Huyện Quỳnh Phụ

Quỳnh Phụ là huyện thuộc tỉnh Thái Bình, Việt Nam.

Huyện Quỳnh Phụ được hình thành từ sự sáp nhập của hai huyện Quỳnh Côi và Phụ Dực vào năm 1969.

Vị trí

Huyện Quỳnh Phụ nằm ở phía bắc tỉnh Thái Bình, cách thành phố Thái Bình khoảng 27 km, Hà Nội khoảng 117 km, Hải Phòng khoảng 60 km, với các ranh giới địa lý sau:

• Phía đông tiếp giáp với huyện Thái Thụy và huyện Vĩnh Bảo, thành phố Hải Phòng
• Phía tây giáp huyện Hưng Hà
• Phía nam giáp huyện Đông Hưng
• Phía bắc giáp huyện Thanh Miện và Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, cũng như huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên.

Sông Luộc chảy dọc theo gần như toàn bộ biên giới với tỉnh Hải Dương và Hưng Yên. Sông Hóa tạo ranh giới với huyện Vĩnh Bảo. Trên địa bàn huyện có một hệ thống sông nhỏ nhận nước từ sông Luộc và sông Hóa đổ vào sông Diêm Hộ, bao gồm nhánh chính của sông này. Cực nam của huyện là xã Đồng Tiến (giáp huyện Đông Hưng và Thái Thụy), cực bắc là xã An Khê (tiếp giáp huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, và xã An Mỹ giáp với huyện Vĩnh Bảo của thành phố Hải Phòng).

Theo số liệu năm 2009, huyện Quỳnh Phụ có dân số 245.188 người, với mật độ dân số đạt 1.170 người/km²

Lịch sử

Huyện được hình thành vào năm 1969 qua việc hợp nhất hai huyện Quỳnh Côi và Phụ Dực.

Trước khi hợp nhất:

• Huyện Quỳnh Côi bao gồm thị trấn Quỳnh Côi và 22 xã: Quỳnh Bảo, Quỳnh Châu, Quỳnh Giao, Quỳnh Hà, Quỳnh Hải, Quỳnh Hội, Quỳnh Hoa, Quỳnh Hưng, Quỳnh Khê, Quỳnh Lâm, Quỳnh Lương, Quỳnh Lưu, Quỳnh Minh, Quỳnh Mỹ, Quỳnh Ngọc, Quỳnh Nguyên, Quỳnh Sơn, Quỳnh Thái, Quỳnh Thọ, Quỳnh Trang, Quỳnh Vân, Quỳnh Xá.
• Huyện Phụ Dực có 18 xã: An Ấp, An Bài, An Cầu, An Đồng, An Dục, An Hiệp, An Khê, An Lễ, An Mỹ, An Ninh, An Quý, An Thái, An Thanh, An Tràng, An Vinh, An Vũ, Đông Hải, Đồng Tiến.

Sau khi sáp nhập hai huyện trên, huyện Quỳnh Phụ bao gồm thị trấn Quỳnh Côi và 40 xã: An Ấp, An Bài, An Cầu, An Đồng, An Dục, An Hiệp, An Khê, An Lễ, An Mỹ, An Ninh, An Quý, An Thái, An Thanh, An Tràng, An Vinh, An Vũ, Đông Hải, Đồng Tiến, Quỳnh Bảo, Quỳnh Châu, Quỳnh Giao, Quỳnh Hà, Quỳnh Hải, Quỳnh Hội, Quỳnh Hoa, Quỳnh Hưng, Quỳnh Khê, Quỳnh Lâm, Quỳnh Lương, Quỳnh Lưu, Quỳnh Minh, Quỳnh Mỹ, Quỳnh Ngọc, Quỳnh Nguyên, Quỳnh Sơn, Quỳnh Thái, Quỳnh Thọ, Quỳnh Trang, Quỳnh Vân, Quỳnh Xá.

Ngày 18 tháng 12 năm 1976:

• Hợp nhất hai xã Quỳnh Lưu và Quỳnh Thái để thành lập xã Quỳnh Hoàng.
• Hợp nhất hai xã Quỳnh Lương và Quỳnh Vân để thành lập xã Quỳnh Hồng.
• Giải thể xã Quỳnh Hà.

Vào ngày 26 tháng 12 năm 1990, thị trấn Quỳnh Côi được mở rộng nhờ việc sáp nhập 2,2891 ha và 199 cư dân từ xã Quỳnh Hồng; 0,5138 ha và 45 cư dân từ xã Quỳnh Mỹ.

Ngày 16 tháng 5 năm 2005, xã An Bài bị giải thể và thay thế bằng thị trấn An Bài.

Ngày 11 tháng 2 năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết số 892/NQ-UBTVQH14 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Thái Bình (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 3 năm 2020), theo đó, hai xã Quỳnh Châu và Quỳnh Sơn được sáp nhập để thành lập xã Châu Sơn.

Hiện tại, huyện Quỳnh Phụ bao gồm 2 thị trấn và 35 xã.

Hành chính

Huyện Quỳnh Phụ hiện có tổng cộng 37 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 2 thị trấn là Quỳnh Côi (huyện lỵ) và An Bài, cùng với 35 xã như An Ấp, An Cầu, An Đồng, An Dục, An Hiệp, An Khê, An Lễ, An Mỹ, An Ninh, An Quý, An Thái, An Thanh, An Tràng, An Vinh, An Vũ, Châu Sơn, Đông Hải, Đồng Tiến, Quỳnh Bảo, Quỳnh Giao, Quỳnh Hải, Quỳnh Hoa, Quỳnh Hoàng, Quỳnh Hội, Quỳnh Hồng, Quỳnh Hưng, Quỳnh Khê, Quỳnh Lâm, Quỳnh Minh, Quỳnh Mỹ, Quỳnh Ngọc, Quỳnh Nguyên, Quỳnh Thọ, Quỳnh Trang, và Quỳnh Xá.

Giao thông

• Đường bộ có quốc lộ 10 chạy qua phía đông huyện, theo hướng Đông Bắc - Tây Nam, nối từ Hải Phòng đến huyện Đông Hưng và thành phố Thái Bình.
• Đường thủy bao gồm các sông Luộc, sông Hóa, và sông Diêm Hộ.

Du lịch - Lễ hội

Quỳnh Phụ được biết đến như một vùng đất 'tiến vua', nơi quy tụ nhiều di tích lịch sử và văn hóa với giá trị truyền thống lâu đời. Một số di tích nổi bật bao gồm:

• Đền Mẫu Đợi tại làng Dụ Đại, xã Đông Hải
• Đền Đồng Bằng thuộc xã An Lễ
• Đền Ngọc Quế ở xã Quỳnh Hoa, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình (còn gọi là đền Quế) là ngôi đền thờ danh y Đỗ Quang Huyến
• Đền Lộng Khê nằm tại làng Lộng Khê, xã An Khê, thuộc 'tứ cố cảnh' của huyện Phụ Dực xưa. Đây là di tích cấp quốc gia, thờ Quốc sư Dương Không Lộ và Hưng đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn. Làng Lộng Khê còn tổ chức lễ hội cổ truyền với tục đốt cây Đình Liệu.
• Quần thể di tích quốc gia Đình - Đền - Chùa La Vân ở thôn La Vân, xã Quỳnh Hồng thờ quốc sư triều Lý - đức thánh Nguyễn Minh Không và thành hoàng làng hoàng tử Lý Nhật Quang. Lễ hội tại La Vân diễn ra từ ngày 20/03 đến 26/03 hàng năm, thu hút đông đảo khách thập phương đến dâng hương và tham dự lễ hội. Đặc biệt, vào tối ngày 25/03 âm lịch, diễn ra lễ KỂ KỆ (kể về sự tích của đức thánh).

Làng nghề

Huyện có nhiều làng nghề, chủ yếu là nghề dệt chiếu phân bố ở các xã, đặc biệt là phía Đông. Tuy nhiên, hiện nay, số lượng lao động tham gia ngày càng ít và nghề truyền thống dần mai một. Với huyện nông nghiệp thuần túy, giá trị từ làng nghề còn thấp. So với các huyện khác trong vùng đồng bằng sông Hồng như Tiên Lãng, Vĩnh Bảo, Ân Thi, Ninh Giang, Thanh Hà, Bình Lục, Lý Nhân và một số huyện Nam Định, Ninh Bình, giá trị làng nghề của huyện vẫn chưa cao. Các làng nghề và nghề truyền thống trong huyện bao gồm:

• Làng nghề nón Nguyên Xá (An Hiệp)
• Nghề đúc đồng tại An Lộng (Quỳnh Hoàng)
• Nuôi cá lồng trên sông tại Quỳnh Ngọc
• Làng nghề nón Nguyên Xá (An Đồng)
• Làng nghề mì và xay xát tại Tô Hồ (An Mỹ)
• Làng nghề vật liệu xây dựng ở Cầu Nghìn (An Bài)
• Làng nghề dệt chiếu tại xã An Tràng
• Nghề mộc và vận tải thủy ở An Đồng
• Làng nghề dệt chiếu ở xã An Dục
• Làng nghề bánh đa tại Dụ Đại (Đông Hải)
• Chế biến lương thực và xay xát tại Tô Đê (An Mỹ)
• Làng nghề vàng mã và dệt chiếu tại Cổ Tiết (An Vinh)
• Nghề trồng sinh vật cảnh tại Bình Ngọc (Quỳnh Hồng)
• Các làng nghề chiếu cói rải rác ở các thôn phía Đông huyện và nghề mây tre đan...

Các liên kết bên ngoài

• Bản đồ huyện Quỳnh Phụ trên Google Maps
• Lịch sử huyện Quỳnh Phụ từ xưa đến nay