Long Biên (chữ Hán: 龍編) là thủ đô của quận Giao Chỉ, được hình thành từ thời Bắc thuộc, cụ thể là thời Tây Hán.
Huyện nằm trong khu vực đồng bằng và trung du Bắc Bộ, kéo dài dọc theo sông Hồng thuộc Hà Nội hiện tại, và phạm vi của nó đã thay đổi qua các thời kỳ. Từ thời Đông Hán đến Nam Triều, Long Biên là trung tâm của Giao Châu. Huyện lỵ của Long Biên hiện ở tỉnh Bắc Ninh. Theo Nguyên Hòa quận huyện chí và Thái Bình hoàn vũ ký (nhà Đường), 'Thiên Tích Sơn (Phật Tích Sơn) là cửa Tây của Long Biên.'
Tên gọi
Tên của huyện này mang ý nghĩa 'rồng giao nhau', theo truyền thuyết vì một con rồng đã xuất hiện trên sông khi thành phố mới được thành lập.
Có giả thuyết cho rằng, vào khoảng thế kỉ thứ 6, khu vực này được gọi là Long Uyên (龍淵). Tuy nhiên, các tài liệu cổ như Hậu Hán thư và Tống thư không ghi nhận chi tiết này, và tên Long Biên đã tồn tại từ thời Hán. Vào năm 621, tên Long Biên được đổi thành Long Châu (龍州), bao gồm hai huyện Bình Lạc và Vũ Ninh, nhưng đến năm 627, lại trở về tên Long Biên.
Sau này, Long Biên thường được gọi là La Thành (羅城) do đặc trưng có thành bao quanh.
Lịch sử
Sau khi Triệu Đà chinh phục, toàn bộ miền Bắc Việt Nam hiện nay trở thành một phần của Nam Việt. Tuy nhiên, không có tài liệu nào ghi chép về hành chính hay xã hội của khu vực này cho đến khi quân Hán tiêu diệt Nam Việt và lập ra quận Giao Chỉ. Thời kỳ này được gọi là Bắc thuộc lần thứ nhất trong sử sách Việt Nam hiện đại.
Nhà Hán đã cử Thạch Đái làm Thái thú 9 quận. Theo chế độ của nhà Hán, ngoài hai quận Châu Nhai và Đạm Nhĩ nằm giữa biển, còn lại 7 quận thuộc Giao Châu, Thạch Đái làm châu Thái thú. Vào thời Tây Hán, trị sở của Thái Thú được đặt tại Long Biên.
Năm 544, sau khi đánh bại quân nhà Lương, Lý Bí tuyên bố mình là Hoàng đế và đặt tên nước là Vạn Xuân, với thủ đô ở khu vực này.
Năm 602, sau khi nhà Tùy tiêu diệt nước Vạn Xuân, lãnh thổ này được sáp nhập vào Dương Châu của Nhà Tùy.
Năm 622, sau khi nhà Đường kế tục nhà Tùy, khu vực này thuộc về phủ Giao Châu của nhà Đường.