Buzz
Trên trang này, chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về cạnh tranh độc quyền - một sự kết hợp độc đáo giữa cạnh tranh hoàn hảo và độc quyền. Cạnh tranh độc quyền là gì? Nó có những đặc điểm gì? Ưu nhược điểm như thế nào? Tại sao nó lại kết hợp cả hai mặt này và khác biệt thế nào so với chúng? Tất cả sẽ được thảo luận trong bài viết dưới đây!
Tổng quan về Cạnh tranh độc quyền
Khái niệm cạnh tranh độc quyền là gì?
Thị trường cạnh tranh độc quyền là một cấu trúc thị trường trong đó nhiều công ty sản xuất các sản phẩm tương tự nhau với những khác biệt về tính năng và chất lượng, không thể thay thế cho nhau. Đây là sự kết hợp giữa thị trường độc quyền và cạnh tranh hoàn hảo. Giống với thị trường độc quyền, các sản phẩm có những tính năng đặc biệt mà các doanh nghiệp có thể giá sản phẩm theo đó. Giống với thị trường cạnh tranh hoàn hảo ở rào cản gia nhập thấp và dễ dàng rút khỏi thị trường.
Bản chất của cạnh tranh độc quyền
Bản chất của thị trường này là các doanh nghiệp cạnh tranh bằng cách bán sản phẩm với sự khác biệt về chất lượng, tính năng và số lượng. Do đó, các công ty thường áp dụng chính sách kiểm soát giá và định giá sản phẩm khác nhau. Mặc dù có rào cản gia nhập thấp và dễ dàng rút khỏi thị trường, các doanh nghiệp cạnh tranh liên tục gia nhập thị trường để ngăn chặn sự tạo ra lợi nhuận cao, làm mất đi lợi thế khác biệt chỉ có thể tồn tại trong ngắn hạn.
Nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh độc quyền
Với một sản phẩm dễ thay thế như thực phẩm, chúng thường được chế biến và cải tiến dễ dàng để phù hợp với khẩu vị của từng nhóm khách hàng. Điều này thúc đẩy các doanh nghiệp cải tiến chất lượng và tính năng của sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thị trường và đạt được lợi nhuận từ việc định giá sản phẩm hợp lý.
Đây là nguyên nhân chính dẫn đến cạnh tranh độc quyền, khi các doanh nghiệp nhanh chóng cải tiến sản phẩm. Tuy nhiên, với sự đa dạng hóa về tính năng và khả năng tìm ra sản phẩm thay thế trong tương lai, rào cản gia nhập ngành này rất thấp, gây khó khăn cho việc duy trì lợi nhuận lâu dài.
Tác động của cạnh tranh độc quyền đến nền kinh tế
Các công ty trong thị trường cạnh tranh độc quyền thường tạo ra lợi nhuận kinh tế trong ngắn hạn. Tuy nhiên, về lâu dài, lợi nhuận kinh tế này có thể bằng không do sự tự do ra vào của các doanh nghiệp.
Lợi nhuận ngắn hạn thu hút các doanh nghiệp mới, dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt, giá cả thấp và sản lượng cao. Tuy nhiên, kịch bản như vậy có thể làm giảm lợi nhuận kinh tế và gây thiệt hại trong ngắn hạn. Tuy nhiên, quyền tự do ra khỏi thị trường khi gặp thiệt hại sẽ điều tiết lại thị trường và loại bỏ các thiệt hại kinh tế.
Đặc điểm của thị trường cạnh tranh độc quyền
Thị trường cạnh tranh độc quyền có những đặc điểm sau đây:
Đặc điểm thứ nhất: Sự tham gia của nhiều người mua và người bán
Trên thị trường cạnh tranh độc quyền, có một số lượng lớn người mua và người bán tham gia, mặc dù không nhiều bằng thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Điều này dẫn đến các nhà cung cấp vẫn có khả năng kiểm soát một phần chính sách giá và sản lượng, định giá sản phẩm của họ.
Ví dụ, nếu một doanh nghiệp điều chỉnh giá cả, sự khác biệt trong doanh số bán hàng so với các đối thủ khác sẽ nhỏ, và các đối thủ này không có lý do để phản ứng với thay đổi của doanh nghiệp này.
Đặc điểm thứ hai: Sự khác biệt của sản phẩm
Cơ bản, các sản phẩm từ các công ty khác nhau không có sự khác biệt hoàn toàn, có thể là thực sự (thiết kế, vật liệu, tính năng) hoặc chỉ là hình ảnh (qua quảng cáo, nhãn hiệu, chất lượng phục vụ)
Đặc điểm thứ ba: Rào cản gia nhập và rút khỏi thị trường thấp
Lợi nhuận cao trong ngắn hạn từ những sản phẩm có ưu điểm mới đáp ứng nhu cầu thị trường sẽ thu hút các doanh nghiệp nhảy vào tham gia, làm tăng nguồn cung, dẫn đến cung vượt cầu và giảm giá. Điều này có thể khiến một số doanh nghiệp thua lỗ và rời khỏi thị trường dài hạn, giảm nguồn cung và điều tiết giá cả trở lại mức cân bằng, không còn lợi nhuận cao như trước khi cung còn hạn chế so với cầu.
Đặc điểm thứ tư: Lợi nhuận siêu lợi nhuận trong ngắn hạn
Các doanh nghiệp khi cải thiện sản phẩm để đáp ứng các khoảng trống trên thị trường có thể đạt được lợi nhuận cao nếu khai thác được khoảng trống đó. Tuy nhiên, điều này chỉ mang lại lợi nhuận ngắn hạn cho đến khi các đối thủ nhận ra và nhanh chóng cạnh tranh.
Ví dụ, trong thị trường nước hoa, các doanh nghiệp có thể phát triển sản phẩm mới với mùi hương độc đáo và nhận được phản hồi tích cực từ khách hàng. Tuy nhiên, lợi nhuận này chỉ đạt được trong ngắn hạn cho đến khi các đối thủ phát hiện và phát triển công thức sản phẩm tốt hơn.
- Đặc điểm thứ năm: Lợi nhuận giảm trong dài hạn
Trong dài hạn, lợi nhuận sẽ suy giảm khi có thêm đối thủ mới gia nhập thị trường với rào cản gia nhập thấp. Do đó, mặc dù một số doanh nghiệp có thể đạt lợi nhuận từ các sản phẩm mới trong ngắn hạn, lợi nhuận này có xu hướng giảm khi có sự cạnh tranh.
Đặc điểm thứ sáu: Thông tin không hoàn hảo
Nhiều doanh nghiệp cung cấp các sản phẩm không có quá nhiều khác biệt rõ rệt, vì vậy việc thu thập và so sánh thông tin sản phẩm tốn thời gian và chi phí cho người mua. Họ không thể có được cái nhìn hoàn hảo về tất cả các thông tin về sản phẩm, tính năng, chất lượng và giá cả.
Đặc điểm thứ bảy: Cạnh tranh không giá cả
Thị trường cung cấp các sản phẩm với những khác biệt nhỏ, do đó các doanh nghiệp cạnh tranh về chất lượng không chỉ dựa vào giá cả mà còn vào dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo, các chính sách bảo dưỡng, thương hiệu quảng cáo và vị trí cửa hàng.
Ví dụ về thị trường cạnh tranh độc quyền
Cạnh tranh độc quyền thường thấy ở các dịch vụ được phân biệt bởi nhận diện thương hiệu, chất lượng sản phẩm, giá trị gia tăng hoặc các cải tiến nhỏ trên sản phẩm hoặc dịch vụ. Dưới đây là một số ví dụ về thị trường cạnh tranh độc quyền:
Trạm xăng
Hiệu thuốc
Cửa hàng tạp hoá
Chuỗi quán cà phê
Dịch vụ xe máy/taxi (Grab/Be/Gojek/…)
Đây là một số thông tin cụ thể về cấu trúc thị trường cạnh tranh độc quyền. Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích và một góc nhìn thú vị về sự hoạt động và các dạng thị trường kinh tế.
Cạnh tranh hoàn hảo là gì?
Áp dụng phân tích hành vi của doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo
Cạnh tranh không hoàn hảo là gì?
