Buzz
Soạn văn về bài thơ Đất nước (Nguyễn Đình Thi) trang 124, 125, 126 một cách ngắn gọn nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ ý nghĩa, tuân theo nội dung trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 12 để giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc soạn văn 12.
Soạn văn bài thơ Đất nước (Nguyễn Đình Thi)
I. Về tác giả & tác phẩm
1. Về tác giả
Nguyễn Đình Thi là một nhà thơ đã viết những tác phẩm từ thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Thơ của ông có phong cách riêng biệt, vừa tự do, vừa sâu lắng và đậm chất suy tư...
Nguyễn Đình Thi đã sáng tác những bài thơ đậm chất, sâu sắc về đất nước Việt Nam trong những thời kỳ gian khó, đau thương nhưng cũng là những thời điểm mà dân tộc đứng lên chiến đấu và giành chiến thắng.
2. Về tác phẩm
Đất nước là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất, là biểu tượng của sự nghiệp sáng tác thơ ca của Nguyễn Đình Thi. Bài thơ này được hoàn thành vào năm 1955 và được tập hợp trong tập Người chiến sĩ (1956).
II. Hướng dẫn cách soạn văn
Câu 1 (trang 126 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
* Bố cục của bài thơ: gồm 2 phần
- Phần 1: từ dòng đầu tiên đến dòng 21: Mô tả về đất nước qua hình ảnh của mùa thu xưa và hiện tại.
- Phần 2: phần còn lại của bài thơ miêu tả về sự đau khổ, đau đớn của đất nước trong cuộc chiến đấu và niềm vinh quang trong chiến thắng.
* Mối liên kết giữa các phần: Phần đầu của bài thơ chủ yếu dựa trên các đoạn thơ từ bài Sáng mát trong như sáng năm xưa (1948) và Đêm mít tinh (1949). Phần thứ hai của bài thơ được viết vào năm 1955 - là một phần bổ sung mang lại sự phong phú và đầy đủ hơn về cảm xúc về đất nước.
Câu 2 (trang 126 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
Hình ảnh mùa thu trong ký ức của nhà thơ:
* Đầu tiên, bắt nguồn từ một buổi sáng mùa thu:
- Sáng mát trong.
- Hương cốm: biểu tượng mùa thu của Hà Nội
→ Khơi gợi kỷ niệm về mùa thu Hà Nội:
+ Bắt đầu lạnh lẽo: cảm giác lạnh bắt đầu nhẹ nhàng, mơ hồ.
+ Khí trời nhẹ nhàng: gió thu nhẹ nhàng, dịu dàng
=> Buổi sáng chuyển mùa tại Hà Nội: đẹp nhưng u buồn.
* Hình ảnh người ra đi:
- “ Người ra đi không quay đầu lại”: quyết tâm, kiên định
- “Sau lưng góc phố, lá rụng trải đầy”: tiếc nuối, cảm xúc, nhìn thấu lòng bằng trái tim
→ Kết nối sâu sắc với Hà Nội, với quê hương.
Câu 3 (trang 126 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
Đoạn thơ nói về mùa thu của cách mạng, mùa thu mới tại Việt Bắc
* Khác biệt:
- Trong dòng núi
- Gió thổi – tre rủ – xao xuyến.
- Trời thu – áo mới.
- Trong sáng – hồn nhiên.
→ Mùa thu nồng ấm, tươi mới
→ Tâm trạng phấn khích, hân hoan, tầm nhìn bao quát, vị thế thống trị đất trời.
* Đất nước đang trải qua những thay đổi đáng kể
- Con người từ bi ai đến phấn chấn: từ bị áp bức đến tự do thống trị.
- Đất nước rộng lớn, phong phú → tự hào, kiêu hãnh:
“Bầu trời xanh này thuộc về chúng ta
Núi rừng này thuộc về chúng ta...
Câu 4 (trang 126 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
Cảm xúc và suy tư của Nguyễn Đình Thi về quê hương, đất nước Việt Nam được thể hiện rõ trong phần cuối của bài thơ:
* Hình ảnh của đất nước trong cảnh đau khổ:
- Đồng ruộng – đỏ lửa
- Dây thép gai – đâm vỡ bầu trời chiều tà.
- Bát cơm ngập tràn nước mắt
- Đứa giết kẻ - đứa cướp người.
→ Đất nước trong những năm chiến tranh: đau lòng, nỗi buồn...
* Đất nước của những anh hùng, những người dũng cảm, bất khuất:
- Sáng bừng gương mặt đất nước.
- Phát ra những tiếng than thở.
→ Quyết định, mạnh mẽ.
- Sự tương phản nghệ thuật:
+ Xiềng xích >< trời bay chim, đất nở hoa
+ Súng đạn >< tình yêu quê hương, lòng thương nhà
=> Khẳng định sức mạnh tinh thần, lòng dũng cảm của người Việt Nam.
- Bốn câu thơ cuối: Hình ảnh của đất nước Việt Nam từ cảnh đen tối, bom đạn, nỗi đau khổ đều được nâng lên với một vẻ đẹp lấp lánh, rực rỡ.
+ Cách chia đoạn thơ hùng tráng, đều đặn tạo ra một không khí quyết liệt.
+ Thể thơ sáu chữ được cân đối.
+ Sử dụng ngôn từ hình ảnh kết hợp với việc dùng thành ngữ “nước tràn bờ”.
→ Tạo ra một bức tranh tuyệt vời về con người Việt Nam, về đất nước Việt Nam.
Câu 5 (trang 126 trong sách giáo khoa Ngữ Văn 12 Tập 1):
Bài thơ sử dụng thể thơ tự do với đặc điểm: các câu thơ có chiều dài khác nhau, nhịp điệu thơ thay đổi từ nhanh đến chậm. Đồng thời sử dụng hình ảnh trừu tượng.
→ Ý nghĩa:
- Tạo ra hình ảnh của một đất nước giàu đẹp, kiên cường, anh hùng, đứng lên đấu tranh với kẻ thù để giành chiến thắng.
- Phản ánh những tình cảm, suy tư sâu sắc của tác giả về đất nước, quê hương.
