Chất béo đóng vai trò quan trọng trong cơ thể con người bằng cách cấu tạo màng tế bào, hỗ trợ sự phát triển của xương khớp, trí não và hệ tiêu hóa. Bạn muốn hiểu rõ hơn về chất béo là gì và tại sao nó quan trọng? Hãy khám phá ngay với Mytour!
Khám phá khái niệm 'Chất béo là gì?'
Chất béo là một loại hợp chất thuộc nhóm Lipid không hòa tan trong nước, nhưng lại tan nhiều trong các dung môi hữu cơ. Nó cung cấp năng lượng cho cơ thể, mỗi gram chất béo có thể cung cấp 9 calo, gấp đôi so với lượng calo mà 1 gram chất đạm hoặc chất đường bột cung cấp.
Mỗi gram chất béo cung cấp 9 calo cho cơ thể
Nhiều người thường lo lắng khi nghe đến thực phẩm giàu chất béo, nhưng thực tế, chất béo có hai loại: tốt và xấu. Hãy khám phá và phân biệt hai loại chất béo này cùng Mytour!
1.1 Loại chất béo tốt
Chất béo không bão hòa: Thường có dạng lỏng và lành mạnh, loại chất béo này chứa axit béo không no, thường được tìm thấy trong các loại dầu ăn từ thực vật như dầu oliu, bơ, hạt cải, hướng dương,...
Axit béo Omega-3: Có thể giảm lượng Cholesterol trong máu và nguy cơ mắc bệnh tim mạch nếu thay thế chất béo bão hòa bằng axit béo Omega-3. Hợp chất này thường có trong hạt óc chó, cá thu, cá hồi,... và rất tốt cho sức khỏe của trẻ nhỏ.
Hộp sữa đậu nành hạt óc chó Vinamilk 180 ml (lốc 4 hộp)
1.2 Loại chất béo không tốt
Chất béo bão hòa: Chứa axit béo no và thường được tìm thấy trong thực phẩm từ động vật như mỡ động vật, trứng, sữa tươi, thực phẩm nhanh như gà rán, khoai tây chiên. Dầu dừa và một số sản phẩm từ dầu bơ, dầu cacao cũng chứa chất béo này.
Thực tế, việc sử dụng chất béo này một cách hợp lý và có mức độ sẽ tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng và trao đổi chất của cơ thể, hạn chế tình trạng thèm ăn và béo phì. Chất béo bão hòa có khả năng chịu nhiệt tốt và ít biến đổi trong quá trình nấu nướng. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều năng lượng từ chất béo bão hòa có thể gây tăng Cholesterol và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Chất béo chuyển hóa: Thường xuất hiện trong các loại thức ăn đã chế biến như bánh ngọt, đồ ăn đông lạnh, đồ chiên nhiều dầu mỡ. Tương tự như chất béo bão hòa, loại chất béo này cũng làm tăng hàm lượng Cholesterol và nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa kỳ, người ta chỉ nên tiêu thụ dưới 7% chất béo bão hòa và dưới 1% chất béo chuyển hóa trên tổng lượng calo mỗi ngày.
Chất béo chuyển hóa thường có nhiều trong các loại đồ ăn nhanh, thức ăn chế biến nhiều dầu mỡ.
Tầm quan trọng của chất béo đối với cơ thể
Dự trữ và cung cấp năng lượng: 1 gam chất béo cung cấp đến 9 calo, chính vì thế chúng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho cơ thể. Chất béo cũng tham gia vào việc cấu tạo màng tế bào và màng nội quan tế bào, đồng thời giúp dự trữ và điều tiết năng lượng, bảo vệ cơ thể khỏi những biến đổi nhiệt độ môi trường.
Hỗ trợ hấp thụ Vitamin: Chất béo là dung môi hòa tan các loại Vitamin quan trọng trong cơ thể như Vitamin A, Vitamin E, Vitamin K,... các loại Vitamin này có vai trò quan trọng trong việc phát triển thị giác, chống oxy hóa và hỗ trợ hệ miễn dịch.
Dầu Sacha inchi Thuyền Xưa dành cho bé ăn dặm chai 65 ml
Cung cấp axit cần thiết: Chất béo cung cấp Omega-3 và Omega-6 - những axit béo mà cơ thể không tự tổng hợp được. Omega-3 thường có trong dầu cá, trong khi Omega-6 thường được tìm thấy trong các loại dầu thực vật.
Cấu thành các tổ chức: Màng tế bào, nguồn gốc từ chất béo, Cholesterol và Glycolipid, đóng vai trò quan trọng trong việc cấu tạo cơ thể. Hệ thần kinh cũng phần lớn được hình thành từ Glycolipid và chất béo.
Siro Fitobimbi Omega hỗ trợ sự phát triển của thị giác và não bộ cho trẻ em chai 30 ml
Nguồn thực phẩm giàu chất béo
Trong chế độ ăn uống hàng ngày, ngoài việc bổ sung thực phẩm chứa chất béo tốt, bạn cũng cần giảm lượng thực phẩm chứa nhiều chất béo xấu như:
3.1 Chất béo bão hoà
Việc tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa có thể gây tăng hàm lượng LDL-Cholesterol (Cholesterol xấu) trong máu. Bạn nên tiêu thụ những loại thực phẩm này một cách cân nhắc và không nên lạm dụng, đồng thời cần xây dựng một thực đơn ăn uống khoa học và lành mạnh. Những nguồn thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa bao gồm:
- Thịt và da của gia súc hoặc gia cầm
- Tảng thịt bò, thịt lợn, thịt cừu non và thịt cừu già có mỡ.
- Các sản phẩm từ sữa có nhiều chất béo: Sữa nguyên kem, kem tươi, kem chua, bơ, phô mai.
- Mỡ lợn, bơ tinh (bơ ghee).
- Dầu nhiệt đới: Dầu dừa, dầu cọ, bơ ca cao.
Một số thực phẩm có nhiều chất béo bão hòa, cần được bổ sung một cách hợp lý vào thực đơn hàng ngày
3.2 Chất béo chuyển hóa
Chất béo chuyển hóa là loại chất béo không bão hòa trong các dầu thực vật đã bị hydro hóa một phần. Tác hại của loại chất béo này thậm chí còn nghiêm trọng hơn chất béo bão hòa, có thể gây béo phì và bệnh tim mạch. Chất béo chuyển hóa nên được hạn chế tối đa trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày và có thể có trong các loại thực phẩm sau:
- Các loại bánh rán hoặc bánh nướng như bánh ngọt, bánh quy.
- Đồ ăn nhanh, thực phẩm chiên nhiều dầu như khoai tây chiên, gà rán,...
- Bơ thực vật (chất béo thực vật dạng rắn).
- Đồ ăn vặt chế biến sẵn (bánh quy giòn, bắp rang bơ, khoai tây chiên).
Bắp rang bơ cũng là một nguồn dồi dào chất béo chuyển hóa
Nhu cầu chất béo trong cơ thể con người
4.1 Đối với người trưởng thành
Chất lượng chất béo nên chiếm 18% - 25% tổng lượng calo. Nhu cầu calo hàng ngày còn phụ thuộc vào chiều cao, cân nặng và mục tiêu về cân nặng.
Một phụ nữ trung bình cần 1300 calo để duy trì cân nặng và 1000 calo để giảm 500 gram mỗi tuần. Tương tự, một người đàn ông cần 1650 calo để duy trì cân nặng và 1300 calo để giảm 500 gram mỗi tuần.
Người cao tuổi cần hạn chế chất béo động vật và nên bổ sung chất béo thực vật. Mỗi ngày, họ không nên tiêu thụ quá 60 gram chất béo.
Về nhu cầu chất béo ở người trưởng thành
4.2 Đối với trẻ em
Trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú cần tiêu thụ lượng chất béo nhiều hơn so với người thông thường:
- Với trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, việc bú mẹ đảm bảo cung cấp đủ chất béo cần thiết. Tuy nhiên, trẻ dưới 6 tháng uống sữa công thức cũng cần calo từ chất béo chiếm ít nhất 40% tổng calo tiêu thụ.
- Trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi cần bổ sung khoảng 40% năng lượng từ chất béo vào mỗi ngày.
Sữa bột HiPP Organic Combiotic vị nhạt thanh số 2 350g (6 - 12 tháng)
Một số cách bổ sung chất béo
- Giữ tỷ lệ chất béo hợp lý: Không vượt quá 30% năng lượng từ chất béo trong khẩu phần ăn để tránh tác động tiêu cực đến sức khỏe và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
- Cân đối loại chất béo: Không loại bỏ hoàn toàn một loại chất béo nào mà cần cân nhắc tỷ lệ chất béo thực vật và động vật. Tỷ lệ 30/70 là lựa chọn lý tưởng.
- Chọn nguồn chất béo an toàn: Ưu tiên thực phẩm như thịt, cá, trứng, váng sữa, và dầu thực vật để bổ sung chất béo. Tránh thực phẩm chế biến sẵn và đồ ăn vặt chứa nhiều chất béo có hại cho sức khỏe.
Lốc 4 hủ váng sữa Zott Monte vị sô cô la 55g