Kết nối qua số điện thoại

Kết nối qua số điện thoại (tiếng Anh: dial up) là cách truy cập Internet thông qua mạng điện thoại chuyển mạch công cộng (PSTN) để kết nối với nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) bằng cách quay số điện thoại trên đường dây điện thoại thông thường. Kết nối này sử dụng modem để chuyển đổi tín hiệu âm thanh thành dữ liệu gửi đến bộ định tuyến hoặc máy tính, và mã hóa tín hiệu từ hai thiết bị gửi đến modem khác.

Kết nối qua số điện thoại là phương pháp phổ biến để kết nối máy tính với Internet, chủ yếu sử dụng giao thức PPP (point-to-point protocol). Cuối năm 2000, hơn ¼ tỷ người đã dùng cách này để kết nối Internet, gấp 4 lần số người sử dụng các phương thức khác như DSL, cáp quang, modem ISDN.

Lịch sử

Năm 1979, Tom Truscott và Steve Bellovin, những sinh viên tốt nghiệp Đại học Duke, đã phát triển một công cụ đầu tiên cho việc truy cập Internet quay số, gọi là USENET. USENET là một hệ thống dựa trên UNIX sử dụng kết nối quay số qua modem điện thoại để truyền dữ liệu. Internet quay số đã có mặt từ những năm 1980 qua các nhà cung cấp công cộng như các trường đại học liên kết với NSFNET. Vào năm 1989, BBC đã thiết lập truy cập Internet thông qua Đại học Brunel ở Vương quốc Anh. Dial-up lần đầu tiên được cung cấp thương mại vào năm 1992 bởi các công ty Pipex ở Vương quốc Anh và Sprint ở Hoa Kỳ. Sau sự ra đời của băng thông rộng thương mại vào cuối những năm 1990, truy cập Internet quay số trở nên ít phổ biến hơn vào giữa những năm 2000 và hiện vẫn được sử dụng ở những khu vực không có các hình thức khác hoặc nơi chi phí quá cao như một số vùng nông thôn hoặc vùng sâu vùng xa.

Tính khả dụng

Kết nối quay số với Internet không cần bất kỳ cơ sở hạ tầng bổ sung nào ngoài mạng điện thoại và các thiết bị cần thiết như modem và máy chủ để thực hiện và tiếp nhận cuộc gọi. Do khả năng truy cập qua điện thoại rất phổ biến, quay số thường là lựa chọn duy nhất cho các khu vực nông thôn hoặc vùng sâu vùng xa, nơi việc lắp đặt băng thông rộng không khả thi do mật độ dân số thấp và chi phí cao. Dial-up cũng có thể là lựa chọn cho những người có ngân sách hạn chế, vì một số ISP cung cấp dịch vụ này miễn phí, mặc dù băng thông rộng ngày càng có giá thấp hơn ở nhiều quốc gia nhờ vào cạnh tranh thị trường.

Khi sử dụng quay số, cần một khoảng thời gian để thiết lập kết nối điện thoại (có thể mất vài giây tùy theo vị trí) và thực hiện cấu hình để đồng bộ hóa giao thức trước khi truyền dữ liệu. Ở các khu vực có phí kết nối điện thoại, mỗi lần kết nối sẽ phát sinh thêm chi phí. Nếu các cuộc gọi được tính theo thời gian, thì thời gian kết nối sẽ tạo ra chi phí.

Truy cập quay số là một kết nối tạm thời, bị ngắt khi người dùng, ISP hoặc công ty điện thoại chấm dứt kết nối. Các nhà cung cấp dịch vụ Internet thường áp đặt giới hạn về thời gian kết nối để quản lý tài nguyên, dẫn đến việc người dùng bị ngắt kết nối và phải kết nối lại, gây thêm chi phí và độ trễ. Những người dùng kỹ thuật thường tìm cách tắt chức năng tự động ngắt kết nối để duy trì kết nối liên tục trong nhiều ngày.

Một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu Pew vào năm 2008 cho biết chỉ có 10% người trưởng thành ở Mỹ vẫn sử dụng truy cập Internet quay số. Nguyên nhân phổ biến nhất là chi phí băng thông rộng quá cao. Người dùng cho rằng thiếu cơ sở hạ tầng là lý do ít phổ biến hơn so với việc họ không muốn nâng cấp lên băng thông rộng. Tỷ lệ này đã giảm xuống 6% vào năm 2010 và còn 3% vào năm 2013.

CRTC ước tính có khoảng 336.000 người dùng truy cập quay số tại Canada vào năm 2010.

Thay thế bằng băng thông rộng

Truy cập Internet qua băng thông rộng qua cáp, DSL, vệ tinh và FTTx đã thay thế truy cập quay số ở nhiều khu vực trên thế giới. Kết nối băng thông rộng thường cung cấp tốc độ từ 700 kbit/s trở lên với giá cao gấp hai phần ba so với truy cập quay số trung bình. Hơn nữa, băng thông rộng luôn sẵn sàng, loại bỏ nhu cầu kết nối và ngắt kết nối mỗi khi bắt đầu hoặc kết thúc phiên. Nó không yêu cầu một đường dây điện thoại riêng biệt, cho phép người dùng truy cập Internet và thực hiện các cuộc gọi thoại đồng thời mà không cần thêm đường dây điện thoại.

Dù khách hàng tiềm năng rất quan tâm, nhiều khu vực nông thôn vẫn chưa có Internet tốc độ cao. Điều này có thể do yếu tố dân số, vị trí địa lý, hoặc đôi khi các ISP không mặn mà vì lợi nhuận thấp và chi phí cao để xây dựng cơ sở hạ tầng. Một số ISP cung cấp dịch vụ quay số đã giảm giá để cạnh tranh, biến quay số thành lựa chọn hấp dẫn cho những ai chỉ cần truy cập email hoặc duyệt web cơ bản.

Sử dụng truy cập quay số đã giảm mạnh, và có thể sẽ không còn tồn tại trong tương lai khi nhiều người dùng chuyển sang băng thông rộng. Vào năm 2000, khoảng 34% dân số Hoa Kỳ sử dụng truy cập quay số, nhưng con số này giảm xuống còn 3% vào năm 2013. Yếu tố góp phần là các chương trình máy tính mới yêu cầu băng thông lớn, như phần mềm chống vi-rút tự động tải xuống các bản cập nhật lớn, ảnh hưởng đến băng thông có sẵn cho các ứng dụng khác. Băng thông rộng, với tính năng 'luôn bật', ngày càng trở thành tiêu chuẩn, khiến băng thông của dial-up trở nên không đủ. Nhiều trang web hiện nay yêu cầu tốc độ băng thông rộng, và khi kết nối quay số, có thể gặp tình trạng giảm tốc độ hoặc thời gian chờ lâu do các proxy ngược. Mặc dù giảm nhanh, Internet quay số vẫn tồn tại ở những vùng nông thôn và các quốc gia đang phát triển hoặc kém phát triển.