Biên soạn bài Kiều tại lầu Ngưng Bích trên trang 93, 94, 95, 96, 97 sao cho ngắn gọn nhất nhưng vẫn truyền đạt đầy đủ ý nghĩa, phù hợp với sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9 để học sinh dễ dàng hơn khi làm bài.
Biên soạn bài Kiều tại lầu Ngưng Bích (trích từ Truyện Kiều)
Cấu trúc:
- 6 câu đầu: Miêu tả bối cảnh bi kịch của tâm trí.
- 8 câu sau: Khao khát gặp lại người thân.
- 8 câu kết thúc: Tâm trạng u buồn của Kiều.
Hiểu nội dung văn bản
Câu 1 (trang 95 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Phân tích cảnh thiên nhiên trong 6 câu thơ đầu:
- Không gian: bao la, hoang vắng, cô đơn, đầy đặn khắp nơi, cát bụi im lìm, dãy núi cao thấp, ánh trăng lạnh lùng.
- Thời gian: từ sáng sớm đến đêm khuya, sự trôi chảy của thời gian.
- Kiều đang bị giam giữ, lạc lõng, mất tự do trong không gian huyền diệu nhưng hoang vắng.
Câu 2 (trang 95 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1): Tiếp theo là 8 câu thơ:
a. Trong tình trạng bị giam cầm, Kiều nhớ đến Kim Trọng, sau đó nhớ đến cha mẹ. Điều này khá hợp lý vì với cha mẹ, Kiều đã gặp trước khi chia xa, cô đã hy sinh bản thân để cứu cha, giúp giảm bớt lo lắng. Nhưng đối với người mà Kiều yêu thương, Kim Trọng, anh chưa biết tin tức gì về biến cố trong gia đình Kiều, điều này khiến Kiều đau khổ, lo lắng không nguôi.
b. Sử dụng ngôn từ và hình ảnh nghệ thuật: nhiều hình ảnh cảm động như chén đồng, tin sương, tấm son, quạt nồng ấm lạnh, sân lai, gốc tử..., từ ngữ thể hiện được tâm trạng đau đớn, lo lắng về Kim Trọng, nỗi đau thương và lo lắng cho cha mẹ.
c. Thúy Kiều là một người tình trung thành, là con gái hiếu thảo. Nàng có tấm lòng cao cả, luôn quan tâm đến người khác dù nàng đang chịu cảnh giam cầm, cô đơn.
Câu 3 (trang 96 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1): 8 câu thơ cuối cùng:
a. Cảnh vật chỉ là ảo, không phải là thực tế. Mỗi bức tranh có đặc điểm riêng, nhưng đồng thời cũng diễn tả được tâm trạng của Kiều :
- Cánh buồm nhỏ xa xôi và không xác định như cuộc đời của nàng giữa biển đời không hướng đi.
- Những bông hoa bị vùi lấp giống như số phận lênh đênh của Kiều.
- Bên trong bãi cỏ rậm rạp như một sắc màu đơn điệu của cuộc đời Kiều buồn tẻ.
- Cơn gió cuốn đi, sóng vỗ ầm ĩ chính là biển cả gian nan của cuộc đời, một cảm giác hoang mang và lo sợ.
b. Kỹ thuật sử dụng tục ngữ :
Tục ngữ “Buồn trông” được lặp lại bốn lần ở đầu mỗi đoạn thơ. Ánh mắt buồn nhìn và phủ lên tất cả mọi thứ xung quanh. Sự kết hợp giữa không gian xa và gần đưa vào lòng của một người con gái cảm xúc cô đơn, nhớ nhung, đau khổ và lo lắng.
Thực hành
Câu 1 (trang 96 sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Nghệ thuật miêu tả cảnh ngụ ý là sử dụng cảnh vật để truyền đạt tâm trạng. Cảnh vật không chỉ đơn thuần là hình ảnh mà còn là biểu hiện của tâm trạng con người. Sử dụng cảnh vật như một phương tiện để thể hiện cảm xúc.
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ ý trong 8 câu cuối:
+ Cánh buồm nhỏ xa xôi và không xác định như cuộc đời của nàng giữa biển đời không có hướng đi.
+ Những bông hoa bị chôn vùi giống như số phận lênh đênh của nàng.
+ Màu xanh của cỏ buồn buồn như màu sắc đơn điệu của cuộc đời nàng nhạt nhẽo.
+ Gió cuốn đi, sóng vỗ ầm ầm chính là dòng nước đại dương cuộc sống, một cảm giác hoảng sợ và lo lắng.