là 1.396,27 km², dân số năm 2022 là 102.479 người, mật độ dân số khoảng 73 người/km², với sự đa dạng của 8 dân tộc.

Huyện sở hữu cửa khẩu Tây Trang, kết nối thương mại với Lào qua xã Na Ư.

Quản lý hành chính

Huyện Điện Biên quản lý 21 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 21 xã: Hẹ Muông, Hua Thanh, Mường Lói, Mường Nhà, Mường Pồn, Na Tông, Na Ư, Noong Hẹt, Noong Luống, Núa Ngam, Pa Thơm, Phu Luông, Pom Lót, Sam Mứn, Thanh An, Thanh Chăn, Thanh Hưng, Thanh Luông, Thanh Nưa, Thanh Xương (huyện lỵ), Thanh Yên.

Lịch sử phát triển

Kể từ sau năm 1954, huyện Điện Biên bao gồm thị trấn Điện Biên, thị trấn nông trường Điện Biên cùng 29 xã: Chiềng Sơ, Háng Lìa, Khẩu Hú, Luân Giói, Mường Luân, Mường Mươn, Mường Nhà, Mường Lói, Mường Phăng, Mường Pồn, Na Son, Nà Tấu, Na Ư, Noong Hẹt, Noong Luống, Núa Ngam, Pa Thom, Phì Nhừ, Phình Giàng, Pu Nhi, Sam Mứn, Thanh An, Thanh Chăn, Thanh Luông, Thanh Minh, Thanh Nưa, Thanh Xương, Thanh Yên, Xa Dung.

Ngày 5 tháng 7 năm 1975, xã Khẩu Hú và một phần xã Phình Giàng được hợp nhất thành xã Keo Lôm.

Vào ngày 13 tháng 2 năm 1987, 200 ha từ xã Thanh Minh được chuyển giao cho thị trấn Điện Biên, đồng thời 165 ha từ thị trấn Điện Biên được chuyển cho xã Thanh Xương.

Ngày 16 tháng 4 năm 1988, xã Thanh Chăn được chia thành hai xã: Thanh Chăn và Thanh Hưng; đồng thời, bản Na Khếnh từ xã Thanh Luông được sáp nhập vào xã Thanh Hưng.

Cuối năm 1991, huyện Điện Biên bao gồm thị trấn Điện Biên (huyện lỵ), thị trấn Nông trường Điện Biên và 30 xã: Chiềng Sơ, Háng Lìa, Keo Lôm, Luân Giói, Mường Luân, Mường Mươn, Mường Nhà, Mường Nói, Mường Phăng, Mường Pồn, Na Son, Nà Tấu, Na Ủ, Noong Hẹt, Noong Luống, Núa Ngam, Pa Thom, Phì Nhừ, Phình Giang, Pù Nhi, Sam Mứn, Thanh An, Thanh Chăn, Thanh Hưng, Thanh Luông, Thanh Minh, Thanh Nưa, Thanh Xương, Thanh Yên, Xa Dung.

Ngày 18 tháng 4 năm 1992, thị trấn Điện Biên và xã Thanh Minh được tách ra để thành lập thị xã Điện Biên Phủ, vốn là thị xã tỉnh lỵ của tỉnh Lai Châu cũ, còn huyện lỵ được chuyển về thị trấn Nông trường Điện Biên.

Ngày 7 tháng 10 năm 1995, 10 xã: Xa Dung, Pù Nhi, Na Son, Chiềng Sơ, Mường Luân, Keo Lôm, Phình Giang, Háng Lìa, Luân Giói và Phì Nhừ được tách ra để hình thành huyện Điện Biên Đông.

Huyện Điện Biên còn lại thị trấn Nông trường Điện Biên (huyện lỵ) và 19 xã: Mường Mươn, Mường Nhà, Mường Nói, Mường Phăng, Mường Pồn, Nà Tấu, Na Ủ, Noong Hẹt, Noong Luống, Núa Ngam, Pa Thom, Sam Mứn, Thanh An, Thanh Chăn, Thanh Hưng, Thanh Luông, Thanh Nưa, Thanh Xương, Thanh Yên.

Ngày 28 tháng 4 năm 1997, xã Mường Mươn được chuyển giao về huyện Mường Lay (hiện nay là huyện Mường Chà) để quản lý.

Ngày 26 tháng 5 năm 1997, 64,5 ha từ xã Thanh Luông cùng với 1.622 cư dân được chuyển vào thị xã Điện Biên Phủ, đồng thời giải thể thị trấn Nông trường Điện Biên.

Ngày 22 tháng 12 năm 1997, thị trấn Mường Thanh được thành lập làm huyện lỵ của huyện Điện Biên, trên cơ sở 356,25 ha diện tích và 5.276 người từ xã Thanh Xương.

Ngày 26 tháng 9 năm 2003, toàn bộ 356,25 ha và 8.520 cư dân của thị trấn Mường Thanh được sáp nhập vào thành phố Điện Biên Phủ, cùng với 281 ha và 3.147 người từ xã Thanh Luông, 251 ha và 2.627 người từ xã Thanh Nưa.

Ngày 26 tháng 11 năm 2003, sau khi tỉnh Lai Châu được chia thành hai tỉnh: Lai Châu và Điện Biên, huyện Điện Biên thuộc tỉnh Điện Biên. Tỉnh Điện Biên chính thức được thành lập vào ngày 1 tháng 1 năm 2004.

Ngày 6 tháng 6 năm 2005, xã Nà Nhạn được thành lập từ 7.681 ha và 3.797 người của xã Nà Tấu.

Ngày 25 tháng 8 năm 2012, Chính phủ đã thông qua Nghị quyết số 45/NQ-CP để quy định việc thành lập các xã mới.

• Thành lập xã Hua Thanh từ việc điều chỉnh 7.217,93 ha diện tích và 3.358 người từ xã Thanh Nưa
• Thành lập xã Pom Lót từ việc điều chỉnh 4.228,5 ha diện tích và 5.158 người từ xã Sam Mứn
• Thành lập xã Hẹ Muông từ việc điều chỉnh 7.396,87 ha diện tích và 2.596 người từ xã Núa Ngam
• Thành lập xã Na Tông từ việc điều chỉnh 14.274,31 ha diện tích và 4.184 người từ xã Mường Nhà
• Thành lập xã Phu Luông từ việc điều chỉnh 14.482,57 ha diện tích và 1.905 người từ xã Mường Lói
• Thành lập xã Pá Khoang từ việc điều chỉnh 5.702,27 ha diện tích và 3.960 người từ xã Mường Phăng.

Vào ngày 21 tháng 11 năm 2019, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 815/NQ-UBTVQH14 để thực hiện việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã tại tỉnh Điện Biên, có hiệu lực từ 1 tháng 1 năm 2020. Theo đó, 4 xã: Mường Phăng, Nà Nhạn, Nà Tấu, Pá Khoang cùng một phần diện tích và dân số của 2 xã: Thanh Luông, Thanh Hưng sẽ được sáp nhập vào thành phố Điện Biên Phủ.

Hiện tại, huyện Điện Biên còn lại 21 xã như hiện trạng.

Du lịch

Động Pa Thơm còn được biết đến với tên gọi động Tiên Hoa, là một hang động karst nằm trong núi đá vôi tại xã Pa Thơm, huyện Điện Biên. Tên gọi của động theo tiếng Thái là 'Thẩm Nang Lai', có nghĩa là 'hang Tiên Hoa', do đó một số tài liệu cũng gọi là động hoặc hang Tiên Hoa. Động này nổi bật với nhiều huyền thoại và truyền thuyết lãng mạn về tình yêu. Được công nhận là di tích cấp quốc gia theo quyết định số 309 – QĐ BVHTTDL ngày 22/01/2009.

Chú thích

• Website của huyện Điện Biên