Jerusalem - Khám Phá Đô Thị Linh Thiêng

Một chiếc xe thùng Mercedes màu đen, chở 6 khách, rời khỏi bãi đậu Sân bay quốc tế Ben Gurion, lao nhanh qua đêm, hướng về ngoại ô Tel Aviv. Trái tim chúng tôi rạo rực, Đất Hứa của người Do Thái, nơi mà kiên nhẫn thêm vài giờ đồng hồ sẽ là nguồn cảm hứng to lớn. Đây là lần đầu tiên thăm một điểm thánh thiêng nổi tiếng, không chỉ thuộc về một tôn giáo mà lại của ba tôn giáo lớn. Đó chính là thành cổ Jerusalem.

Khám Phá Linh Thiêng ở Thành Cổ Jerusalem

Những chiếc xe thùng, xe buýt khổng lồ không ngừng đổ khách xuống bãi đậu ven sườn đồi. Một số người địa phương dẫn lạc đà đến gần để mời chào du khách chụp ảnh kỷ niệm. Tuy nhiên, tất cả du khách đều vội vã tìm điểm tốt nhất để ngắm thành cổ Jerusalem toàn vẹn dưới ánh nắng bình minh, ở triền đồi kia của thung lũng Hedron. Họ là những du khách hiếu kỳ, hòa mình vào dòng người hành hương đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.

“Tường thành dày vững quanh thành cổ Jerusalem. Mái vòm vàng nổi bật là một trong những địa điểm thánh thiêng của người Hồi giáo. Gần đó, một mái vòm khác với cây thập giá trên đỉnh cũng là điểm thánh của người Thiên Chúa giáo. Còn ở chỗ khác, Bức Tường phía Tây (hay còn gọi là Bức Tường than khóc) là nơi phải đến để đọc kinh, cầu nguyện của người Do Thái giáo” – nữ hướng dẫn viên địa phương giải thích. “Trong thành cổ Jerusalem, có nhiều khu vực sinh sống của những cộng đồng khác nhau về nguồn gốc và tôn giáo. Dù cùng một địa điểm, nhưng bạn có thể nghe được 4, 5 câu chuyện, truyền thuyết khác nhau. Tin hay không là tùy thuộc vào bạn”.

Bạn tin không? Jerusalem là nơi chôn cất xương sọ của Adam, ông tổ loài người. Thiên Chúa đã tạo ra muôn vật, muôn loài từ núi Sion, ngay tại Jerusalem.

Hàng ngàn năm trước, khi Chúa Giêsu Kytô chưa xuất hiện, đã có vô vàn người hành hương đến Jerusalem để lắng nghe rao giảng Tin mừng. Đây là những tín hữu Do Thái giáo từ khắp vùng Trung Đông, Địa Trung Hải và bắc châu Phi, họ đến thăm miền Đất Hứa với đền thờ Solomon nguy nga.

Jerusalem từng là thành phố thánh của tổ tiên họ hơn 3.000 năm trước. Không sợ đường xa, nắng mưa, bệnh tật hay cướp bóc, họ đi bộ, đi xe ngựa, ngồi trên lưng lừa và thậm chí cả lạc đà để có lần đầu tiên trong đời đặt chân đến mộ của vị vua David, người sáng lập nước Do Thái vào năm 1005 trước Công nguyên.

Chúng tôi bước xuống con đường dốc, ghé vào khu vườn có những gốc ô-liu cổ thụ đã trải qua hàng nghìn năm. Đây là vườn Gethsemane, nơi Chúa Giêsu đã trải qua đêm đen tối đầy lo lắng trước khi bị đóng đinh trên cây thập giá cách đây hơn 2.000 năm. Người ta nói rằng, nếu lấy được nhánh cây ô-liu từ vườn này và bứt lá nấu nước uống, sẽ rất tốt cho sức khỏe. Đi qua nghĩa trang của người Do Thái, thấy những viên đá bày quanh nắp các nấm mộ, tôi liên tưởng đến đoạn cuối phim Schindler's List của Steven Spielberg. Đúng vậy, người Do Thái thường đặt viên đá lên mộ để tôn trọng người quá cố, người đã sống theo chuẩn mực “người công chính”.

Ngày nay, như ngày xưa, những khách hành hương từ xa bước vào thành cổ Jerusalem qua 8 cổng xuyên tường thành. Mỗi cổng mang tên riêng, bao gồm cổng David, cổng Damas, cổng Herod, cổng Jaffa, cổng Mới, cổng Đông và cổng Sư tử. Trong thành cổ Jerusalem, bạn có cảm giác lạc lõng, khó phân biệt ai là người Do Thái, ai là người Palestine, ai là người Ả Rập. Người ngoài Hồi giáo không được phép bước vào đền Al Aqsa. Băng qua một góc đường, bạn nhận ra mình đã chuyển sang phần Đông Jerusalem, nơi cư trú của cộng đồng người Hồi giáo và người Palestine theo Thiên Chúa giáo. Loay hoay một lúc, hỏi người địa phương, tôi biết mình đang ở khu dành riêng cho người Do Thái chính thống (Haredi). Cần biết rằng có nhiều phái Do Thái giáo được gọi là chính thống, từ phái Hasidic rất bảo thủ, phái Lithuani xuất phát từ nước Lithuania đến phái Sephardim có nguồn gốc ở bán đảo Iberia (Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha) thời xưa và có sinh hoạt tách biệt với các cộng đồng khác. Nên hãy tuân theo hướng dẫn của người địa phương.

Một trong những địa điểm hành hương nổi tiếng nhất trong thành cổ Jerusalem đối với tín đồ Thiên Chúa giáo là Via Dolorosa (Con đường đau khổ, hoặc Chặng đàng thánh giá) với 14 chặng dừng mà truyền thuyết cho rằng Chúa Giêsu đã trải qua trước khi bị đóng đinh. Con đường đau khổ bắt đầu từ cổng Sư tử, thuộc khu vực người Hồi giáo sinh sống, quanh co khoảng 600m qua những con đường hẹp và kết thúc bên trong Đền thờ Mồ Thánh, trong khu vực người Thiên chúa giáo sinh sống.

Rất khó chụp được những bức ảnh lưu niệm ở các chặng thuộc Con đường đau khổ vì luôn đông nghịt người hành hương. Hai bên đường là vô số cửa hàng nhỏ, bày bán đủ loại vật lưu niệm liên quan đến Do Thái giáo và Thiên Chúa giáo. Từ những chiếc nến 7 nhánh được gọi là menorah, bao da bọc kinh Torah (bộ ngũ kinh đầu tiên của kinh Cựu ước), đến ngôi sao David và những cây thánh giá làm từ gỗ cây ô-liu, tràng hạt Mân côi... Và đừng quên những quầy bán bánh làm từ bột mì. Đúng vậy, bánh, sữa, mật ong, ô-liu và rượu nho thường được nhắc đến nhiều trong cả hai bộ kinh Cựu ước và Tân ước.