Buzz
Hướng dẫn soạn bài 'Dọn về làng' trang 139, 140, 141 một cách ngắn gọn nhưng vẫn đầy đủ ý, phản ánh chính xác nội dung trong sách Ngữ văn lớp 12, giúp học sinh dễ dàng soạn bài văn 12.
Hướng dẫn soạn bài 'Dọn về làng'
I. Tác giả & tác phẩm
1. Tác giả
Nông Quốc Chân (1923 – 2002), tên thật là Nông Văn Quỳnh, người dân tộc Tày, quê quán ở xã Châu Khê (nay là xã Cốc Đán), huyện Ngân Sơn, tỉnh Bắc Kạn.
Ông có những đóng góp đáng chú ý trong lĩnh vực sáng tác thơ. Thơ của Nông Quốc Chấn chứa đựng cảm xúc chân thành, giản dị, tự nhiên và giàu hình ảnh, thể hiện nét đặc trưng trong tư duy và diễn đạt của người dân miền núi.
2. Tác phẩm
Dọn về làng (1950) là một tác phẩm thơ viết về quê hương của tác giả trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, nơi chứng kiến nhiều đau thương và lòng dũng cảm. Tác phẩm đã nhận giải Nhì tại Đại hội Liên hoan Thanh niên và Sinh viên Thế giới ở Béc - Linh, và sau đó được dịch và đăng trên các tạp chí ở Châu Âu.
II. Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):
Cuộc sống khó khăn của nhân dân vùng Cao - Bắc - Lạng và tội ác của thực dân Pháp đã được diễn tả:
* Sự khổ cực của nhân dân được thể hiện một cách rất cụ thể thông qua những từ ngữ và hình ảnh gần gũi với cuộc sống hàng ngày của những người dân miền núi.
Một vài năm...: khoảng thời gian kéo dài.
Quên tết... quên rằm...
Lăn sụp, núi khe, nắm vững...
Mẹ đựng em bé, con ôm sau lưng, tay nắm chắc bà, vai gánh nặng,...
→ Cuộc sống an lành bị xáo trộn, nhà cửa tan tành, gia đình tan rã, khó khăn.
* Tội ác của kẻ thù
- Kẻ đốt từng căn nhà, xé hết quần áo gói vào túi.
- Kẻ giết người cha yêu thương → tái hiện cảnh tượng đau lòng: “cha ngã xuống... cha không thể nói nữa”.
- Hình ảnh người mẹ đau khổ, bi thương:
“Mẹ cởi khăn phủ mặt cho chồng
Con giúp bố cởi áo liệm thân”
→ Bản tình trạng tố cáo thực dân xâm lược, vạch trần tinh thần kiên cường và tình yêu nước của dân tộc.
Câu 2 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):
Sự đặc biệt trong cách biểu hiện niềm vui của nhân dân Cao - Bắc - Lạng khi giải phóng được thể hiện:
* Qua đoạn đầu của bài thơ: được thể hiện qua các hình ảnh và từ ngữ:
+ Mẹ! Cao - Lạng hoàn toàn giải phóng
+ Tây chết và bị bắt sống hàng đống.
+ Lấy lại các căn cứ.
+ Trùng tu nhà cửa... trồng lúa, ngô, khoai.
→ Niềm vui tràn đầy khi trở lại cuộc sống tự do và hoạt động sản xuất bình thường.
* Phần kết thúc của bài thơ
- Hình ảnh và từ ngữ kết hợp với việc sử dụng các động từ:
+ Cười phấp phỏng
+ Xuống làng
+ Người nói làm cỏ rung
+ Xe ô tô vang vọng trên đường
+ Tiếng cười ríu rít của trẻ con...
→ Niềm vui, hân hoan khi quê hương một lần nữa trở lại cuộc sống yên bình.
“Đuổi chúng đi hết, con sẽ về và chăm sóc mẹ”
=> Lời khẳng định thể hiện quyết tâm và lời hứa.
Câu 3 (trang 141 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):
Sự đa dạng của dân tộc được thể hiện qua cách sử dụng hình ảnh của tác giả:
- Lối diễn đạt đơn giản nhưng rõ ràng, thể hiện sự chân thực và tươi đẹp của cuộc sống miền núi.
- Sử dụng nhiều hình ảnh so sánh: Người đông như kiến, súng đầy như cửi,...
→ Cụ thể và thân thiện.
