Khái niệm biên lợi nhuận là gì? Những đặc điểm và cách tính của nó.

Biên lợi nhuận là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh doanh, đòi hỏi các nhà quản lý và nhà đầu tư cần nắm rõ. Vậy biên lợi nhuận là gì? Hãy cùng tìm hiểu các đặc điểm và cách tính của nó trong bài viết dưới đây nhé!

1. Khái niệm biên lợi nhuận là gì?

Biên lợi nhuận (hay Profit Margin và Tỷ suất lợi nhuận) là một chỉ số tài chính quan trọng, được thể hiện dưới dạng phần trăm (%) để đo lường sự chênh lệch giữa doanh thu và lợi nhuận của một doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là chỉ số này cho biết một đồng doanh thu sẽ mang lại bao nhiêu đồng lợi nhuận cho doanh nghiệp. Công thức để tính biên lợi nhuận như sau:

Biên lợi nhuận = (Lợi nhuận/Doanh thu) x 100%

Ví dụ: Nếu CTY A có tỷ suất lợi nhuận là 20%, điều này có nghĩa là CTY A sẽ thu về 2 đồng lợi nhuận từ 10 đồng doanh thu.

2. Các đặc điểm và ý nghĩa của biên lợi nhuận

Biên lợi nhuận là một chỉ số thiết yếu để đánh giá hiệu quả hoạt động và khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Chỉ số này cho phép các doanh nghiệp và nhà đầu tư xác định mức độ hoạt động của một doanh nghiệp, dự án hoặc sản phẩm, cũng như liệu lợi nhuận đạt được có đủ để đáp ứng các yêu cầu kinh doanh hay không.

Chỉ số biên lợi nhuận cũng được dùng để so sánh tình hình kinh doanh giữa các doanh nghiệp trong cùng một lĩnh vực, từ đó giúp doanh nghiệp nhận biết vị trí của mình so với các đối thủ cạnh tranh.

Ngoài ra, khi doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn cho hoạt động kinh doanh, các ngân hàng và nhà thẩm định thường dựa vào biên lợi nhuận/tỷ suất lợi nhuận để đánh giá khả năng quản lý, tình hình tài chính, cùng với tiềm năng tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp. Thông thường, các ngành nghề khác nhau sẽ có tỷ suất lợi nhuận không giống nhau.

3. Phân loại và phương pháp tính biên lợi nhuận

Có nhiều cách để phân loại biên lợi nhuận. Trong bài viết này, Mytour sẽ chia chỉ số biên lợi nhuận thành 4 loại, mỗi loại đi kèm với công thức và ý nghĩa riêng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay sau đây:

3.1. Biên lợi nhuận gộp

3.2. Biên lợi nhuận ròng

Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) được tính dựa trên lợi nhuận sau thuế mà doanh nghiệp nhận được từ hoạt động sản xuất và kinh doanh. Chỉ số này thể hiện tỷ lệ giữa thu nhập ròng và doanh thu của doanh nghiệp. Công thức được trình bày như sau:

Biên lợi nhuận ròng = Lợi nhuận ròng sau thuế / Doanh thu

Ví dụ: Công ty C có lợi nhuận ròng sau thuế là 100 triệu đồng, trong khi doanh thu là 500 triệu đồng.

Net Profit Margin = 100,000,000 / 500,000,000 = 20%

3.3. Biên lợi nhuận trước thuế

Biên lợi nhuận trước thuế (hay còn gọi là Pre-tax Profit Margin) thể hiện tỷ lệ giữa lợi nhuận và doanh thu trước thuế. Công thức tính được xác định như sau:

Pre-tax Profit Margin = (Tổng doanh thu – Tổng chi phí) x 100%

Do đó, các nhà đầu tư có thể dựa vào thông số này để so sánh và đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.

3.4. Biên lợi nhuận hoạt động

Biên lợi nhuận hoạt động là chỉ số so sánh tổng thu nhập trước khi trừ lãi vay và thuế với tổng doanh thu bán hàng. Chỉ số này giúp doanh nghiệp tự đánh giá mức độ hiệu quả của doanh thu từ các hoạt động sản xuất kinh doanh. Công thức tính được xác định như sau:

Biên lợi nhuận hoạt động = Lợi nhuận trước thuế (EBIT) / Tổng doanh thu

Ví dụ: Doanh nghiệp D có lợi nhuận trước thuế là 500 triệu và tổng doanh thu là 800 triệu, do đó biên lợi nhuận hoạt động được tính là 500 / 800 = 62.5%

4. Biên lợi nhuận bao nhiêu là tốt?

Các lĩnh vực kinh doanh khác nhau sẽ có biên lợi nhuận lý tưởng riêng biệt. Ví dụ, trong ngành đầu tư chứng khoán, tỷ suất lợi nhuận khoảng 11-12%/năm được coi là hợp lý.

Để xác định biên lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của bạn có hợp lý hay không, bạn có thể so sánh biên lợi nhuận với mức lãi suất ngân hàng hiện tại; nếu biên lợi nhuận cao hơn, thì đó là một dấu hiệu tích cực.

5. Những điều cần lưu ý khi sử dụng chỉ số biên lợi nhuận

5.1. Những điều cần chú ý đối với doanh nghiệp vay vốn

Việc vay mượn để tài trợ cho hoạt động kinh doanh có thể dẫn đến việc giảm biên lợi nhuận. Khi doanh nghiệp quyết định sử dụng đòn bẩy tài chính, chi phí lãi vay sẽ gia tăng, ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận hoạt động và lợi nhuận ròng. Để phân tích biên lợi nhuận trong những trường hợp phức tạp như vậy, cần xem xét các yếu tố như lãi suất, thuế suất và tỷ lệ nợ trên tài sản,...

5.2. Những điều cần lưu ý cho doanh nghiệp có chi phí khấu hao cao

Đối với các doanh nghiệp có tài sản khấu hao lớn như máy móc, thiết bị sản xuất,... chi phí sản xuất sẽ có tác động đáng kể đến biên lợi nhuận. Điều này có thể dẫn đến những kết luận không chính xác khi so sánh biên lợi nhuận của các doanh nghiệp này với những doanh nghiệp khác không đầu tư nhiều vào tài sản cố định.

5.3. Những điều cần lưu ý khi so sánh hiệu quả hoạt động qua các giai đoạn

Biên lợi nhuận ròng có thể được dùng để so sánh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp qua các giai đoạn khác nhau. Tuy nhiên, độ tin cậy của sự so sánh này chỉ cao khi không có sự thay đổi lớn trong các khoản chi phí, chính sách kế toán của doanh nghiệp cũng như tình hình kinh tế vĩ mô. Khi có sự biến động lớn, biên lợi nhuận trở nên kém tin cậy hơn khi so sánh với các dữ liệu từ những kỳ trước.

5.4. Những lưu ý khi so sánh biên lợi nhuận giữa các doanh nghiệp không cùng quy mô hoặc ngành hàng

Việc so sánh tỷ suất lợi nhuận giữa hai doanh nghiệp có quy mô hoặc ngành hàng khác nhau là rất khó khăn. Ngành công nghiệp ô tô thường có biên lợi nhuận cao hơn nhiều so với ngành bán lẻ; tương tự, chỉ số này ở các doanh nghiệp sản xuất cũng sẽ khác biệt so với các doanh nghiệp thương mại. Do đó, chỉ nên so sánh biên lợi nhuận của những doanh nghiệp tương đồng về quy mô và ngành hàng.

Bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức xoay quanh tỷ suất lợi nhuận trong lĩnh vực đầu tư kinh doanh. Mytour hy vọng rằng các thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ về Biên lợi nhuận là gì cũng như cách tính toán và ý nghĩa của chỉ số này. Hãy theo dõi những bài viết tiếp theo từ Mytour để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích khác.