Ketamin là gì? Tất cả thông tin bạn cần biết về Ketamin

1. Ketamin là gì?

Ketamin (Ke) là một loại thuốc gây mê đã được sử dụng từ nửa thế kỷ trước trong các bệnh viện, với tác dụng giảm đau cấp tính và mạn tính, gây tê và giảm căng thẳng sau chấn thương.

Từ những năm 1970, Ketamin đã được FDA (Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) chấp thuận để sử dụng trong y học và thú y tại Hoa Kỳ. Ketamin được các bác sĩ chuyên môn sử dụng để làm cho bệnh nhân mất ý thức trong khi phẫu thuật, giúp giảm đau và khó chịu. Ngoài ra, loại ma túy này còn được sử dụng để giảm đau mạn tính.

Gần đây, FDA đã chấp thuận sản phẩm Spravato chứa esketamin dưới dạng xịt mũi để điều trị trầm cảm nặng, không phản ứng với các loại thuốc chống trầm cảm thông thường và có nguy cơ tự tử cao. Sử dụng sản phẩm này chỉ được phép dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Hiệu ứng của Ketamin

- Giúp làm dịu hệ thần kinh, ngăn chặn các yếu tố gây ra trầm cảm trong não. - Có tác dụng giảm đau với liều lượng thấp. - Mở rộng đường phế quản. - Kích thích hệ tim mạch, gây tăng huyết áp và nhịp tim.

Ketamin thường được sử dụng rộng rãi trong phẫu thuật để gây mê

2. Chỉ định và chống chỉ định của Ketamin

2.1. Chỉ định

- Phẫu thuật lấy thai. - Mổ răng, tai mũi họng, mắt. - Phẫu thuật nông: băng bó, loại bỏ mô hoại tử, ghép da cho bệnh nhân bị bỏng. - Phẫu thuật chỉnh hình: sinh thiết, cắt chi, nắn xương, ... - Gây mê cho các quá trình chẩn đoán hoặc phẫu thuật ngắn, và thực hiện các phương pháp chẩn đoán thần kinh: làm tủy, chụp cắt não, chọc tủy sống. - Bệnh nhân hen phế quản, suy huyết áp.

2.2. Chống chỉ định của Ketamin

- Trạng thái ảo giác, rối loạn thần kinh. - Tăng áp lực trong mắt, tổn thương mắt. - Chấn thương sọ não, áp lực nội sọ tăng, xuất huyết hoặc khối u ở trong não, ... - Nhiễm độc giáp. - Suy mạch vành, tăng huyết áp. - Nguy cơ co giật và co giật ở phụ nữ có thai.

Ketamin không nên sử dụng cho những người bị tăng huyết áp

3. Tác hại của Ketamin khi sử dụng một cách tự ý là gì?

Ketamin sử dụng không đúng cách có thể gây ra nguy hiểm, khiến người dùng nhanh chóng mất ý thức và bị tê liệt não. Điều này có thể dẫn đến việc sử dụng Ketamin trong các tội phạm như hiếp dâm, trộm cắp và các tội ác khác.

Trên thị trường đen, Ketamin còn được biết đến với nhiều biệt danh như Ke, K, super K, kikat, ket, vitamin K hoặc horse trank,... Nhiều người thường sử dụng loại thuốc này dưới dạng bột trắng, sau khi được hâm nóng thì hít vào mũi sâu. Ketamin cũng được bán dưới dạng viên nén, dung dịch uống, viên kẹo để tiêm, uống hoặc nhai,...

Do đó, khi sử dụng Ketamin quá mức, bạn có thể gặp những biểu hiện sau:

• Nôn mửa, tăng huyết áp, sốt, nhịp tim tăng,...

• Trải qua trạng thái ảo giác, giảm thị lực, nói chậm, hoảng sợ, lo lắng, rối loạn nhân cách, hành động bạo lực, dễ gặp tai nạn giao thông,...

• Rơi vào tình trạng hôn mê.

• Cơ thể cứng cỏi, co thắt thanh quản, co giật,...

• Có thể dẫn đến tử vong.

Tùy thuộc vào cân nặng, tình trạng sức khỏe, tuổi tác, số lần sử dụng, liều lượng, dạng thuốc, và các loại thuốc khác đã và đang sử dụng, hiệu quả/phản ứng của Ketamin trên mỗi người sẽ khác nhau. Sau một thời gian sử dụng, thuốc có thể dần mất hiệu quả. Thậm chí, nhiều người phải tăng liều dần để cảm nhận được hiệu ứng như ban đầu.

4. Tác dụng phụ của Ketamin

Bên cạnh đó, khi sử dụng Ketamin, cũng có một số trường hợp có thể gặp phải những tác dụng phụ sau:

• Huyết áp tăng khoảng 20 - 25% so với trước khi sử dụng Ketamin.

• Nhịp tim tăng nhanh.

• Nói lắp, run rẩy.

• Cử động cứng cỏi, có biểu hiện giật rung giống như động kinh,...

• Kích thích, xuất hiện ảo giác và thường biến mất khi tỉnh táo, tuy nhiên một số trường hợp có thể nhớ lại sau vài tuần sau khi sử dụng.

Các phản ứng phụ hiếm gặp:

• Nhịp tim bất thường, chậm, huyết áp thấp.

• Áp lực nội sọ tăng cao.

• Khi tiêm tĩnh mạch ở liều cao và với tốc độ nhanh có thể gây ra suy hô hấp.

• Nôn mửa, buồn nôn và mất cảm giác ngon miệng.

• Nhãn cầu rung giật, nhãn áp nhẹ tăng.

Mệt mỏi, chán ăn là những phản ứng phụ khi sử dụng Ketamin

5. Vậy Ketamin là loại thuốc hay ma túy?

5.1. Tính chất dược

Ketamin là một hoạt chất có cấu trúc hóa học tương tự như PCP (phencyclidin). Từ năm 1964, Ketamin được thử nghiệm trong phẫu thuật với vai trò làm mất cảm giác. Ketamin có tác dụng nhanh chóng và dễ sử dụng hơn khi tiêm tĩnh mạch và có thể được áp dụng ở những nơi không yêu cầu trang thiết bị y tế cao cấp. Đây là lựa chọn phù hợp cho các bệnh viện hoặc các cơ sở y tế cần dùng trong tình huống khẩn cấp.

Trong quá trình gây mê, bệnh nhân không cảm thấy đau do Ketamin tác động lên não bộ, mặc dù vẫn có phản ứng tại thanh quản và hầu. So với các loại thuốc gây mê khác, Ketamin có ít rủi ro về tác dụng phụ và ít gây ra rối loạn hô hấp hoặc tuần hoàn. Ngày nay, Ketamin được sử dụng rộng rãi nhất tại các bệnh viện, đặc biệt là để giảm đau sau chấn thương hoặc trong quy trình phẫu thuật ở cả người và động vật.

Một số nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng Ketamin còn có tác dụng tốt trong việc chống lại trầm cảm bằng cách kích thích sự tạo ra liên kết mới giữa các tế bào thần kinh. Khác với các loại thuốc chống trầm cảm khác, Ketamin có thể làm giảm triệu chứng chỉ sau vài giờ sử dụng khi được chế xuất dưới dạng xịt mũi.

5.2. Chất gây nghiện

Dù vậy, việc sử dụng Ketamin cũng gây ra một số phản ứng phụ như ảo giác, cảm giác không thực tế, và sự khác biệt so với trạng thái bình thường. Những người sử dụng có thể trở nên tự tin, dễ giao tiếp, hoặc trạng thái bay bổng, sảng khoái, và tăng ham muốn tình dục,...

Vậy thực sự Ketamin có phải là chất gây nghiện? Dù có những ứng dụng tốt của Ketamin, nhiều người trẻ sử dụng nó như một phương tiện để giải tỏa căng thẳng, nhưng cũng có nguy cơ trở nên nghiện.

Ketamin là một chất dược hay là ma túy?

6. Cách sử dụng Ketamin một cách an toàn

• Ketamin chỉ được sử dụng dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế tại các cơ sở y tế và bệnh viện để đảm bảo an toàn. Ngoài ra, bác sĩ có thể kết hợp một số loại thuốc khác với Ketamin để ngăn chặn các triệu chứng ảo giác.

• Ketamin có thể tiêm vào cơ hoặc tĩnh mạch. Nếu tiêm tĩnh mạch, phải tiêm rất chậm để tránh suy hô hấp và có tác dụng trong vòng 1 phút sau khi tiêm.

• Khi sử dụng Barbiturat và Ketamin, không nên sử dụng cùng một bơm kim tiêm vì 2 chất này có thể gây ra kết tủa.

• Cần phải cẩn trọng khi sử dụng Ketamin đối với bệnh nhân bị ngộ độc rượu cấp tính hoặc nghiện rượu.

• Khi sử dụng Ketamin, cần phải trang bị đầy đủ thiết bị cấp cứu và hồi sức.

Ketamin có thể được sử dụng thông qua tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm vào cơ

7. Trường hợp quá liều và biện pháp xử trí

• Người sử dụng có thể gặp khó khăn trong hô hấp nếu sử dụng Ketamin quá liều, do đó cần có phương pháp hỗ trợ hô hấp.

• Ketamin là một loại thuốc an toàn. Một số trường hợp sử dụng Ketamin quá liều không chết (so với liều thông thường gấp 10) vẫn hoàn toàn phục hồi sau khi được theo dõi một thời gian dài.

Vậy là, bài viết đã giải thích Ketamin là gì, cũng như giới thiệu một số tác dụng chính của loại thuốc này. Rất mong những thông tin trên sẽ mang đến cho các bạn những kiến thức hữu ích.