Cuộc sống hiện đại thường xuyên mang theo những áp lực, lo toan khiến ta dường như quên đi những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ. Trong 'Làm Bạn Với Bầu Trời', Nguyễn Nhật Ánh đưa ta trở lại những kỷ niệm ấy, nơi ta được là chính mình, hồn nhiên và thư giãn.
Bầu trời là biểu tượng của sự rộng lớn, bao la. Tác giả Nguyễn Nhật Ánh đã sử dụng hình ảnh đó để tái hiện lại khoảnh khắc ngọt ngào của tuổi thơ. Cuốn sách là một dòng truyện dài đầy niềm vui, hy vọng và hạnh phúc dành cho giới trẻ và những người đã từng trải qua tuổi thơ trong trẻo.
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Nhật Ánh
Nguyễn Nhật Ánh, sinh ngày 7 tháng 5 năm 1955 tại Quảng Nam, là một trong những tác giả nổi tiếng nhất viết về tuổi thơ và tuổi trẻ, với hơn 100 tác phẩm đa dạng.
Trước khi trở thành một nhà văn nổi tiếng, Nguyễn Nhật Ánh đã dạy học và viết báo dưới nhiều bút danh khác nhau như Chu Đình Ngạn, Lê Duy Cật, Đông Phương Sóc, Sóc Phương Đông,... Ngay từ khi mới 13 tuổi, ông đã có bài thơ được đăng trên báo. Năm 1984, tác phẩm truyện dài đầu tiên của ông, 'Trước vòng chung kết', đã giúp ông vươn lên và trở thành tên tuổi được lòng độc giả, từ đó ông đã tập trung viết cho lứa tuổi thanh thiếu niên.
Tên tuổi của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh luôn được nhắc đến với những tác phẩm đầy cảm xúc như 'Mắt biếc', 'Còn chút gì để nhớ', 'Hạ đỏ', 'Cô gái đến từ hôm qua', 'Chú bé rắc rối',... Nhiều trong số những câu chuyện này đã được chuyển thể thành phim và thu hút sự quan tâm của độc giả, đặc biệt là những người yêu thích văn phong của Nguyễn Nhật Ánh. Mới đây nhất, truyện dài 'Làm bạn với bầu trời' đã ra mắt độc giả và được đánh giá cao với những câu chuyện đầy hứng khởi và thú vị của các nhân vật trẻ con được mô tả đầy hồn nhiên và đáng yêu, khiến người đọc không khỏi suy tư.
“Giáo dục không nên áp đặt một cách quá nặng nề và cứng nhắc, vì có thể khiến trẻ khó chịu và chống đối. Phải giáo dục bằng cách thú vị, làm cho trẻ yêu cuộc sống, yêu bạn bè và quý trọng gia đình mà không cảm thấy bị ép buộc. Đó mới là cách giáo dục đúng đắn và hiệu quả nhất, và chỉ có cách đó mới thực sự đến với trẻ. Nguyễn Nhật Ánh đã chọn con đường đó và thành công rất nhiều.” (Nhà thơ Trần Đăng Khoa)
Sau một tai nạn, Tèo phải nằm liệt giường… Dường như những trở ngại khó khăn sẽ làm suy yếu cậu, khiến cậu trở nên u sầu và bi quan, nhưng không, cậu vẫn giữ được sự trong sáng, thánh thiện, giống như đóa sen nở trong đầm lầy, vẫn truyền cảm hứng cho bạn bè của mình như Nghị, Hằng, Lam và mọi người xung quanh.
Cuộc sống và câu chuyện của Tèo được kể qua góc nhìn của nhân vật tôi - Lam. Tèo là một cậu bé luôn tươi cười, ước mơ, nồng hậu và dịu dàng, tràn đầy tình yêu và niềm tin vào cuộc sống, hồn nhiên và không chịu khuất phục trước bất kỳ khó khăn nào.
Trên bầu trời, có mây đa dạng hình dáng, có những chú chim đang bay, đôi khi có những chiếc cánh bướm đầy màu sắc vẽ quanh cửa sổ. Những giọt mưa rơi như ai đó đang chạm nhẹ lên da từng chấm lạnh. Như là ai đó dùng cọ nhẹ nhàng chải qua mưa trên da, khiến người ta cảm thấy khó chịu...
Có những lúc, chúng ta bị mê hoặc bởi sâu thẳm của tăm tối mà quên đi ánh sáng sặc sỡ, ta chỉ biết ngồi im chịu đựng nỗi đau mòn mỏi bản thân mình mà quên mất rằng trong cuộc sống, ta vẫn giữ quyền lựa chọn cao quý nhất, lựa chọn giữa đau khổ và hạnh phúc! Dù cuộc đời tiếp tục, thời gian trôi qua, đối với những người mang trái tim nặng trĩu, cuộc sống trở nên nhạt nhẽo, nhưng với Tèo - cậu bé mang trái tim đầy yêu thương, dù gặp khó khăn đến đâu, trong đôi mắt sáng lấp lánh của cậu, cuộc đời vẫn tươi đẹp và rực rỡ!
Tuổi thơ – bầu trời đẹp đẽ của những kỷ niệm.
Mỗi người chúng ta - ai cũng từng trải qua tuổi thơ, ai cũng có những kỷ niệm đẹp của mình. Tuổi thơ là thời gian của những câu chuyện đáng yêu, lãng mạn được thể hiện qua những từ ngữ đơn giản nhưng sâu sắc, mang lại hạnh phúc cho người đọc.
Tuổi thơ của bé Tèo khác biệt so với bạn bè cùng trang lứa. Đó không phải là một tuổi thơ màu hồng, từ khi cậu bé chỉ mới 8 tuổi đã phải đối mặt với nhiều nỗi đau về cả thể xác và tâm hồn. Tèo bị liệt cả người sau một vụ tai nạn, phải dành cả ngày nằm trên giường, mọi hoạt động đều cần sự giúp đỡ, nhưng cậu vẫn kiên định trở thành bạn của bầu trời. Nhờ ngòi bút của Nguyễn Nhật Ánh, Tèo trong câu chuyện nổi lên như một người mang trái tim đầy yêu thương, khao khát sống, luôn tràn đầy tình thương và hồn nhiên, mang lại nguồn năng lượng tích cực cho mọi người xung quanh.
Dường như trái tim của Tèo luôn đắm chìm trong tình yêu. Luôn tìm cơ hội để tha thứ cho cuộc sống, nhờ đó tâm hồn luôn được bình yên.
Qua những câu chuyện mà tác giả đã kể, chúng ta như được trở về, sống lại những ngày tháng đáng nhớ bên Tèo, Lam, Nghị và những người bạn. Những cô cậu học trò ở làng cũng trải qua những rung động tuổi mới lớn; gặp phải những vấn đề học tập, quan tâm đến việc lớn lên; cũng trốn tránh bố mẹ bằng cách tới nhà bạn, trò nghịch ngợm chỉ có ở tuổi ấu thơ… Những điều này tạo nên một bức tranh 'tuổi thơ dữ dội' cùng với những người bạn của mình. Sau này, khi mỗi người trưởng thành hơn một chút, mong ước lớn nhất là có 'một vé trở lại tuổi thơ' để nhớ lại những khoảnh khắc ấy.
Gia đình – nơi yêu thương luôn tràn ngập
Mong muốn lớn nhất của mỗi đứa trẻ là được yêu thương bởi gia đình. Tèo, từ khi sinh ra cho đến khi 8 tuổi, không biết ai là người sinh ra mình. Dù vậy, cuộc đời vẫn không phũ phàng với cậu. Tèo luôn nhận được tình cảm từ mọi người xung quanh, 'bầu trời' của tình yêu thương mà một đứa trẻ như Tèo cần có. Sự quan tâm của anh hai Tí, sự chăm sóc của dì Hào, bác Đỉnh, chú Vịnh; tình bạn của Lam, Nghị và Diệu, đều là những điều quý giá mà mọi người muốn trao cho cậu.
Bên cạnh đó, cô Hạnh, mẹ của Tèo, đã mắc phải những sai lầm. Nhưng mọi người không hắt hủi cô. Cô luôn được chào đón với sự niềm nở của gia đình, với những bữa cơm giản dị mỗi khi về nhà. Cho đến khi quá khứ được hé lộ, mọi người vẫn hiểu và giúp đỡ cô.
Qua đây, tác giả đã ca ngợi tình cảm thiêng liêng của gia đình. Chúng ta luôn biết rằng không gia đình nào là hoàn hảo... vẫn có xích mích, vẫn có sự không đồng ý, thậm chí là sự bỏ mặc trong thời gian dài, nhưng cuối cùng, gia đình vẫn là gia đình... nơi tình yêu luôn tồn tại, nơi luôn tha thứ cho những sai lầm mà chúng ta phạm phải.
Gia đình là điều ta đã có từ khi lọt lòng, gần gũi và quen thuộc đến mức nhiều người dường như quên mất, bỏ lỡ để tìm kiếm hạnh phúc ở nơi nào xa xôi... Chỉ khi gặp khó khăn mới nhận ra, cuối cùng vẫn là gia đình mới là nơi chúng ta được chấp nhận, che chở.
Tình yêu – nơi con người học được trưởng thành.
Nếu bạn hỏi tôi điều gì làm tôi trưởng thành nhất. Tôi sẽ mỉm cười và trả lời rằng “Đó là tình yêu”. Tình yêu – điều đặc biệt đã giúp chúng ta hiểu về cuộc sống cay đắng và khắc nghiệt đến đâu. Với câu chuyện này, không chỉ riêng những người trẻ, mà cả người lớn cũng có thể đọc để suy ngẫm về cuộc sống và nhận ra bản thân qua từng nhân vật trong câu chuyện tình yêu, luôn gặp phải những thử thách, sai lầm của tình yêu của chú Vịnh, sự dại dột, lỗi lầm của cô Hạnh khi còn trẻ hay những mâu thuẫn trong tình yêu của dì Hảo, cô Đài, chú Quỳ.
Mỗi câu chuyện có cách riêng của nó, nhưng tổng thể đều là những kỉ niệm đẹp, buồn, đầy nuối tiếc và không thể quên của mỗi nhân vật chính. Cãi vã, xung đột và biến cố trong những câu chuyện đã giúp họ học được nhiều bài học về mối quan hệ trong cuộc sống, để họ tiến xa hơn và bắt đầu những câu chuyện mới tốt đẹp hơn.
Trong tuổi trẻ, ta thường dồn hết mình, đốt cháy tất cả cho tình yêu. Nhưng cũng phải biết khi nào là đủ, phải biết dừng lại ở đâu. Trong tình yêu, không có đường ranh giới rõ ràng cho đúng hay sai, chỉ cần làm những gì mang lại hạnh phúc cho bản thân, nhưng đừng vì hạnh phúc thoáng qua mà tự làm tổn thương mình cả đời và kéo theo những người thân yêu của chúng ta cũng chịu đựng nỗi đau vô cùng vì sự dại dột của mình.
Câu chuyện này khiến ta suy ngẫm về những mối quan hệ xung quanh, mà thường chỉ được xây dựng một cách tự nhiên. Ta yêu thương cha mẹ không phải vì họ sinh ra ta, mà vì họ luôn yêu thương ta vô điều kiện suốt đời; ta yêu thương anh chị em không phải vì chúng ta cùng máu mủ, mà vì chúng ta luôn đứng về bên nhau khi cả thế giới từ chối. Thường ta đánh giá mối quan hệ dựa trên tiêu chí bên ngoài, mà quên rằng nguồn gốc của mối quan hệ chỉ là tình thương. Trẻ con không như vậy, chúng cho đi tình yêu một cách dễ dàng, miễn là được nhận lại. Chúng xây dựng mối quan hệ dựa trên tình cảm thuần khiết, một phong cách mà người lớn đã bỏ quên từ lâu. Và những mối quan hệ đó, hoặc ít nhất là ký ức về chúng, sẽ kéo dài mãi mãi. Do đó, những mối quan hệ của chúng ta, dù với ai, sẽ luôn vững chắc, miễn là ta đủ yêu thương.
Nguyễn Nhật Ánh trong Làm bạn với bầu trời đã chứng minh rằng: Với một trái tim tràn đầy yêu thương, cuộc sống không bao giờ trở thành gánh nặng.
Lạc quan - chìa khóa vượt qua khó khăn
Trong toàn bộ câu chuyện, tác giả không nhắc đến hai từ “lạc quan” khi mô tả Tèo qua con mắt của nhân vật Lam. Nhưng qua hoàn cảnh, cách hành động và cách nhìn nhận cuộc sống xung quanh, Tèo đã phản ánh điều này một cách rõ ràng.
Mỗi khi gặp khó khăn, thằng Tèo luôn nhìn thấy sự may mắn, luôn tươi vui giữa những thử thách và luôn đối xử tốt với cuộc sống, dù cuộc sống không luôn đối xử tốt lại với mình. Những phẩm chất đó có lẽ chỉ có ở thằng Tèo, đứa bé coi việc kết bạn với bầu trời xanh là niềm vui lớn lao, lớn lao hơn nhiều so với những mất mát của bản thân.
Cách Tèo nhìn nhận cuộc sống vô cùng ngọt ngào và vị tha, xen lẫn chút ngây thơ của trẻ con: Nó mơ thấy ba nó ít đánh nó hơn. Vì anh hai nó nói rằng: Ba đánh em nhiều vì có câu thương cho roi cho vọt… Khi được hỏi về ước mơ, Tèo ước mình biến thành một con chó, điều ước khiến mọi người bất ngờ, nhưng không biết lý do sau đó thực sự cảm động: Bởi con chó nhà tôi sống một mình. Một con chó sống không có bạn sẽ rất buồn. Em sẽ là bạn với nó.
Trái tim thuần khiết kết hợp với chút ngây thơ đã mở ra cho Tèo một thiên đường xanh thẳm – nơi có các cô tiên bay xung quanh để bảo vệ cho em và mọi người, dù em gặp khó khăn về thể chất nhưng tinh thần em hoàn toàn mạnh mẽ và là một tinh thần “đẹp”, một tâm hồn “lộng lẫy vị tha”, đúng như những gì Tèo nghĩ: chỉ cần có lòng tốt, con người ta sẽ làm được mọi điều.
Nhờ những phẩm chất đó mà mọi người xung quanh em, kể cả là những đứa bạn trạc tuổi hay người lớn như chú Vịnh, dì Hảo,… đã học được nhiều điều mà trước đây họ đã vô tình quên đi.
Từ khi chơi với Tèo, tôi học được rất nhiều điều từ em. Tôi học cách quan tâm đến người khác. Tôi cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên. Tôi biết cách chăm sóc một bông hoa, một chiếc lá và yêu thương những cánh chim bay trên đầu. Nhờ đó, tôi cảm thấy cuộc sống xung quanh mình như được vẽ lại bằng một gam màu khác, tươi tắn hơn và giàu cảm xúc hơn, khiến nó trở nên đáng yêu hơn. Qua từng trang sách, Tèo đã truyền đạt cho chúng ta bài học về cách nhìn nhận cuộc sống: Không ai ngăn cản bạn khi bạn vẽ ra thế giới của mình qua lăng kính riêng. Vậy tại sao lại không vẽ cho mình một thế giới hoàn hảo nhất, đẹp đẽ nhất, đầy màu sắc nhất cho cuộc sống của riêng mình? Hãy nhớ rằng:
Hãy mang trên mình kính lặng lẽ của sự lạc quan, biết nhìn thấy hoa sen nở trên bãi lầy, không vì những thử thách, khó khăn mà bị đánh bại, từ bỏ những ước mơ trong lòng. Đó chính là thông điệp mà nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã tinh tế truyền đạt qua số phận của chàng Tèo.
Câu chuyện về Tèo chỉ là một trong biết bao câu chuyện về những người luôn giữ tinh thần lạc quan giữa khó khăn, gian khổ cuộc sống. Ý chí, sự nỗ lực và khát khao của Tèo đã truyền cảm hứng, động viên cho nhiều người. Qua cuốn sách ngắn này, với ngòi bút sắc sảo của Nguyễn Nhật Ánh, mọi điều diễn ra tự nhiên, giản dị và chân thực, giúp người đọc đồng cảm với nhân vật, nhận ra giá trị sống thực sự của cuộc đời.
Dù nghèo, nhưng có người ở bên là hạnh phúc; dù ốm, có người chăm sóc là hạnh phúc; dù lạnh, có người ôm là hạnh phúc; dù khóc, có người an ủi là hạnh phúc; dù già rồi, vẫn có người bên cạnh là hạnh phúc. (Miêu Công tử)
Làm bạn với bầu trời thực sự là một cuốn sách đáng đọc. Bạn sẽ thấy cách mà mọi người yêu thương nhau dễ thương, nhân hậu, từ các bé Lam, Nghị, Hằng đến người lớn như chú Vịnh, chú Toàn. Mỗi cuốn sách của Nguyễn Nhật Ánh như một ngôi nhà đong đầy lòng nhân ái và mỗi nhân vật như một tấm gương nhân ái. Tình thương như cách Hằng tặng Tèo con chuột đồ chơi, Tèo hứa sẽ trao lại cho anh Tí, nhưng em sẽ luôn nhớ món quà của chị. Như một món quà, một con người dù đã ra đi, vẫn ẩn sâu trong tâm hồn chúng ta.
Viết về điều tốt không phải là dễ dàng, làm sao để người đọc cảm nhận được niềm vui và mong muốn làm điều tốt dù nhỏ nhoi, thực sự là một thách thức. Làm bạn với bầu trời của Nguyễn Nhật Ánh đã đạt được điều này.
Cuốn sách kết thúc một cách không rõ ràng. Bầu trời của tuổi thơ, của những kỷ niệm vẫn còn đó. Dù Tèo, Nghị, Lam và những đứa trẻ khác đã phải lớn lên, nhưng kỉ niệm vẫn sống mãi trong bầu trời xanh đẹp để họ nhớ về. Nếu bạn cảm thấy lạc lõng, mệt mỏi trong quá trình trưởng thành, cuốn sách Làm bạn với bầu trời sẽ giúp bạn nhiều. Có thể bạn sẽ tìm thấy bản thân mình trong những trang sách đó.