1. Trải Nghiệm Tách Trà
Một giáo sư danh tiếng đến gặp Thiền sư để học hỏi về trí tuệ. Thay vì giải đáp trực tiếp, Thiền sư tạo một trải nghiệm bằng cách rót trà cho giáo sư. Khi chén trà đầy, ngài nói: 'Như chén trà này, tâm hồn của bạn cũng đầy đủ. Làm sao tôi có thể giúp đỡ nếu bạn không làm cạn chén trà của mình.'
Bài học: Tâm trí đầy đựng thành kiến không thể học hỏi và tiếp thu tri thức mới. Hãy làm cạn tâm hồn để chấp nhận điều mới mẻ.


2. Chuyện Con Chó Đói
Vào thời Ðức Phật còn trần thế, có một vị vua tàn ác. Nghe đến Phật thuyết pháp, ông đến và yêu cầu Phật kể một câu chuyện.
Ðức Phật liền kể câu chuyện về “Chén Trà Thức Tỉnh” cho vua nghe:
“Ngày xưa, có một vị quốc vương độc ác, bất công với nhân dân. Thấy vậy, Ðức Thích xuống trần, biến thành một thợ săn, còn quỷ biến thành một chú chó lớn.
Thợ săn dẫn chó vào cung của vua để giới thiệu. Bỗng chó đứng dậy, gầm rống dữ dội. Vua kinh hãi, yêu cầu thợ săn giải thích:
– “Tại sao con chó lại gầm như vậy?”.
Thợ săn nói:
– Bệ hạ, chó đó đói nên mới gầm.
Vua liền gửi thức ăn cho chó, nhưng kỳ lạ, chó ăn hết bao nhiêu thức ăn cũng không no. Thậm chí khi kho thực phẩm cạn kiệt, chó vẫn tiếp tục gầm rống mạnh mẽ. Mỗi lần chó gầm, cung điện lung lay như sắp sụp đổ.
Vua hỏi thợ săn:
– Ăn gì cho nó ngừng gầm?
Thợ săn trả lời:
– Bệ hạ, cho nó ăn thịt của những người làm ác. Chó chỉ ngừng gầm khi no thì mới thôi.
Vua hỏi tiếp:
– Nó ghét ai?
Thợ săn nói:
– Chó ghét những người bất công, làm hại dân nghèo. Chỉ khi trong vương quốc không còn người đói, nó mới ngưng gầm.
Phật kết thúc câu chuyện, mặt vua trở nên tái nhợt. Vua nhớ đến những hành vi xấu xa của mình và hối hận sâu sắc. Từ đó, vua nhất quyết hối cải.
Ðức Phật nhẹ nhàng nhắc nhở vua rằng:
– Mỗi khi bệ hạ nghe tiếng chó gầm, hãy nhớ đến câu chuyện ta kể. Bệ hạ có thể làm cho chó ngưng gầm bằng cách nào đó.
Câu chuyện này dạy cho chúng ta rằng: Chó cũng biết phép tắc, giới hạn của mình, huống chi con người. Chó như một linh thần, bảo vệ công lý và diệt tà. Hình ảnh chó đói nhắc nhở vua tin vào Phật pháp, áp dụng đạo đức chánh trực để phục vụ nhân dân và tôn trọng Tam Bảo.


3. Triết lý viên kẹo
Mỗi ngày, bạn thường xuyên tặng kẹo cho một đứa trẻ với niềm vui. Đứa trẻ đó luôn hạnh phúc và yêu quý bạn. Nhưng một ngày, khi bạn nói: 'Hết kẹo rồi', đứa trẻ thay đổi. Nó gầm lên, cáu kỉnh nói bạn keo kiệt, xấu xa. Hoặc thậm chí, nó đi khắp nơi nói xấu về bạn.
Câu chuyện này dạy chúng ta rằng: Khi bạn cho người khác quá nhiều đến mức họ coi đó là điều hiển nhiên, họ có thể không đánh giá cao món quà đó mà coi đó như trách nhiệm của bạn. Khi bạn ngừng cho điều họ mong muốn, họ có thể quay lưng ngay lập tức. Đôi khi, ngay cả khi bạn tặng kẹo mỗi ngày, họ chỉ nhớ đến ngày bạn không cho!


4. Món quà
Một ngày, khi Phật đang truyền đạt lời dạy của mình dưới gốc cây, một tu sĩ Bà La Môn đến và có ý định tấn công Ngài. Tuy nhiên, với sự hiểu biết sâu sắc, Đức Phật đối mặt với thái độ tức giận bằng sự im lặng hoàn toàn.
Khi đó, người tu sĩ Bà La Môn ngạc nhiên và hỏi tại sao Ngài không đáp trả khi bị chửi mắng. Đức Phật nhẹ nhàng trả lời: “Nếu ta tặng ông một món quà và ông không chấp nhận, món quà đó thuộc về ai?” - “Thuộc về bạn” - người đàn ông trả lời. Đức Phật gật đầu và giải thích: “Cũng như vậy, nếu ông chửi ta mà ta không đáp lại, thì chửi mắng đó còn thuộc về ông”.
Câu chuyện này dạy chúng ta rằng: Dù có những người dùng lời lẽ xúc phạm, chúng ta có quyền quyết định liệu chúng ta có nên chấp nhận hay không. Như việc lựa chọn giữ lại món quà hay trả lại người tặng, nếu chúng ta từ chối, người chửi mắng chỉ là người tự làm mất điều tích cực của họ.


5. Vua A Dục trở về với Phật giáo
Lúc Ðức Phật còn tại thế, Ngài đã truyền Chính pháp phú chúc cho các vị quốc vương và đại thần, nhằm lan tỏa Phật pháp một cách rộng rãi hơn.
Vua A Dục, thuộc dòng họ của A Xà Thế vương, cha Ngài là Tần Ðầu Sa, mẹ là phái Bà La Môn. Ngài ở nhỏ thân hình xấu xí, không được cha thương yêu. Khi lớn lên, Ngài xuất chúng vượt trội.
Nội loạn ập đến ở Hưu Thị La, vua cha sai Ngài đi chinh phục. Trở về sau thắng lợi, Ngài được phong làm Thái tử.
Sau khi vua Tần Ðầu Sa qua đời, Ngài lên kế vị. Ngài tàn bạo, giết hại nhiều người, thậm chí tôi tớ và đại thần.
Một ngày xuân, khi Ngài dẫn các cung nữ thưởng ngoạn vườn hoa, bất ngờ trở nên tàn ác với những quyết định không công bằng. Toàn dân chỉ biết Ngài là một ông vua độc ác.
Ngài lập vườn “Ái Lạc”, nơi ngoài trang trí đẹp, bên trong là nơi địa ngục trần gian. Mọi người bước vào đều bị giam và hành hình. Nhưng Ngài cũng có lúc hối cải, nhờ lời dạy của một Tỳ kheo, Ngài giác ngộ và thay đổi.
Ngày thứ tám, Ngài chấp nhận sự thay đổi, quỳ xuống thề nguyện bỏ quyết định ác độc, quy y với Phật pháp. Với sự hiểu biết mới, Ngài giải phóng người trong vườn Ái Lạc và bắt đầu hành trình lành mạnh, truyền bá Phật giáo trong vương quốc.
Bài học cho chúng ta: Từ bi là nguồn cội của hạnh phúc.


6. Cái chìa khóa
Một khóa cửa lớn đậu trước mặt, mọi nỗ lực đều vô vọng, không làm nó hé mở. Nhưng chiếc chìa khóa khiến mọi thứ thay đổi, nhẹ nhàng mở khóa chỉ với một chạm nhỏ.
Nhiều người thắc mắc: “Làm thế nào có thể mở khóa bằng chiếc chìa khóa bé xíu này, trong khi sức lực không thể làm điều đó được?”. Chiếc chìa khóa nói: “Vì tôi hiểu rõ bên trong nó”.
Câu chuyện này dạy rằng: Nội tâm của mỗi người giống như chiếc khóa cửa kia, dù có cố gắng đến đâu, cũng không mở được. Chỉ khi trở thành một chiếc chìa khóa tinh tế, chúng ta mới có thể mở cửa nội tâm của người khác, hiểu sâu về họ.


7. Trò chơi Tìm kim
Một chiều muộn, tại một ngõ nhỏ, bà cụ già gầy yếu đang tìm kiếm một thứ gì đó. “Tôi đang tìm cây kim”, bà cụ nói. Mọi người xung quanh bắt đầu tham gia trò chơi Tìm kim với bà. Sau một thời gian tìm kiếm, khi mọi người mất kiên nhẫn, họ hỏi bà cụ: “Nếu bà đánh rơi kim trong nhà, tại sao lại đi tìm ở ngoài đây?” Bà cụ trả lời: “Vì ngoại trời có nắng, còn trong nhà không có”.
Bài học: Thỉnh thoảng, chúng ta tìm kiếm hạnh phúc bên ngoài khi mà nó thực sự ẩn chứa bên trong. Hãy tìm kiếm giá trị ẩn sau mọi khía cạnh của chính bản thân mình.


8. Hồi tâm
Trong số anh em họ của Phật, Đề Bà Đạt Đa luôn âm mưu hãm hại Ngài. Một hôm, ông lăn một tảng đá lớn từ trên đỉnh núi xuống nơi Phật đang đứng. Tuy nhiên, tảng đá bị chặn lại và chỉ làm thương Phật nhẹ. Sau này, ông bị bệnh và thời gian yên bình đã giúp ông nhìn lại hành động của mình. Ông hối hận và muốn thưa kiện Phật. Khi gặp Phật, ông thể hiện sự ăn năn và mong muốn tha thứ. Phật chấp nhận và nhắc nhở về tâm từ bi.
Bài học: Tha thứ mang lại hạnh phúc và giảm oan trái. Hãy bỏ qua oán trách và học cách hồi tâm.


9. Sông Hương
Một Hòa thượng già dẫn theo một Đệ tử nhỏ đi thỉnh kinh. Trên đường đi, họ gặp một dòng sông nước xiết. Bên bờ sông, có một phụ nữ trẻ đẹp, vẻ mặt lo lắng vì cây cầu gần nhất đã bị gãy. Cô ấy muốn sang sông nhưng không dám lội xuống dòng nước xiết. Hòa thượng không do dự, ông chủ động cõng phụ nữ đó và đặt cô ấy sang bờ bên kia trước khi tiếp tục hành trình cùng Đệ tử. Thấy cảnh đó, Đệ tử lăn tăn không ngừng. Chàng biết theo luật lệ, Hòa thượng không được phép đụng chạm nữ giới. Trong lòng Đệ tử nảy nở sự khó chịu vì nghĩ rằng thầy mình đã vi phạm quy tắc nhưng lại không dám hỏi.
Điều này khiến Đệ tử càng nghĩ càng bối rối. Cuối cùng, không kìm được nữa, Đệ tử nói: “Sư phụ, ngài đã phạm giới, làm sao ngài có thể cõng một phụ nữ qua sông được?” Nghe xong lý do khiến Đệ tử bực bội, Hòa thượng bật cười và nói: “Ta đã đặt cô ấy xuống từ lâu rồi, con ạ. Còn con đi một đoạn đường dài như vậy mà vẫn còn cõng cô ta sao?”
Câu chuyện này dạy cho chúng ta rằng: Đôi khi chúng ta mang theo gánh nặng quá khứ với những cảm xúc bực bội, tội lỗi và oán giận. Thậm chí chúng ta còn làm cho nó trở nên nặng nề hơn nhiều so với thực tế. Bằng cách chấp nhận rằng những cảm xúc mạnh mẽ đó không hoàn toàn liên quan đến cuộc sống hiện tại và học cách buông bỏ, chúng ta có thể giảm bớt áp lực cho bản thân và những người xung quanh.


10. Một tâm hồn vì Ðạo
Một sáng xuân, Quốc vương đi thăm làng mạc, tặng quà tết cho người nghèo, và nhắc nhở mọi người hành đạo và ăn chay. Nhà vua tha sưu thuế cho người tuân theo. Nhưng mọi người đeo mặt nạ đạo đức, che giấu hành động xấu xa. Một buổi kinh lý đã làm sáng tỏ tâm tư thật của họ. Từ đó, nhà vua quyết tâm cải thiện đời sống nhân dân.
Nhưng sau đó, nhà vua ban bố lệnh mới: “Ai ăn chay nhưng không niệm Phật, sẽ bị xử tử. Người không theo đạo Phật sẽ được tự do”. Những kẻ giả tạo tiếp tục hành động xấu.
Trong số họ, có một cụ già yếu đuối đến triều đình. Cụ không tuân theo lệnh vua nhưng vẫn quy y theo đạo Phật. Cụ nói: “Ta nghèo khổ, chỉ có một bữa cơm rau, nhưng được quy y Tam bảo. Dù sống nghèo nhưng được nghe lời Phật, lòng ta vui sướng. Nếu phải bỏ Phật mà sống sung túc, ta cũng không chấp nhận”.
Cụ già thản nhiên chấp nhận xử tử. Nhưng khi nhà vua biết được sự thật, ngài cảm động và tha tội cụ. Từ đó, nhà vua quay về với đạo Phật, sống hòa thuận với nhân dân.
Câu chuyện này dạy cho chúng ta rằng: Trong cuộc sống, khi đối mặt với niềm vui hay đau khổ, khi gặp khó khăn hay đau đớn, nhiều người tìm đến đạo Phật để xoa dịu nỗi đau và tìm ánh sáng cứu rỗi.

