Trong lĩnh vực tài chính, khi muốn đánh giá hiệu quả của một phương án đầu tư hoặc dự án, ngoài chỉ số NPV, bạn cần xem xét đến chỉ số IRR. Hôm nay, mình sẽ hướng dẫn về IRR là gì và cách tính IRR trong Excel chi tiết, kèm bài tập và lời giải.
Bài viết này được thực hiện trên laptop sử dụng hệ điều hành Windows với phiên bản Excel 2016. Bạn cũng có thể thực hiện trên các phiên bản Excel 2010, 2013, 2019 và trên MacOS với các thao tác tương tự.
I. IRR là gì? Ứng dụng của IRR trong lĩnh vực nào?
1. Định nghĩa
IRR, hay còn được biết đến là tỷ suất sinh lời nội bộ, là tỷ suất chiết khấu mà tại đó giá trị hiện tại của dòng tiền ròng đã xác định của dự án là không (NPV = 0 thì r = IRR).

Tìm hiểu về IRR
Mua phần mềm Microsoft Office tại Mytour:
2. Ý nghĩa
- IRR thể hiện tỷ suất hoàn vốn của dự án, dựa trên giả định về việc tái đầu tư dòng tiền thu được trong các năm với lãi suất bằng lãi suất được tính toán.
- Nếu nhìn từ góc độ sinh lời, IRR phản ánh khả năng sinh lời tối đa của vốn đầu tư trong dự án.
- Giá trị IRR càng cao, tỷ suất sinh lời càng tốt. Khi IRR > suất chiết khấu ban đầu, phương án đầu tư hoặc dự án có khả năng sinh lời.
3. Ưu điểm và nhược điểm
Ưu điểm:
- IRR thu hút nhà đầu tư với khả năng hiển thị lợi nhuận của dự án, là tỷ suất lợi nhuận lớn nhất có thể đạt được. Ví dụ, nếu IRR của dự án là 15%, điều này có nghĩa là vốn đầu tư sẽ sinh lời ở mức 15%.
- Tính IRR dựa trên dữ liệu của dự án mà không cần xác định chính xác lãi suất tính toán.
- IRR giải quyết nhược điểm của NPV khi có thể so sánh các dự án với thời gian và quy mô vốn đầu tư khác nhau.
Nhược điểm:
- Nếu dòng tiền ròng của dự án đổi dấu nhiều lần, có thể xuất hiện nhiều IRR và không xác định được IRR thực sự của dự án.
- Các dự án như hầm mỏ, bán đất trước khi bồi thường giải phóng mặt bằng thường có dòng tiền đổi dấu nhiều lần.
4. Ứng dụng của IRR trong cuộc sống
- Đánh giá mức độ khả thi của dự án.
- Dự đoán khả năng sinh lời của dự án giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư hay không.
II. Công thức tính IRR chính xác

Trong đó:
- Co: Tổng chi phí đầu tư ban đầu (năm 0).
- Ct: Dòng tiền thuần tại thời điểm t (thường tính theo năm).
- IRR: Tỷ lệ hoàn vốn nội bộ.
- t: Thời gian thực hiện dự án.
- NPV: Giá trị hiện tại ròng.
III. Cách tính IRR trong Excel
1. Cú pháp
Cú pháp hàm: =IRR(values, [guess])
Trong đó:
- Values (bắt buộc): Một mảng hoặc tham chiếu tới các ô chứa những số mà bạn muốn tính toán tỷ suất hoàn vốn nội bộ.
- Guess (Tùy chọn): Một số mà bạn đoán là gần với kết quả của IRR.
Lưu ý:
Đối với phần tử Values
- Giá trị phải chứa ít nhất một giá trị dương và một giá trị âm để tính toán tỷ suất hoàn vốn nội bộ.
- Hàm IRR sử dụng trật tự của các giá trị để diễn giải trật tự của dòng tiền. Hãy đảm bảo bạn nhập các giá trị thanh toán và thu nhập theo thứ tự mong muốn.
- Nếu một đối số mảng hoặc tham chiếu có chứa văn bản, giá trị logic hoặc các ô trống, những giá trị này sẽ được bỏ qua.
Đối với phần tử Guess
- Microsoft Excel sử dụng kỹ thuật lặp để tính toán IRR. Bắt đầu với số đoán, IRR quay vòng qua các tính toán cho đến khi kết quả chính xác trong phạm vi 0,00001 phần trăm. Nếu hàm IRR không tìm thấy kết quả có ý nghĩa sau 20 lần thử, nó sẽ trả về giá trị lỗi #NUM!.
- Trong hầu hết các trường hợp, bạn không cần phải cung cấp số đoán cho tính toán IRR. Nếu số đoán được bỏ qua, nó được giả định là 0,1 (10 phần trăm).
- Nếu IRR trả về giá trị lỗi #NUM!, hoặc nếu kết quả không giống như kỳ vọng của bạn, hãy thử lại với một giá trị khác cho số đoán.
2. Cách sử dụng
Ví dụ: Sử dụng hàm IRR để tính toán tỷ suất sinh lời nội bộ của bảng sau:

Ví dụ
Bước 1: Nhập hàm =IRR(C4:H4)
Giải thích hàm:
- Valuse: Là mảng tham chiếu từ ô C4 đến ô H4.
- Guess: Ở đây mình không nhập guess, excel sẽ tự hiểu guess là 0,1 (10%).

Nhập hàm =IRR(C4:H4)
Bước 2: Nhấn Enter và kiểm tra kết quả.

Nhấn Enter và kiểm tra kết quả
IV. Mối quan hệ giữa IRR và NPV
1. NPV
- Net present value (NPV) là thuật ngữ tiếng Anh dịch ra tiếng Việt có nghĩa là Giá trị hiện tại thuần. NPV là chênh lệch giữa giá trị hiện tại của dòng tiền vào (Cash inflows) và giá trị hiện tại của dòng tiền ra (Cash outflows).
- NPV giúp nhà đầu tư đo lường giá trị hiện tại của một khoản đầu tư hay một dự án. Nói 1 cách dễ hiểu thì nó là phần “lãi” của 1 dự án.

NPV là gì?
Ngoài ra, nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về NPV thì bạn có thể tham khảo trong bài viết sau Tại đây!!!
2. Mối quan hệ giữa IRR và NPV
Theo định nghĩa, IRR chính là nghiệm của phương trình NPV= 0. Có nghĩa là muốn tìm IRR chỉ cần giải phương trình NPV(IRR)= 0.
Từ phương trình này, chúng ta có thể thấy mối quan hệ giữa IRR và NPV như sau:
- Phương trình vô nghiệm (Không có IRR): Phương pháp hoàn toàn không sử dụng được. Trong khi đó, NPV luôn tính ra được với dữ kiện đầy đủ.
- Phương trình có nhiều nghiệm (Có nhiều IRR): Bạn sẽ không biết dùng nghiệm nào làm mốc chuẩn để so sánh. Trong khi đó thì NPV luôn chỉ cho ra 1 giá trị để dễ xác định.
IRR chỉ dùng để đánh giá độc lập một dự án, khả năng so sánh giữa 2 dự án không bằng NPV.
IRR giả định mọi dòng tiền đều được chiết khấu chỉ với một tỷ suất. Nó hoàn toàn bỏ qua khả năng dòng tiền được chiết khấu với các tỷ suất khác nhau qua từng thời kỳ, điều trên thực tế xảy ra với các dự án dài hạn.

Khả năng so sánh giữa 2 dự án của IRR và NPV
Vì vậy tuy IRR đem lại tính đơn giản và dễ hiểu cao, nhưng với những dự án dài hạn có nhiều dòng tiền ở những mức chiết khấu khác nhau, hoặc có dòng tiền không chắc chắn thì NPV chắc chắn là sự lựa chọn tốt hơn để đưa ra quyết định đầu tư.
V. Bài tập về IRR
Đề bài: Một dự án có chi phí đầu tư ở năm 0 là 100 triệu, chi phí sản xuất năm 1 là 30 triệu, bán hàng là 5 triệu, quản lý là 8 triệu như bảng bên dưới. Hãy tính:
- IRR mỗi năm.
- IRR của cả dự án.
a) IRR mỗi năm
Bước 1: Nhập hàm =IRR($B$12:C12). Ở đây mình cố định B12 (B12 phải là địa chỉ tuyệt đối) để dễ dàng tính các năm còn lại và tiết kiệm thời gian.
Lưu ý: Nếu không cố định B12 thì qua các năm khác bạn phải nhập lại công thức.

Nhập hàm =IRR($B$12:C12) để tính IRR cho từng năm
Bước 2: Nhấn Enter và kiểm tra kết quả.

Nhấn Enter và kiểm tra kết quả
Bước 3: Kéo hình vuông nhỏ ở góc dưới ô chứa kết quả sang các năm tiếp theo để áp dụng cho tất cả các ô còn lại.

Kéo hình vuông nhỏ ở góc dưới ô chứa kết quả sang các năm tiếp theo để áp dụng cho tất cả các ô còn lại
b) IRR của cả dự án
Bước 1: Nhập hàm: =IRR(B12:G12).

Nhập hàm: =IRR(B12:G12) để tính IRR cho toàn bộ dự án
Bước 2: Nhấn Enter và kiểm tra kết quả.

Nhấn Enter và kiểm tra kết quả
Và mình đã giới thiệu cho các bạn về IRR cũng như ứng dụng của IRR và công thức trong Excel. Nếu bạn có thắc mắc gì về bài viết thì hãy bình luận ở bên dưới để mình có thể hỗ trợ nhé. Chúc bạn thành công!!