1. Bài văn tham khảo số 1
“Truyện Kiều” được xem là kiệt tác của đại thi hào Nguyễn Du, dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế giới, là tác phẩm kết tinh những điều đặc sắc về nội dung và nghệ thuật. Mỗi đoạn trích đều được nhà thơ chăm sóc, mỗi nhân vật hiện lên rất sống động. “Chị em Thúy Kiều” cũng là một đoạn trích như vậy. Mở đầu là phần giới thiệu cả hai chị em Vân - Kiều:
“Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Hai người con gái đẹp ấy, có cốt cách thanh cao như mai, tâm hồn trong trắng như tuyết. Mỗi người có một vẻ đẹp riêng, nhưng đều là vẻ đẹp “mười phân vẹn mười”, hoàn hảo. Thúy Vân xuất hiện với vẻ đẹp phúc hậu, cao sang, quý phái:
“Vân xem trang trọng khác vời
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang
Hoa cười, ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.”
Thúy Vân hiện lên với vẻ đẹp trang trọng tuyệt vời, khuôn mặt đầy đặn như ánh trăng rằm, tiếng nói như hoa ngọc, tóc mượt như mây, da trắng hơn tuyết. Vẻ đẹp khiến thiên nhiên phải “thua”, phải “nhường” một cách tình nguyện. Nàng được ban cho vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu, báo hiệu cuộc sống yên ổn. Tại sao cô em lại xuất hiện trước chị? Có lẽ Nguyễn Du muốn nói, nếu cô em đã đẹp như thế, thì chị - nhân vật chính của truyện có thể đẹp hơn nữa. Ngay khi nói về Kiều, ông đã nói:
“Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn”
Thúy Vân đã đẹp đến hoa ngọc nguyệt thẹn, nhưng Thúy Kiều lại đẹp hơn, cả về tài lẫn sắc. Không chỉ thế, vẻ đẹp của Kiều là sắc sảo, mặn mà chứ không đoan trang như Vân. Ở Thúy Kiều, Nguyễn Du chỉ đặc tả đôi mắt - cửa sổ tâm hồn:
“Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”
Đôi mắt nàng trong như nước mùa thu, lông mày thanh tú như dáng núi xuân. Trong đôi mắt ấy, là tâm hồn đa sầu, đa cảm. Kiều có vẻ đẹp khiến hoa “ghen”, liễu “hờn”, tạo hóa ban cho nàng vẻ đẹp, nhưng cũng mang đến sự ghen ghét của người đời. Cuộc đời của nàng sẽ là một đoạn đời không yên ổn. Về Thúy Vân, chỉ có nhan sắc để suy đoán về tài năng, vì Nguyễn Du không nhắc đến. Nhưng ông nói rất kĩ về tài hồ cầm của Thúy Kiều:
“Một hai nghiêng nước nghiêng thành
......................................................
Một thiên “Bạc mệnh” lại càng não nhân”
Không chỉ đẹp, Kiều còn thông minh, đa tài. Có thể nói, đến Thúy Kiều, người đọc mới thấm thía được vẻ đẹp “mười phân vẹn mười”. Nhưng ẩn trong vẻ đẹp ấy, là tâm hồn đa sầu đa cảm. Nàng đã cảm nhận được số phận long đong của mình, nên đã sáng tác cung đàn “Bạc mệnh”, làm ai nghe cũng thương cảm. Đúng như nàng dự đoán, cuộc đời bình an không kéo dài được bao lâu, vì “Chữ tài liền với chữ tai”, cuộc đời nàng sẽ gặp nhiều khó khăn. Cuối đoạn trích, Nguyễn Du khái quát về hai chị em nhà Vân - Kiều và cuộc sống của họ:
“Phong lưu rất mực hồng quần
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Bốn câu thơ nói lên cuộc sống của hai cô gái. Họ được dạy dỗ chu đáo, là những cô gái con gia giáo, phẩm hạnh trong trắng, cao quý.
Với hai mươi bốn câu thơ và bút pháp ước lệ tượng trưng, Nguyễn Du đã làm hiện lên trước mắt độc giả vẻ đẹp mỹ miều của Thúy Vân - Thúy Kiều, và ẩn trong đó là những tình cảm, dự đoán của ông về cuộc đời, số phận của hai cô gái.
2. Bài viết mẫu số 3
'Truyện Kiều” được coi như một tác phẩm xuất sắc của đại thi hào Nguyễn Du, với cách tạo hình nhân vật tài năng và ngôn ngữ tinh tế. Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” là một bức tranh thơ tuyệt vời của Nguyễn Du. Ông đã sử dụng ngôn ngữ của mình để tạo ra hình ảnh sống động về hai chị em Thúy Kiều ngay trước mắt độc giả.
Đoạn trích này nằm ở đầu của “Truyện Kiều”. Tác giả giới thiệu một cách tổng quan và thực tế về hai chị em Kiều:
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười
Mặc dù ngắn gọn, nhưng đoạn này giúp độc giả hình dung về nhan sắc và tài năng của hai cô gái xinh đẹp trong một gia đình. Điều thú vị là tác giả miêu tả nhan sắc, tài năng của Thúy Vân trước Thúy Kiều. Liệu ý đây có điều gì đặc biệt không? Thúy Vân được miêu tả rất nhân hậu, hiền lành, cao quý:
Vân xem trang trọng khác vời Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang Hoa cười ngọc thốt đoan trang Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
Vẻ đẹp này khiến cho thiên nhiên phải “nhường”, phải “thua”. Nguyễn Du có lẽ dự đoán một tương lai hạnh phúc, bình yên cho Thúy Vân. Ngược lại, sau vẻ đẹp nhã nhặn của Thúy Vân là sắc đẹp của Thúy Kiều, biểu tượng của người phụ nữ xã hội phong kiến:
Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Điều này là dụng ý của Nguyễn Du, tôn thêm vẻ đẹp của chị Thúy Kiều. Chỉ một từ ‘càng” đã khiến độc giả tò mò về cái “hơn” của Thúy Kiều so với Thúy Vân. Mở màn, người đọc thực sự kinh ngạc trước vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành” của Thúy Kiều:
Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Thúy Kiều có đôi mắt trong vắt như nước mùa thu dịu êm. Đôi lông mày như nét núi thanh tao của mùa xuân. Vẻ đẹp của Thúy Kiều không khiến thiên nhiên nhún nhường nữa mà phải “ghen” phải “hờn”. Tạo hóa đã ban tặng cho Thúy Kiều một vẻ đẹp sắc sảo như vậy, khiến cho thiên nhiên phải “oán hận”. Nguyễn Du không nhắc đến tài năng của Thúy Vân, nhưng lại sâu sắc về tài năng của Thúy Kiều:
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai
Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm
Cung thương làu bậc ngũ âm
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương
Khúc nhà tay lựa nên chương
Một thiên “Bạc mệnh” lại càng não nhân”
Thúy Kiều không chỉ là một người con gái đẹp “quốc sắc thiên hương” mà còn là người có tài năng hiếm có. Một vẻ đẹp hoàn mỹ, mười phân vẹn mười. Nhưng bên trong vẻ đẹp đó là một cuộc sống đầy biến động, u sầu. Người ta thường nói “hồng nhan bạc mệnh”, có lẽ đúng với Thúy Kiều. Nguyễn Du đã dự đoán về một tương lai nổi trôi, đầy sóng gió cho nàng. Cuối cùng, ông nhắc lại về hoàn cảnh, xuất thân và tuổi tác của hai chị em:
'Phong lưu rất mực hồng quần
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Hai người con gái đang đến tuổi “cặp kê’, sinh ra trong gia đình gia giáo, có phép tắc.
Thông qua đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, độc giả cảm nhận được khả năng “di chuyển” ngôn ngữ của Nguyễn Du rất tài tình. Ông không chỉ làm thơ mà còn “vẽ tranh bằng thơ” một cách tinh tế, điệu luyện. Điều này là điều mà độc giả luôn ngưỡng mộ ông. Thông qua đoạn trích này, vẻ đẹp của Thúy Vân và Thúy Kiều khiến người đọc ngưỡng mộ, thán phục.
7. Đề bài tham khảo số 6
Nguyễn Du - một danh hào văn chương, là người tài ba nổi tiếng trong lịch sử văn hóa Việt Nam. Tác phẩm 'Truyện Kiều' của ông không chỉ là kỳ quan văn học quốc gia mà còn là di sản văn hóa của thế giới. Ông để lại những dấu ấn sâu sắc qua những bài thơ và câu văn đẹp đẽ. Trong đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều', Nguyễn Du đã tài tình mô tả vẻ đẹp và tài năng của hai chị em nhà Kiều.
Trước khi khám phá sự đặc sắc của từng chị em, tác giả đã nêu bật những nét chung trong vẻ đẹp của họ:
'Đầu lòng hai ả tố nga,
.................................
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.'
Thúy Kiều và Thúy Vân được giới thiệu là hai chị em. Nguyễn Du đã sử dụng ngôn ngữ tượng trưng để miêu tả vẻ đẹp thanh cao của họ, tâm hồn trong sáng như tuyết. Bằng cách này, ông thể hiện vẻ đẹp hoàn mỹ của cả hai chị em, mỗi người mang một nét đẹp riêng. Những dòng thơ tiếp theo tập trung vào từng chi tiết của họ. Tại sao tác giả lại giới thiệu Thúy Vân trước Thúy Kiều:
'Vân xem trang trọng khác vời
..........................................
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.'
Thúy Vân được miêu tả như một người con gái cao quý, nổi bật so với vẻ đẹp tự nhiên. Mô tả chi tiết từ khuôn mặt đến dáng đi của Vân. Vẻ đẹp của Vân toát lên với sự duyên dáng, kiều diễm, và đằm thắm. Tất cả những nét đẹp này dự báo một cuộc sống hạnh phúc cho Vân.
Nếu chỉ với bốn câu thơ về Vân, tác giả đã cần đến mười hai câu thơ để miêu tả đầy đủ vẻ đẹp và tài năng của Thúy Kiều. Vẻ đẹp của Kiều đẹp đến mức khiến mọi thứ xung quanh phải 'ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh':
'Kiều càng sắc sảo mặn mà
..........
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.'
Miêu tả về đôi mắt của Kiều như dòng nước mùa thu, lông mày đẹp như 'nét xuân sơn'. Vẻ đẹp của Kiều vượt lên trên cả vẻ đẹp tự nhiên, và tài năng của cô không giới hạn. Tác giả sử dụng từ ngữ mạnh mẽ như 'đủ, làu, ăn đứt' để thể hiện sự xuất sắc của Kiều trong nhiều lĩnh vực. Dự báo cho tương lai của Kiều là những thử thách và biến cố khó khăn.
Đoạn thơ cuối cùng nhấn mạnh lối sống lịch lãm, gia giáo của chị em nhà Kiều:
'Phong lưu rất mực hồng quần
............................................
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.'
Với những đường nét sinh động và những chi tiết tinh tế, Nguyễn Du đã làm nổi bật vẻ đẹp và tài năng đặc biệt của hai chị em Thúy Kiều. Tác giả không chỉ là người sáng tạo văn học xuất sắc mà còn là người truyền đạt những giá trị nhân văn và tâm huyết đối với người phụ nữ.
8. Bài văn tham khảo số 8 - Sự Kiện Văn Hóa Đặc Sắc
Chị em Thúy Kiều là đoạn trích nằm ở phần mở đầu Truyện Kiều của Nguyễn Du - nhà thơ nhân đạo xuất sắc cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX. Tác phẩm có giá trị hiện thực và nhân đạo to lớn, đồng thời cũng là đỉnh cao nghệ thuật của thơ ca tiếng Việt, đặc biệt là nghệ thuật miêu tả nhân vật mà đoạn trích này là một ví dụ tiêu biểu. Sau mấy câu tóm tắt về gia cảnh của vương viên ngoại, nhà thơ giới thiệu vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều, Thúy Vân:
Đầu lòng hai ả tố nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân…
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Bút pháp tả người trong đoạn trích này là bút pháp ước lệ thường thấy trong thơ văn cổ điển, lấy những nét đẹp của thiên nhiên để so sánh với vẻ đẹp của con người. Ở những nhà thơ khác, nếu theo cách tả này thì chân dung nhân vật thường chung chung, mờ nhạt. Song công thức ước lệ ấy dưới ngòi bút tài hoa, sáng tạo của Nguyễn Du lại biến hóa khôn lường, khiến cho nhân vật trở nên sinh động.
Nhà thơ giới thiệu chung về hai chị em Thúy Kiều bằng cách gọi trân trọng dành cho những người con gái đẹp: tố nga và khẳng định: Mai cốt cách, tuyết tinh thần, Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười. Cả hai đều có nhan sắc chim sa cá lặn. Hình dáng thanh tú, yểu điệu (mai cốt cách), tâm hồn trong trắng như sương, như tuyết (tuyết tinh thần). Nguyễn Du rất kĩ lưỡng trong việc lựa chọn hình ảnh và từ ngữ để miêu tả. Thúy Vân hiện lên trước mắt người đọc với vẻ đẹp đài các, kiêu sa:
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười, ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
Gương mặt Thúy Vân toát lên vẻ đẹp phúc hậu, tươi tắn, gợi sự đầy đủ, viên mãn. Nàng cười tươi như hoa nở, tiếng nói trong như tiếng ngọc rơi trên mâm vàng. Tóc nàng đen mướt đến mây cũng phải thua, da nàng trắng đến mức tuyết cũng phải nhường. Dường như Tạo hoá đã ban cho Thúy Vân rất nhiều đặc ân mà nàng vẫn không bị ai ganh ghét và đố kị. Vẻ đẹp tràn đầy sức sống ấy báo trước cuộc đời Thúy Vân sau này sẽ yên ổn, vinh hoa. Nàng sẽ được hưởng mọi điều sung sướng của một bậc mệnh phụ phu nhân.
Không phải ngẫu nhiên mà Nguyễn Du lại miêu tả Thúy Vân trước, Thúy Kiều sau. Chủ ý của nhà thơ là lấy vẻ đẹp của cô em làm nền cho vẻ đẹp của cô chị - nhân vật chính, vẻ đẹp của Thúy Vân trang trọng khác vời, tức là đạt tới mức cao nhất của nhan sắc mà Tạo hóa ban cho người phụ nữ; nhưng vẻ đẹp của Thúy Kiều lại đặc biệt ở chỗ là nó phá vỡ khuôn khổ thông thường từ trước tới nay. Ngay từ câu đầu giới thiệu về Thúy Kiều, Nguyễn Du đã khẳng định:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Thúy Vân đã đẹp khác người thường, Thúy Kiều lại hơn hẳn Vân cả tài lẫn sắc. Vẻ đẹp sắc sảo mặn mà của Thúy Kiều gây ấn tượng rất mạnh, ai được chiêm ngưỡng một lần ắt chẳng thể nào quên. Miêu tả Thúy Kiều, Nguyễn Du không đi vào chi tiết như tả Thúy Vân mà nhấn mạnh vào vẻ đẹp của đôi mắt - cửa sổ tâm hồn:
Làn thu thủy, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Mắt nàng long lanh như nước hồ mùa thu, lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân. Ẩn chứa trong đôi mắt ấy là một tâm hồn đa cảm khác thường. Nhan sắc của nàng nghiêng nước nghiêng thành, khiến hoa phải ghen vì thua thắm, liễu phải hờn vì kém xanh. Tác giả đã đem hết tài năng nghệ thuật và tình cảm mến yêu, khâm phục để tả Thúy Kiều nhưng ông cũng có ý hé lộ cho người đọc thấy dự cảm bất an về tương lai của nàng. Theo thuyết tài mệnh tương đối khá phổ biến trong dân gian thời ấy thì phàm cái gì tốt đẹp trên đời đều khó mà giữ được bền lâu. Thúy Kiều đẹp không ai sánh bằng, ắt nàng sẽ bị người đời ghen ghét và đày đọa. Một điều đáng chú ý nữa là khi tả Thúy Vân, thi hào Nguyễn Du tuyệt nhiên không nhắc đến tài. Còn tả Thúy Kiều thì ông nhấn mạnh nàng là người tài sắc vẹn toàn:
Một hai nghiêng nước nghiêng thành,
.............................
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.
Trong đời, hiếm có người con gái nào đa tài như Thúy Kiều, nhất là tài chơi hồ cầm của nàng thì không ai bì kịp. Có sắc, có tài, Thúy Kiều lại có thêm tâm hồn mẫn cảm lạ lùng. Dường như nàng linh cảm được về số phận bất hạnh của mình nên đã sáng tác cung đàn bạc mệnh mà ai nghe cũng phải não lòng:
Khúc nhà tay lựa nên chương,
Một thiên “Bạc mệnh” lại càng não nhân.
Bốn câu thơ cuối đoạn, tác giả nhận xét chung về hai chị em Thúy Kiều, Thúy Vân và hoàn cảnh sống của họ:
Phong lưu rất mực hồng quần,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.
Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai.
Những chi tiết trên chứng tỏ họ là con nhà nền nếp, được hưởng thụ một nền giáo dục đầy đủ và tốt đẹp; đồng thời khẳng định phẩm hạnh trong trắng, cao quý của chị em Thúy Kiều. Đoạn trích chỉ có hai mươi bốn câu thơ nhưng đã cho chúng ta thấy được tài năng nghệ thuật tuyệt vời của Nguyễn Du. ông xứng đáng là bậc thầy về sử dụng thủ pháp ước lệ để miêu tả chân dung nhân vật. Mỗi nhân vật của ông có diện mạo riêng, tính cách riêng rõ nét.
Trong khi miêu tả vẻ đẹp chị em Thúy Kiều, tác giả bày tỏ tình thương yêu, trân trọng đối với con người; kín đáo khẳng định rằng một con người tài sắc vẹn toàn như Thúy Kiều xứng đáng được hưởng tình yêu và hạnh phúc. Sau này, cuộc đời nàng bị đoạ đày, bất hạnh, ấy là do tội ác của các thế lực đen tối gây ra. Đọc đoạn trích, chúng ta có thiện cảm với hai chị em Thúy Kiều và cùng với tác giả, chúng ta hãy dõi theo bước chân của họ trên đường đời vạn nẻo đầy chông gai, sóng gió.