Huyện Thạnh Trị

Thạnh Trị là một huyện của tỉnh Sóc Trăng, Việt Nam.

Vị trí

Huyện Thạnh Trị nằm ở phía tây nam của tỉnh Sóc Trăng, cách thành phố Sóc Trăng khoảng 32 km, với vị trí địa lý như sau:

• Giáp huyện Mỹ Xuyên về phía đông
• Giáp thị xã Ngã Năm về phía tây
• Giáp huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu về phía nam
• Giáp huyện Mỹ Tú về phía bắc.

Thạnh Trị là một huyện nông nghiệp nằm trong vùng nông thôn của tỉnh Sóc Trăng. Nằm ở khu vực đất ngập mặn của bán đảo Cà Mau, huyện này chủ yếu tập trung vào nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là tôm sú, tôm càng xanh và cá đồng.

Đặc điểm địa hình

Địa hình của huyện Thạnh Trị khá bằng phẳng, với hệ thống kênh rạch chính và phụ phân bố rộng khắp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp. Các xã ở vùng trũng và nhiều phèn mặn như Lâm Tân, Thạnh Tân, Vĩnh Thành, Thạnh Trị, Vĩnh Lợi, và Châu Hưng còn gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, các xã vùng cao như Lâm Kiết, thị trấn Phú Lộc, Hưng Lợi, và một phần của Châu Hưng, Tuân Tức thường thiếu nước vào mùa khô.

Thời tiết

Huyện Thạnh Trị nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa gần xích đạo, với khí hậu nóng ẩm quanh năm và lượng mưa phong phú. Thời tiết chia thành hai mùa rõ rệt: mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10 và mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau.

• Nhiệt độ không khí: Ổn định và cao quanh năm, dao động trung bình 1 – 3°C, với nhiệt độ trung bình năm khoảng 28°C, cao nhất lên tới 33°C và thấp nhất là 23°C. Tháng nóng nhất là từ tháng 3 đến tháng 4, và tháng lạnh nhất là từ tháng 12 đến tháng 1 năm sau.
• Độ ẩm không khí: Trung bình năm khoảng 83,4%, với sự chênh lệch giữa các tháng là 9 – 10%.
• Nắng và bức xạ mặt trời: Trung bình hàng ngày có 6 – 7,5 giờ nắng, tổng số giờ nắng trong năm đạt 2.372 giờ.
• Mưa: Lượng mưa trung bình hàng năm là 1.840 mm, không đều trong năm, tập trung chủ yếu vào các tháng 8, 9, 10. Mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau) thường không có mưa, dẫn đến tình trạng thiếu nước cho sản xuất và sinh hoạt do lượng bốc hơi cao.
• Lượng bốc hơi nước trung bình hàng năm là 1.233 mm. Trong mùa mưa, bốc hơi khoảng 2 – 3 mm/ngày, còn trong mùa khô khoảng 4 – 5 mm/ngày.
• Gió, bão: Có hai loại gió chính:
  • Gió mùa Tây Nam từ tháng 5 đến tháng 11, tốc độ trung bình 2 – 2,5 m/s, mạnh nhất 22,6 m/s, mang theo nhiều hơi nước và thường có mưa.
  • Gió mùa Đông Bắc từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau, khô và lạnh, làm tăng bốc hơi và giảm lượng mưa rõ rệt.

Hệ thống thủy văn

Chế độ thủy văn của huyện bị ảnh hưởng mạnh bởi hệ thống kênh Quản Lộ – Phụng Hiệp, qua các kênh trục và kênh nội đồng.

Cơ cấu hành chính

Huyện Thạnh Trị có 10 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 2 thị trấn: Phú Lộc (huyện lỵ) và Hưng Lợi, cùng với 8 xã: Châu Hưng, Lâm Kiết, Lâm Tân, Thạnh Tân, Thạnh Trị, Tuân Tức, Vĩnh Lợi, và Vĩnh Thành.

Địa đồ hành chính huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng

Về lịch sử

Khu vực Thạnh Trị đã được khai phá từ đầu thế kỷ 19 theo chính sách mở rộng của triều Nguyễn tại vùng đồng bằng sông Cửu Long. Dưới sự bền bỉ và đoàn kết của các cộng đồng dân tộc Kinh, Khmer, và Hoa, vùng đất Thạnh Trị, trước kia đầy bùn lầy và ngập nước, đã được chuyển mình thành những cánh đồng rộng lớn tràn ngập lúa, khác hẳn với hình ảnh trước đây.

Về mặt hành chính, Thạnh Trị đã trải qua nhiều lần thay đổi do ảnh hưởng của các biến cố lịch sử. Vào năm 1868, khu vực này bao gồm một số thôn thuộc tổng Thạnh An trong huyện Phong Thạnh, thuộc hạt Ba Xuyên.

Năm 1876, sau khi thực dân Pháp chiếm được ba tỉnh miền Tây và thành lập tỉnh Sóc Trăng, Thạnh Trị trở thành khu vực chính quyền Pháp quản lý, chủ yếu khai thác lúa gạo và tài nguyên của địa phương. Đây là thời điểm xuất hiện nhiều đồn điền của người Pháp như Đồn điền Gressier, Bắc Tam Băng, Jordan, cùng với các cơ sở xay lúa và kho chứa lớn tại vùng Châu Hưng, để lại dấu ấn với địa danh Ông Kho.

Vào tháng 1 năm 1958, Thạnh Trị được tổ chức lại thành một quận thuộc tỉnh Ba Xuyên, bao gồm hai tổng: tổng Thạnh An với 5 xã là Thạnh Trị, Châu Hưng, Châu Thới, Thạnh Kiết (trước đây là Thạnh Qưới và Lâm Kiết), Gia Hòa; và tổng Thạnh Lợi với 5 xã: Vĩnh Lợi, Mỹ Quới, Vĩnh Quới, Tuân Tức, Tân Long.

Ngày 17 tháng 1 năm 1969, quận lỵ Thạnh Trị được chuyển từ chợ Ngã Năm, xã Vĩnh Qưới, sang xã Phú Lộc thuộc xã Thạnh Trị.

Ngày 16 tháng 6 năm 1969, chính quyền Việt Nam Cộng hòa thành lập quận Ngã Năm thuộc tỉnh Ba Xuyên bằng cách tách ra 4 xã: Tân Long, Mỹ Quới, Vĩnh Lợi, Vĩnh Quới từ quận Thạnh Trị và xã Vĩnh Tân từ quận Long Mỹ của tỉnh Chương Thiện. Quận lỵ Ngã Năm được đặt tại xã Vĩnh Qưới.

Vào tháng 2 năm 1976, huyện Thạnh Trị thuộc tỉnh Hậu Giang, bao gồm 2 thị trấn: Phú Lộc và Ngã Năm, cùng 9 xã: Châu Hưng, Lâm Kiết, Long Tân, Mỹ Quới, Tân Long, Thạnh Trị, Tuân Tức, Vĩnh Lợi, Vĩnh Quới.

Ngày 21 tháng 4 năm 1979, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 174-CP quy định về việc:

• Chia xã Vĩnh Quới thành hai xã: Vĩnh Quới và Vĩnh Biên.
• Chia xã Tuân Tức thành hai xã: Tuân Tức và Thạnh Cường.
• Chia xã Vĩnh Lợi thành hai xã: Vĩnh Lợi và Vĩnh Tân.
• Chia xã Mỹ Quới thành ba xã: Mỹ Quới, Lê Hoàng Chu, và Mai Thanh Thế.
• Chia xã Châu Hưng thành hai xã: Châu Hưng và Nam Quang.
• Chia xã Tân Long thành hai xã: Tân Long và Dân Hòa.

Ngày 7 tháng 7 năm 1982, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 111-HĐBT quy định về việc:

• Chia xã Lâm Kiết thành hai xã: Lâm Kiết và Lâm Tân.
• Chia xã Thạnh Trị thành hai xã: Thạnh Trị và Thạnh Tân.

Ngày 16 tháng 9 năm 1989, Hội đồng Bộ trưởng đã ban hành Quyết định số 128-HĐBT, quyết định rằng:

• Gộp xã Thạnh Cường vào xã Tuân Tức.
• Gộp xã Vĩnh Tân vào xã Vĩnh Lợi.
• Gộp xã Lê Hoàng Chu và xã Mai Thanh Thế vào xã Mỹ Quới.
• Gộp xã Nam Quang vào xã Châu Hưng.
• Gộp xã Dân Hòa vào xã Tân Long.

Ngày 26 tháng 12 năm 1991, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết chia tỉnh Hậu Giang thành hai tỉnh: Cần Thơ và Sóc Trăng.

Huyện Thạnh Trị thuộc tỉnh Sóc Trăng, với 2 thị trấn: Phú Lộc và Ngã Năm, cùng 12 xã: Châu Hưng, Lâm Kiết, Lâm Tân, Long Tân, Mỹ Quới, Tân Long, Thạnh Tân, Thạnh Trị, Tuân Tức, Vĩnh Biên, Vĩnh Lợi, và Vĩnh Quới.

Ngày 1 tháng 4 năm 2003, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 31/2003/NĐ-CP về việc:

• Thành lập xã Vĩnh Thành từ 2.562,47 ha diện tích và 4.795 cư dân của xã Vĩnh Lợi.
• Thành lập xã Long Bình với diện tích 2.963 ha và dân số 7.812 người từ xã Tân Long.
• Thành lập xã Mỹ Bình với 2.107 ha diện tích và 4.925 người từ xã Mỹ Quới.

Từ thời điểm đó, huyện Thạnh Trị bao gồm 2 thị trấn: Phú Lộc và Ngã Năm, cùng với 15 xã: Châu Hưng, Lâm Kiết, Lâm Tân, Long Bình, Long Tân, Mỹ Bình, Mỹ Quới, Tân Long, Thạnh Tân, Thạnh Trị, Tuân Tức, Vĩnh Biên, Vĩnh Lợi, Vĩnh Quới và Vĩnh Thành.

Ngày 31 tháng 10 năm 2003, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 127/2003/NĐ-CP, quyết định thành lập huyện Ngã Năm (hiện là thị xã Ngã Năm) với diện tích 24.196,81 ha và dân số 77.056, bao gồm 8 đơn vị hành chính, trong đó có 7 xã: Tân Long, Long Bình, Mỹ Quới, Mỹ Bình, Long Tân, Vĩnh Quới, Vĩnh Biên và thị trấn Ngã Năm từ huyện Thạnh Trị.

Sau khi điều chỉnh địa giới hành chính, huyện Thạnh Trị còn lại diện tích 28.817,42 ha và dân số 84.444, với 9 đơn vị hành chính, bao gồm thị trấn Phú Lộc và 8 xã: Châu Hưng, Lâm Kiết, Lâm Tân, Thạnh Tân, Thạnh Trị, Tuân Tức, Vĩnh Lợi, và Vĩnh Thành.

Ngày 23 tháng 12 năm 2009, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 64/NQ-CP, quyết định thành lập thị trấn Hưng Lợi từ 1.947,19 ha diện tích và 11.901 cư dân của xã Châu Hưng.

Huyện Thạnh Trị hiện nay bao gồm 2 thị trấn và 8 xã.

Kinh tế và Xã hội

Năm 2020, nền kinh tế huyện Thạnh Trị tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Các dự án hạ tầng quan trọng đã được triển khai, tạo động lực cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Đời sống của người dân ngày càng được cải thiện rõ rệt. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 7%. Các khu vực kinh tế đang điều chỉnh tích cực: khu vực I đạt 49,34%, giảm 7,71% so với năm 2015; khu vực II giữ ổn định với 5,32%; khu vực III đạt 45,34%, tăng 7,91% so với năm 2015. Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân đầu người đạt 54 triệu đồng, tăng 58,8% so với năm 2015 (trước đó là 34 triệu đồng).

Giáo dục

• Trường THPT Trần Văn Bảy, ấp III, thị trấn Phú Lộc
• Trường THCS Phú Lộc, số 42B, ấp III, thị trấn Phú Lộc
• Trường THCS&THPT Thạnh Tân, ấp BI, xã Thạnh Tân
• Trường THCS&THPT Hưng Lợi, thị trấn Hưng Lợi

Dân số

Toàn huyện có diện tích tự nhiên là 28.759,96 ha. Đến năm 2010, dân số là 86.093 người, trong đó người Kinh chiếm 53.041 người (61,60%); người Khmer là 29.535 người (34,31%); người Hoa là 3.486 người (4,05%); và dân tộc khác là 7 người. Huyện Thạnh Trị có mật độ dân số thấp nhất trong tỉnh Sóc Trăng với 299 người/km².

Huyện Thạnh Trị có diện tích 28.090 ha và dân số hiện tại là 86.262 người.

Diện tích huyện Thạnh Trị là 287,47 km² và dân số năm 2016 đạt 86.864 người. Trong đó, dân số thành thị là 27.407 người (32%) và dân số nông thôn là 59.457 người (68%). Mật độ dân số đạt 302 người/km².

Với diện tích 287,18 km², dân số của huyện Thạnh Trị vào năm 2019 là 796 người. Thành phần dân số bao gồm ba dân tộc chính là Kinh, Hoa, và Khmer. Mật độ dân số bình quân là 256,28 người/km², thấp hơn mức trung bình của tỉnh là 362 người/km². Dân cư phân bố không đồng đều, với mật độ cao tập trung ở các xã, thị trấn và khu vực trung tâm có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế.

Theo số liệu Niên giám thống kê huyện Thạnh Trị năm 2022, huyện có diện tích 287,18 km² và tổng dân số là 120.327 người. Trong số này, dân số thành thị là 36.492 người (30,35%), còn lại là 83.745 người sống ở khu vực nông thôn.

Huyện Thạnh Trị có diện tích 287,18 km² và dân số tính đến ngày 31/12/2022 là 120.816 người (số liệu đã được điều chỉnh), với mật độ dân số là 420 người/km².

Giao thông

Giao thông đường bộ

Hệ thống giao thông đường bộ của huyện bao gồm các tuyến đường chính và phụ.

• Quốc lộ 1: là tuyến giao thông chính của huyện, dài 6,3 km, kết nối với tỉnh Bạc Liêu về phía Nam và các khu vực như Mỹ Xuyên, thành phố Sóc Trăng, Châu Thành, Kế Sách, thành phố Cần Thơ, Hậu Giang, Vĩnh Long, và các tỉnh khác trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam theo hướng Đông Bắc. Tuyến đường này mang lại lợi thế quan trọng cho huyện.
• Quốc lộ 61B: bắt đầu từ Quốc lộ 1 tại thị trấn Phú Lộc, đi qua thị xã Ngã Năm và đến thị xã Long Mỹ ở tỉnh Hậu Giang, với chiều dài 11,21 km, mặt đường láng nhựa rộng 6m. Đây là tuyến giao thông quan trọng thứ hai của huyện, kết nối với tỉnh Hậu Giang.
• Đường tỉnh 937B: nối từ Quốc lộ 1A tại thị trấn Phú Lộc qua thị trấn Hưng Lợi, xã Châu Hưng và xã Vĩnh Lợi, đi vào tỉnh Bạc Liêu, có chiều dài 15,6 km, mặt đường láng nhựa rộng 5m.
• Đường tỉnh 938: chạy từ thành phố Sóc Trăng qua huyện Mỹ Tú, huyện Thạnh Trị, thị xã Ngã Năm, và đến đường tỉnh 937B tại xã Vĩnh Lợi, với chiều dài 12,77 km, mặt đường đá rộng 4m, nền đường 6m.
• Đường tỉnh 940: kéo dài từ huyện Mỹ Tú qua huyện Thạnh Trị đến huyện Mỹ Xuyên, thị xã Vĩnh Châu, khu vực kinh tế biển Sóc Trăng, dài 7,02 km, mặt đường láng nhựa rộng 3,5m, nền đường 6m.
• Đường huyện: bao gồm 10 tuyến với tổng chiều dài 122,38 km, mặt đường có thể là láng nhựa, bê tông xi măng hoặc đường đất.
• Đường đô thị: có 28 tuyến, tổng chiều dài 10,635 km, mặt đường là láng nhựa và bê tông xi măng.
• Giao thông nông thôn: bao gồm 154 tuyến, tổng chiều dài 385,13 km, chủ yếu là bê tông xi măng và một số đường đất.
• Mật độ giao thông bộ của huyện Thạnh Trị theo diện tích là 0,64 km/km² (so với mật độ của tỉnh là 0,35 km/km²).
• Mật độ đường giao thông theo dân số là 2,16 km/1.000 dân (trong khi của tỉnh Sóc Trăng là 0,9 km/1.000 dân).

Giao thông đường thủy

Huyện Thạnh Trị sở hữu một mạng lưới giao thông đường thủy khá phong phú. Có 4 tuyến đường thủy do tỉnh quản lý với tổng chiều dài 39 km và 125 km sông, kênh do huyện quản lý, tổng cộng dài 463,2 km.

Chú thích