Soạn bài Thu Sáng trang 70, 71, 72 ngắn nhất nhưng vẫn đủ ý để hỗ trợ học sinh soạn văn lớp 9 theo sách giáo khoa Ngữ văn.
Soạn bài Thu Sáng
Bố cục:
- Khổ thơ đầu: Đánh dấu những dấu hiệu của sự chuyển mùa.
- Khổ thơ thứ hai: Một bức tranh về thiên nhiên khi mùa chuyển.
- Khổ 3 : Các suy tư và trải nghiệm sâu sắc của nhà thơ.
Hiểu biết văn bản
Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
Sự thay đổi của thiên nhiên khi chuyển từ mùa hè sang mùa thu được cảm nhận từ những dấu hiệu rõ ràng: mùi hương của quả ổi trong lành bay trong gió, gió thu nhẹ nhàng thổi, dòng sông trôi êm đềm, những đàn chim bắt đầu vội vã bay đi, những đám mây mỏng manh của mùa thu bắt đầu xuất hiện, ánh nắng cuối hạ dần tan biến dưới làn mưa nhỏ. Tác giả cảm thấy ngạc nhiên và hoài niệm qua từ ngữ của mình.
Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
Sự nhận biết tinh tế của nhà thơ đối với những biến đổi trong không gian:
- Vị ngon: mùi vị của quả ổi chín - một loại trái cây mùa thu.
- Cảm nhận qua các giác quan: gió lạnh thổi, sương mù - bản sắc se lạnh của mùa thu.
- Hình ảnh của tất cả mọi vật đều đang thay đổi: sông trôi dịu dàng, chim bay vội vã, những đám mây mùa hạ 'vắt nửa mình sang thu' (hình ảnh nhân hóa).
Câu 3 (trang 71 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):
- Hình ảnh đặc biệt của thời điểm chuyển mùa: những đám mây mùa hạ - 'vắt nửa mình sang thu'. Đây là hình ảnh nhân hóa, đầy tưởng tượng, đầy cảm xúc, một ranh giới mơ hồ, đầy thơ mộng.
- Hai dòng cuối cùng của bài thơ Sấm cũng đem lại sự không ngờ - Trên hàng cây già:
+ Ý nghĩa thực tế: sấm liên kết với cơn mưa mùa hạ cũng dần dần tan biến.
+ Ý nghĩa ẩn dụ: Sấm - những điều bất thường mạnh mẽ trong cuộc sống, hàng cây già - những con người đã trải qua nhiều năm tháng. Con người có kinh nghiệm sẽ trở nên điềm đạm hơn, trưởng thành hơn, và chắc chắn hơn trước những thách thức của cuộc sống.
Thực hành
(trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2): Dựa vào hình ảnh ...
Đoạn văn tham khảo:
Mùa thu là thời điểm chuyển mùa của tự nhiên, từ những cơn mưa dày đặc, những ngày nắng gay gắt sang những gió lạnh, những sớm mai có sương. Nhà thơ Hữu Thỉnh đã cảm nhận một cách tinh tế về sự biến đổi của thiên nhiên, và qua bài thơ “Sang thu”, ông đã truyền đạt được một góc nhìn đặc biệt về đất nước.
Bất ngờ cảm nhận được hương vị của quả ổi
...
Trên những cây già cổ thụ
Bài thơ đưa lại hương vị ấm áp của mùa thu tại miền quê nhỏ. Với những dấu hiệu tinh tế như: mùi của quả ổi chín, làn gió se lạnh, màn sương mỏng manh ở đầu ngõ. Sau đó là những hình ảnh như sông trôi chậm chạp, nhẹ nhàng hơn, chim bay vội vã, những đám mây trên bầu trời như đang lưỡng lự giữa mùa hạ và mùa thu.
Tuy nhiên, thiên nhiên vẫn tiếp tục biến đổi, nắng vẫn chiếu, mưa ít đi, thời gian trôi qua, con người cũng trưởng thành, chín chắn hơn nhiều sau những cơn bão lớn như những cây già trải qua nắng mưa.
Vòng quay của thiên nhiên là không thể tránh khỏi, là quy luật bất biến. Những dòng thơ ngắn gọn, hàm chứa ý, với hình ảnh sinh động đã phần nào thể hiện sự biến đổi của tự nhiên một cách nhẹ nhàng, rõ ràng, cùng với cảm nhận rất tinh tế của Hữu Thỉnh.