Soạn bài Hoàng Lê nhất thống chí từ trang 64 đến trang 72 ngắn gọn nhưng vẫn truyền đạt đầy đủ ý nghĩa, dựa trên sách Ngữ văn lớp 9 giúp học sinh soạn văn dễ dàng hơn.
Tóm tắt bài Hoàng Lê nhất thống chí (Hồi thứ mười bốn)
Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu ... năm Mậu Thân (1788)) : Nhận tin cấp báo, Nguyễn Huệ lên ngôi, cầm quân ra Bắc.
- Phần 2 (tiếp ... rồi kéo vào thành) : cuộc hành quân thần tốc và những chiến thắng vẻ vang.
- Phần 3 (phần còn lại) : thảm họa do kẻ thù xâm lược.
Hiểu nội dung văn bản
Câu hỏi 1 (trang 72 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Ý chính của văn bản : Nhấn mạnh về hình ảnh anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ thông qua chiến công vĩ đại đánh bại quân Thanh, cũng như sự thất bại của lãnh chúa Thanh và số phận bi thảm của vua Lê Chiêu Thống.
Câu hỏi 2 (trang 72 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Hình ảnh anh hùng dân tộc Quang Trung – Nguyễn Huệ :
+ Mạnh mẽ, quyết đoán (ngay khi lên ngôi đã tiến hành chiến dịch), hiểu biết về lịch sử, giản dị, gần gũi (tổ chức duyệt binh, trò chuyện với các tướng sĩ).
+ Có tài năng quân sự : lãnh đạo quân đội với tốc độ cao, sáng tạo trong chiến thuật, có tài nghệ sĩ chiến trận.
+ Sáng suốt trong việc sử dụng con người, có tầm nhìn xa và hiểu biết sâu sắc : hiểu rõ về tính cách và chiến thuật quân sự của Ngô Thì Nhậm, có kế hoạch chiến lược và ý thức về tương lai.
+ Thấu hiểu và thể hiện tình cảm : tha thứ cho quân lính Lân, Sở dù họ thất bại trong trận đánh, chiến đấu vì lý tưởng cao cả.
- Nguồn cảm hứng tác động đến quá trình viết của tác giả : ảnh hưởng của tư tưởng trung quân của Nho giáo trong tác phẩm và sức mạnh của phong trào Tây Sơn cùng với những anh hùng dân tộc đồng lòng bên cạnh vua yếu đuối.
Câu hỏi 3 (trang 72 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
* Sự kết cục bi thảm của nhà Thanh và vua Lê Chiêu Thống :
- Quân tướng nhà Thanh :
+ Sầm Nghi Đống tử vong bằng cách treo cổ, Tôn Sĩ Nghị “lo sợ mất thông tin quân sự, ngựa không kịp gắn yên, quân lính không kịp mặc áo giáp nên vội vàng vượt qua cầu phao”.
+ Binh lính Thanh nằm sát người trên cánh đồng, máu chảy như dòng suối; hỗn loạn chạy trốn nhau vượt sông, rơi xuống nước khiến dòng sông trở nên tắc nghẽn.
- Niềm vui của nhà Lê : trở thành kẻ phản bội “cõng rắn cắn gà nhà”; lấy thuyền bỏ chạy, mệt mỏi vì không ăn uống trong mấy ngày, trông trơ, oán trách, khóc lóc.
Câu hỏi 4 (trang 72 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Phong cách diễn đạt trong đoạn trích : không phải ghi chép chi tiết từng sự kiện một theo trình tự thời gian, mà là mô tả sinh động các hành động, lời nói. Miêu tả sự tương phản giữa hai phe quân: sự lúng túng, sợ hãi so với sự can đảm, tổ chức.
Thực hành
Thực hành (trang 72 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1): Dựa trên đoạn văn, viết một đoạn văn ...
Đoạn văn tóm tắt :
Ngay sau khi lên ngôi vua, đêm 30 Tết, vua Quang Trung lập tức xuất phát đi Bắc. Quân đến sông Gián, phá tan trận bình thủ của kẻ thù. Nửa đêm mùng 3 Tết, quân ta bao vây Hà Hồi. Sáng mùng 5, quân ta tiến gần Ngọc Hồi và đánh bại quân Thanh, giành chiến thắng rực rỡ.