Huyện Tam Dương

Huyện Tam Dương tọa lạc tại trung tâm tỉnh Vĩnh Phúc, Việt Nam.

Vị trí

Huyện Tam Dương nằm ở trung tâm tỉnh Vĩnh Phúc, có đặc điểm vị trí địa lý như sau:

• Phía đông tiếp giáp huyện Bình Xuyên
• Phía tây tiếp giáp huyện Lập Thạch và huyện Vĩnh Tường
• Phía nam giáp với thành phố Vĩnh Yên và huyện Yên Lạc
• Phía bắc tiếp giáp huyện Tam Đảo.

Tam Dương là huyện thuộc vùng trung du với chủ yếu là địa hình đồi thấp. Phần phía tây của huyện được dòng sông Phó Đáy, một nhánh của sông Lô, bao phủ. Huyện Tam Dương có diện tích 107,13 km² và dân số theo thống kê năm 2018 là 101.624 người.

Cơ cấu hành chính

Huyện Tam Dương bao gồm 13 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 2 thị trấn là Hợp Hòa (huyện lỵ) và Kim Long, cùng với 11 xã: An Hòa, Đạo Tú, Đồng Tĩnh, Duy Phiên, Hoàng Đan, Hoàng Hoa, Hoàng Lâu, Hợp Thịnh, Hướng Đạo, Thanh Vân, và Vân Hội.

Lịch sử phát triển

Sau năm 1975, huyện Tam Dương thuộc tỉnh Vĩnh Phú, bao gồm 19 xã: An Hòa, Đại Đình, Đạo Tú, Định Trung, Đồng Tĩnh, Duy Phiên, Hồ Sơn, Hoàng Đan, Hoàng Hoa, Hoàng Lâu, Hợp Châu, Hợp Hòa, Hợp Thịnh, Hướng Đạo, Khai Quang, Kim Long, Tam Quan, Thanh Vân và Vân Hội.

Vào ngày 5 tháng 7 năm 1977, hai xã Định Trung và Khai Quang được chuyển về thị xã Vĩnh Yên quản lý; huyện Tam Dương được hợp nhất với huyện Lập Thạch để tạo thành huyện Tam Đảo. Đến năm 1979, huyện Lập Thạch được tái lập, tách ra khỏi huyện Tam Đảo và một số xã của huyện Mê Linh cũng được chuyển sang huyện Tam Đảo.

Ngày 23 tháng 11 năm 1995, thị trấn Tam Dương được thành lập từ việc điều chỉnh một phần diện tích và dân số của hai xã Hợp Thịnh và Vân Hội.

Ngày 26 tháng 11 năm 1996, tỉnh Vĩnh Phúc được tái lập từ tỉnh Vĩnh Phú, và huyện Tam Đảo thuộc tỉnh Vĩnh Phúc.

Ngày 9 tháng 6 năm 1998, huyện Tam Dương được tái lập với thị trấn Tam Dương làm trung tâm và 17 xã: An Hòa, Đại Đình, Đạo Tú, Đồng Tĩnh, Duy Phiên, Hồ Sơn, Hoàng Đan, Hoàng Hoa, Hoàng Lâu, Hợp Châu, Hợp Hòa, Hợp Thịnh, Hướng Đạo, Kim Long, Tam Quan, Thanh Vân và Vân Hội.

Ngày 18 tháng 8 năm 1999, thị trấn Tam Dương được chuyển về quản lý dưới thị xã Vĩnh Yên, hiện nay là hai phường Đồng Tâm và Hội Hợp thuộc thành phố Vĩnh Yên.

Ngày 10 tháng 2 năm 2003, xã Hợp Hòa được giải thể để thành lập thị trấn Hợp Hòa.

Ngày 9 tháng 12 năm 2003, bốn xã Đại Đình, Tam Quan, Hồ Sơn và Hợp Châu được tách ra để tái lập huyện Tam Đảo. Huyện Tam Dương còn lại thị trấn Hợp Hòa và 12 xã: An Hòa, Đạo Tú, Đồng Tĩnh, Duy Phiên, Hoàng Đan, Hoàng Hoa, Hoàng Lâu, Hợp Thịnh, Hướng Đạo, Kim Long, Thanh Vân và Vân Hội.

Ngày 10 tháng 4 năm 2023, xã Kim Long được nâng cấp thành thị trấn Kim Long.

Hiện tại, huyện Tam Dương bao gồm 2 thị trấn và 11 xã.

Giao thông

Đường bộ: Huyện có các tuyến giao thông quan trọng như quốc lộ 2B, quốc lộ 2C và đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai đi qua.

Làng nghề

Huyện vẫn chủ yếu dựa vào nông nghiệp với các sản phẩm chính như hoa quả, dứa, và rau màu, chưa có sự phát triển mạnh mẽ của các làng nghề. Tam Dương hiện vẫn là một huyện nghèo của vùng trung du đồng bằng sông Hồng, nhưng hy vọng sẽ có thêm các làng nghề mới trong tương lai để thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, tận dụng lợi thế của vị trí cửa ngõ vùng Tây Bắc.