Insulin tác dụng nhanh là gì và phù hợp với những bệnh nhân nào?

1. Các loại insulin phổ biến hiện nay

Hiện nay, các loại insulin đang được sử dụng phổ biến bao gồm:

• Insulin tác dụng nhanh: Hiệu quả nhanh chóng sau khi tiêm, chỉ trong vòng từ 5 đến 15 phút.

• Insulin tác dụng ngắn: Hiệu quả sau 30 – 60 phút từ khi tiêm và nên tiêm trước bữa ăn khoảng 30 phút.

• Insulin tác dụng trung gian/bán chậm: Hiệu quả sau khoảng 1 đến 2 giờ và thường kéo dài hơn so với insulin tác dụng nhanh và tác dụng ngắn.

• Insulin tác dụng kéo dài: Hiệu quả kéo dài trên 1 ngày.

• Insulin trộn (insulin hỗn hợp): Kết hợp giữa insulin tác dụng nhanh và các loại insulin khác như insulin tác dụng kéo dài hoặc trung gian/bán chậm.

Insulin là yếu tố quan trọng trong các phương pháp điều trị cho bệnh nhân tiểu đường

Ngoài cấu trúc và thời gian tác dụng của insulin, hiệu quả của việc sử dụng insulin còn phụ thuộc vào các yếu tố khác. Cụ thể là:

- Liều lượng insulin: Khi sử dụng insulin ở liều cao, tác dụng của nó có thể kéo dài hơn so với insulin ở liều thấp. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của các bác sĩ về liều dùng insulin trong quá trình điều trị bệnh.

Tiêm insulin vào vùng bụng có thể tăng khả năng hấp thu nhanh hơn so với các vị trí khác

- Vị trí tiêm: Đây cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng insulin. Thông thường, tiêm insulin vào vùng bụng có thể tăng khả năng hấp thu nhanh hơn so với các vị trí khác. Trong khi đó, tiêm insulin vào vùng chân hoặc mông có thể dẫn đến hấp thu chậm hơn. Đối với tiêm insulin vào cánh tay, tốc độ hấp thu có thể trung bình. Khi tiêm insulin, cần thay đổi vị trí tiêm thường xuyên để tránh gây ra các vấn đề về mỡ hoặc chai sần ở vùng tiêm.

- Kỹ thuật tiêm: Bác sĩ cần thực hiện kỹ thuật tiêm đúng cách để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất. Điều này bao gồm việc đâm kim đúng vị trí và đúng độ sâu. Nếu kim tiêm đâm quá nông, có thể gây đau và làm giảm hiệu quả của thuốc, trong khi đó, đâm quá sâu có thể làm cho insulin được hấp thu vào cơ nhiều hơn. 

- Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu của insulin, như hút thuốc có thể giảm hấp thu insulin; cũng như việc tập luyện hoặc xông hơi có thể làm tăng hấp thu insulin.

Vì những lý do trên, các bác sĩ sẽ kiểm tra và cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo sử dụng đúng loại, đúng liều và đúng vị trí, kỹ thuật để đảm bảo hiệu quả sử dụng insulin trong quá trình điều trị bệnh tiểu đường. 

2. Insulin tác dụng nhanh giúp gì và phù hợp với ai?

2.1. Insulin tác dụng nhanh có ý nghĩa gì? Có loại nào?

Mục tiêu của việc sử dụng Insulin tác dụng nhanh là giúp bệnh nhân có thể kiểm soát lượng đường trong máu sau khi ăn một cách hiệu quả và nhanh chóng, từ đó giúp hạn chế và phòng ngừa tình trạng đường huyết tăng sau khi ăn. 

Insulin tác dụng nhanh giúp bệnh nhân kiểm soát lượng đường trong máu sau khi ăn

Loại insulin này sẽ có hiệu quả sau khoảng 5 đến 15 phút từ khi tiêm và tác dụng cao nhất từ 1 đến 2 tiếng sau đó, có thể kéo dài đến 5 tiếng. Bệnh nhân thường được tiêm insulin tác dụng nhanh ngay sau khi ăn để đảm bảo hiệu quả tốt nhất. 

Dưới đây là một số loại insulin tác dụng nhanh: 

- Insulin lispro: Thời gian tác dụng nhanh và có thể sử dụng khi ăn. Phát huy hiệu quả cao nhất sau khoảng 1 giờ từ khi tiêm và có thể duy trì trong khoảng 2 đến 5 giờ. 

- Insulin aspart: Loại insulin này hoạt động cực nhanh và có thể kéo dài trong khoảng 3 đến 5 giờ. Bệnh nhân nên tiêm trước hoặc ngay sau khi ăn để bảo đảm sức khỏe tốt nhất. 

- Insulin glulisine: Loại insulin này hoạt động tốt nhất khoảng 15 phút trước bữa ăn và khoảng 20 phút sau khi bắt đầu bữa ăn. Có thể duy trì tác dụng trong khoảng 4-5 giờ.

- Insulin thông thường: Loại insulin này có tác dụng chậm hơn nhưng kéo dài lâu hơn so với những loại khác. Sau khi tiêm khoảng 30 đến 60 phút, thuốc bắt đầu có tác dụng, đạt hiệu quả cao nhất trong khoảng 2 đến 4 giờ và duy trì trong khoảng 6 đến 8 giờ. 

2.2. Insulin tác dụng nhanh phù hợp với ai?

- Insulin tác dụng nhanh phù hợp với người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 để kiểm soát lượng đường trong máu nhanh chóng. Những bệnh nhân này cần sử dụng insulin ngoại sinh suốt đời vì cơ thể không sản xuất đủ insulin. 

Ngoài ra, một số bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 2 cũng có thể sử dụng insulin tác dụng nhanh nếu họ không kiểm soát được đường huyết bằng chế độ ăn uống, tập luyện và thuốc uống. 

Loại thuốc này cũng có thể kết hợp với insulin tác dụng trung gian để điều trị tiểu đường thai kỳ. 

Người bệnh nên tự sắp xếp để ăn uống và tiêm thuốc đúng giờ

- Khi sử dụng insulin tác dụng nhanh, cần lưu ý một số điều sau: 

Tiêm thuốc trước bữa ăn khoảng 15 phút. Người bệnh nên tự sắp xếp để ăn uống và tiêm thuốc đúng giờ để thuốc hiệu quả nhất. 

Tránh tiêm quá liều, việc tiêm quá liều khi không ăn đủ hoặc ăn ít có thể gây hạ đường huyết. 

Phụ nữ mang thai cần thận trọng hơn khi sử dụng thuốc và nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng. 

Đối với những bệnh nhân mắc bệnh về thận, gan, cũng có thể sử dụng thuốc nhưng cần giảm liều và được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ điều trị.