Khái niệm Agile là gì? Nguyên lý và đặc điểm của Phương pháp

Bạn đang muốn hiểu về phương pháp Agile là gì? Tại sao Agile được đánh giá là sự thay thế tốt nhất cho các mô hình quản lý dự án truyền thống? Bài viết dưới đây của FASTDO sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc và cung cấp thông tin về nguyên lý và đặc trưng của phương pháp Agile. Hãy đọc ngay nhé!

1. Agile là gì?

Agile là phương thức phát triển phần mềm linh hoạt. Mục tiêu của Agile là đưa sản phẩm đến tay người dùng càng nhanh càng tốt. Ngoài ra,  Agile còn được định nghĩa như một phương pháp luận, một triết lý dựa trên nguyên tắc phân đoạn vòng lặp (iterative) và tăng trưởng (incremental). 

2. Tuyên ngôn của phương pháp Agile (Agile Manifesto)

Những tuyên ngôn của phương pháp Agile là gì? Dưới đây là thông tin về 4 tuyên ngôn của phương pháp Agile (Agile Manifesto):

• Sự tương hỗ và cá nhân quan trọng hơn quy trình, công cụ: Chú trọng vào con người và xây dựng sự tương tác cũng như hỗ trợ giữa các thành viên trong nhóm là điều quan trọng. Những thành viên có năng lực, hỗ trợ nhau trong công việc sẽ mang lại thành công cho dự án.

• Sản phẩm hoàn chỉnh tốt hơn tài liệu đầy đủ: Tập trung thời gian để tạo ra phần mềm hoàn chỉnh đáp ứng hoàn hảo yêu cầu của khách hàng.

• Cộng tác thuận lợi với khách hàng quan trọng hơn việc đàm phán hợp đồng: Cần hiểu được mong muốn của khách hàng để điều chỉnh sản phẩm thay vì chỉ dựa vào các điều khoản trong hợp đồng.

• Phản hồi và thay đổi tốt hơn là bám sát kế hoạch: Agile khuyến khích sự thích nghi và thay đổi. Điều này có thể là thay đổi về công nghệ, nhân sự hoặc thời hạn…

3. Phương pháp Agile (Các Frameworks Agile)

Agile đòi hỏi một phương pháp cụ thể nhưng lại bao gồm nhiều phương pháp khác nhau để đáp ứng các yêu cầu. Những phương pháp Agile cụ thể là gì?

3.1 Scrum - Tổng quan

Scrum và vai trò quan trọng của quy trình này trong Agile

3.2 Kanban - Tổng quan

Phương pháp Kanban là một hệ thống trực quan để quản lý công việc theo quy trình đã thiết lập trước. Kanban giúp hình dung quy trình làm việc và phản ánh thực tế triển khai dự án. Mục tiêu của Kanban là tối ưu hóa quy trình sản xuất với chất lượng cao.

3.3 Lập Trình Cực Đoan (XP)

Lập Trình Cực Đoan (XP) là một phương pháp phát triển phần mềm thuộc hệ Agile. Phương pháp này nhằm nâng cao chất lượng phần mềm và đáp ứng yêu cầu người dùng. XP thường xuyên phát hành các phiên bản để tăng năng suất và tạo cơ hội tiếp nhận yêu cầu mới từ người dùng.

3.4 Phát Triển Phần Mềm Tinh Gọn (LSD)

Phát Triển Phần Mềm Tinh Gọn (LSD) là thuật ngữ chung chỉ các kỹ thuật và phương pháp phát triển phần mềm theo triết lý Agile. LSD áp dụng tư duy và nguyên lý tinh gọn vào phát triển phần mềm.

Một số phương pháp Agile khác

Theo thống kê, Agile bao gồm 13 phương pháp, trong đó Scrum thường được sử dụng như phương pháp cơ bản. Nhiều người còn kết hợp các phương pháp để tạo nên phương thức Agile mới.

4. 12 nguyên tắc quan trọng trong phát triển phần mềm Agile là gì?

Để áp dụng hiệu quả các phương pháp Agile, bạn cần lưu ý 12 nguyên tắc sau:

• Đáp ứng nhu cầu khách hàng qua việc giao hàng sớm và sản phẩm có giá trị.
• Sẵn sàng thay đổi khi cần thiết trong quá trình phát triển.
• Ra mắt phần mềm thường xuyên.
• Hợp tác chặt chẽ với các bên liên quan và nhà phát triển kinh doanh.
• Hỗ trợ và tin tưởng các bên liên quan.
• Giao tiếp trực tiếp.
• Đo lường tiến bộ bằng phần mềm.
• Làm việc nhanh chóng để theo kịp nhóm.
• Nâng cao tính linh hoạt của thiết kế và chi tiết kỹ thuật.
• Giữ mọi thứ đơn giản.
• Tự xây dựng yêu cầu và thiết kế.
• Điều chỉnh hành vi phù hợp.

5. Đặc trưng của Agile

Các phương pháp Agile

Sau khi hiểu về các phương pháp và nguyên tắc Agile, nội dung tiếp theo cần nắm là đặc trưng của Agile. Dưới đây là 7 đặc trưng của phương pháp Agile.

5.1 Tính lặp lại (Iterative)

Dự án sẽ được tiến hành qua các phân đoạn lặp lại từ 1-4 tuần. Trong mỗi phân đoạn, nhóm dự án sẽ lập kế hoạch, phân tích yêu cầu, triển khai và thử nghiệm để cho ra các phần nhỏ của sản phẩm.

5.2 Phát triển từng bước và tiến hóa (Incremental and Evolutionary)

Các phần nhỏ của sản phẩm khi hoàn thành thường đầy đủ, chạy ổn định và đã qua kiểm tra kỹ lưỡng. Theo thời gian, các phần này được ghép lại với nhau, tích lũy và mở rộng cho đến khi toàn bộ yêu cầu của khách hàng được đáp ứng.

5.3 Khả năng thích ứng (Adaptive)

Kế hoạch sẽ liên tục được điều chỉnh để phù hợp với từng phân đoạn ngắn của dự án, cho phép bạn xử lý kịp thời các yêu cầu thay đổi của khách hàng và các vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển.

5.4 Đội ngũ tự tổ chức và đa chức năng

Một trong những đặc điểm của Agile là nhóm tự tổ chức và đa chức năng. Mỗi nhóm sẽ chịu trách nhiệm từng phần công việc riêng lẻ theo từng giai đoạn của dự án. Đồng thời, các nhóm này phải có đủ kỹ năng để hoàn thành nhiệm vụ được giao một cách xuất sắc.

5.5 Quản lý quy trình thực nghiệm (Empirical Process Control)

Thay vì dựa vào lý thuyết, các nhóm Agile sử dụng dữ liệu thực tế để đưa ra quyết định công việc. Agile giúp nhóm giảm thời gian phản hồi và tăng tính linh hoạt, nhờ đó kiểm soát tiến trình tốt hơn và nâng cao hiệu quả làm việc.

5.6 Giao tiếp trực diện (Face-to-face communication)

Agile coi trọng việc trao đổi trực tiếp hơn là thông qua văn bản. Agile khuyến khích các nhóm dự án giao tiếp trực tiếp với khách hàng để hiểu rõ nhu cầu của họ và thúc đẩy sự giao tiếp trực diện trong nội bộ nhóm.

5.7 Phát triển dựa trên giá trị (

Phát triển dựa trên giá trị)

Đặc tính cuối cùng của phương pháp Agile là phát triển dựa trên giá trị. Điều này đòi hỏi nhóm phát triển phải liên tục tương tác với khách hàng để hiểu rõ những yêu cầu quan trọng nhất. Từ đó, dự án sẽ mang lại giá trị sớm nhất có thể.

6. Ưu và nhược điểm khi quản lý dự án theo nguyên tắc Agile

Quản lý dự án theo nguyên tắc Agile đem lại nhiều lợi ích song cũng gặp phải nhiều hạn chế. Hãy cùng khám phá chi tiết qua nội dung dưới đây:

6.1 Lợi ích

Agile là một phương pháp thay thế cho phương pháp Waterfall truyền thống. Phương pháp này mang lại những lợi ích sau đây:

• Thực hiện thay đổi dễ dàng: Dự án được chia thành các phần nhỏ, độc lập nên việc thay đổi diễn ra một cách dễ dàng ở bất kỳ giai đoạn nào của dự án.
• Không cần nắm vững mọi thông tin từ đầu: Phù hợp với các dự án mục tiêu không rõ ràng từ đầu.
• Bàn giao nhanh chóng hơn: Phân chia dự án thành các phần nhỏ giúp đội ngũ kiểm tra từng phần một. Điều này giúp tăng tốc quá trình xử lý vấn đề và bàn giao công việc.
• Chú trọng đến phản hồi của khách hàng và người dùng: Ý kiến đóng góp và phản hồi từ phía khách hàng và người dùng đều có ảnh hưởng tích cực đến kết quả cuối cùng.
• Liên tục cải tiến: Ghi nhận ý kiến từ đội ngũ làm việc, khách hàng để kiểm tra và cải thiện sản phẩm nhiều lần nếu cần.

6.2 Hạn chế

Ngoài những lợi ích, các phương pháp Agile cũng mang theo những hạn chế sau:

• Kế hoạch dự án khó khăn: Việc xác định thời gian giao sản phẩm cuối cùng gặp nhiều khó khăn vì dự án được chia thành nhiều phần với thời gian giao riêng biệt.
• Cần hướng dẫn và đào tạo chi tiết: Với phương pháp Agile phức tạp, đào tạo và hướng dẫn cụ thể là cần thiết để hiểu rõ phương pháp này.
• Ít tài liệu hướng dẫn: Phương pháp Agile thay đổi liên tục nên tài liệu thích hợp ít. Tuy không quan trọng nhưng vẫn cần thiết.
• Hợp tác là bắt buộc: Thành công của dự án đòi hỏi cam kết thời gian và tính tích cực từ các bên liên quan.
• Chi phí cao: Chi phí thực hiện theo Agile thường cao hơn các phương pháp khác.

7. Cách áp dụng Agile trong quản lý dự án

Fastdo muốn chia sẻ cách áp dụng Agile. Để nhóm hoạt động hiệu quả hơn và đáp ứng mục tiêu khách hàng, Agile được áp dụng như sau:

7.1 Quy trình Agile hoàn chỉnh

Sản phẩm phát triển qua nhiều giai đoạn để người dùng tương tác dễ dàng, từ đó nhận phản hồi cải tiến và giải quyết vấn đề. Nhóm dự án cũng có thể thực hiện quá trình tăng trưởng khác cho sản phẩm trong khi giải quyết vấn đề hiện tại.

7.2 Agile thích hợp với dự án như thế nào?

Agile phù hợp với các dự án phức tạp và không chắc chắn. Agile đang ảnh hưởng đến cách làm việc, quản lý và sản xuất trong mọi ngành công nghiệp hoặc kinh doanh và mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, không phải tất cả doanh nghiệp đều phù hợp với Agile.

Để áp dụng mô hình này thành công, doanh nghiệp cần thỏa mãn một số điều kiện trong tổ chức của họ:

• Các thành viên cần phối hợp và giao tiếp hiệu quả.
• Thành viên cần có sự tự chủ để quá trình hoạt động của nhóm diễn ra mạ smooth dù không có sự chỉ đạo từ cấp trên.
• Các hoạt động được chia thành module thông qua các nhóm chức năng liên kết.

7.3 Thách thức khi sử dụng Agile

Có những doanh nghiệp đã triển khai Agile từ 5-7 năm nhưng vẫn chưa đạt được yêu cầu. Họ chỉ sử dụng Agile để tránh hệ thống quy trình phức tạp và tránh việc làm việc với khối lượng tài liệu lớn. Thêm vào đó, việc thay đổi văn hóa và hành vi của thành viên là thách thức lớn.

Để giải quyết vấn đề này, việc thuê huấn luyện viên Agile (Agile coach) là rất cần thiết. Chỉ có những người có tư duy đúng, nhiều kinh nghiệm và hiểu sâu về Agile mới có thể giúp doanh nghiệp hoặc đội dự án tiếp cận nhanh chóng với phương pháp này. Quá trình huấn luyện kéo dài từ 3 tháng đến 1 năm hoặc có thể lâu hơn tùy thuộc vào nhu cầu.

Thông qua bài viết, bạn có thể áp dụng phương pháp Agile vào quản lý dự án một cách hiệu quả.