Loại | Bánh kẹo đặc sản |
---|---|
Xuất xứ | Hà Tĩnh, Việt Nam |
Vùng hoặc bang
| Việt Nam |
Thành phần chính | Bánh tráng, đường, mạch nha, mật mía |
Món ăn tương tự | Chè lam, kẹo dồi, kẹo dừa, kẹo gương, kẹo kéo mè xửng |
|
Kẹo Cu Đơ là một loại đặc sản kẹo có nguồn gốc từ Hà Tĩnh, Việt Nam. Kẹo được làm từ mật mía, đường, mạch nha, gừng, và đậu phộng làm nhân, sau đó được đổ giữa hai miếng bánh tráng. Loại kẹo này mềm và dẻo, có thể ăn một mình hoặc kết hợp với trà xanh.
Kẹo Cu Đơ được xếp vào danh sách “Top 100 sản phẩm đặc sản quà tặng Việt Nam” năm 2020 - 2021 của Tổ chức Kỷ lục Việt Nam.
Các bước làm
Kẹo Cu Đơ làm chủ yếu từ lạc và mật mía. Nguyên liệu được đun sôi trên lửa nhỏ và khuấy đều để đảm bảo chất lượng. Có thể thêm gừng và mạch nha để làm cho kẹo thêm giòn và thơm ngon. Sau khi hỗn hợp đạt độ sệt mong muốn, người làm kẹo sẽ đổ lên miếng bánh tráng và ốp lại với nhau. Khi hoàn tất, kẹo được xếp thành các cặp bánh tráng, bao bọc trong lớp lạc, mỗi lần sử dụng phải bóc từng lớp bánh tráng để giữ được hương vị ngon lành.
Cu Đơ còn có một phiên bản khác là kẹo đọi - một loại kẹo mềm được làm từ mật mía nấu nhuyễn hơn, thường được dùng múc bằng thìa ăn.
Lịch sử
Các tài liệu về văn hóa và lịch sử Hà Tĩnh ghi lại rằng kẹo Cu Đơ liên quan chặt chẽ đến tên tuổi của ông Đinh Vy và vùng đất Hương Sơn. Vào năm 1953, ông Đinh Vy, còn được gọi là Cu Hai hay Đinh Hai, đã pha trộn lạc với vỏ chanh và mật mía để nấu thành loại kẹo này. Khi kẹo chín, ông đổ ra bát sứ để nguội rồi múc ăn bằng thìa. Ông Vy là người đầu tiên nấu kẹo này ở huyện Hương Sơn, thu hút nhiều người đến mua ăn và trở thành một đặc sản nổi tiếng của vùng. Kẹo được bán tại các chợ như Gôi, Phố, Rạp với giá hai đồng một bát, hay một miếng bằng bàn tay người lớn. Vì giá hai đồng, người ta thường gọi ông Đinh Vy là Hai để dễ nhớ. Đến một thời điểm, vùng giáp ranh xã Sơn Thịnh cũ cũng có đồn của binh lính Pháp, họ ghé nhà ông Hai để mua kẹo và uống nước chè. Thấy mọi người xung quanh đều nhắc đến tên là Hai, người Pháp đã dịch từ Hai thành 'Deux', có nghĩa là 'số 2'. Và từ đó, kẹo Cu Hai trở thành 'kẹo Cu Đơ'.
Ông Lê Nhật Tân, cựu Trưởng phòng Văn hóa Thông tin của huyện Hương Sơn, cho biết có nghiên cứu khẳng định rằng kẹo cu đơ có nguồn gốc từ địa phương và ông Đinh Vy là người đầu tiên tại huyện bắt đầu nấu kẹo. Những câu chuyện liên quan đến ông Hai và nguồn gốc của tên gọi kẹo cu đơ xuất hiện trong nhiều tài liệu và qua thời gian, câu chuyện này trở nên phổ biến.