Cung cấp tiền là một khái niệm quan trọng trong phân tích kinh tế để đầu tư chứng khoán. Cùng Mytour tìm hiểu cung cấp tiền là gì, các yếu tố ảnh hưởng tới cung cấp tiền và tác động tới nền kinh tế trong bài viết dưới đây.
Định nghĩa về cung cấp tiền
Trong lĩnh vực kinh tế học, cung tiền là tổng số tiền mà một quốc gia hoặc khu vực cụ thể cho vào lưu thông. Cung tiền thường bao gồm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng và các tài sản tài chính có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt. Cung cấp tiền có thể ảnh hưởng đến lạm phát và hoạt động kinh tế chung của một quốc gia.
Ai đảm bảo sự cân bằng cung tiền?
Ngân hàng Trung ương là tổ chức chịu trách nhiệm kiểm soát cung cấp tiền trong nền kinh tế. Ngân hàng Trung ương có thể sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ để tăng hoặc giảm cung cấp tiền, nhằm đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô như ổn định giá cả, tăng trưởng kinh tế và giảm thất nghiệp.
Các công cụ chính sách tiền tệ thông dụng mà Ngân hàng Trung ương áp dụng gồm:
- Điều chỉnh lãi suất: Ngân hàng Trung ương có thể điều chỉnh lãi suất cho vay, lãi suất chiết khấu và lãi suất dự trữ bắt buộc để ảnh hưởng đến lượng tiền lưu thông trong nền kinh tế.
- Mua và bán trái phiếu: Ngân hàng Trung ương có thể mua hoặc bán trái phiếu trên thị trường mở để tăng hoặc giảm cung cấp tiền.
- Điều chỉnh tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Ngân hàng Trung ương có thể điều chỉnh tỷ lệ dự trữ bắt buộc để tăng hoặc giảm lượng tiền mà các ngân hàng thương mại có thể cho vay.
Ngoài Ngân hàng Trung ương, các yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến cung cấp tiền, ví dụ như:
- Hoạt động của hệ thống ngân hàng: Hệ thống ngân hàng có thể tạo ra tiền mới thông qua quá trình cho vay.
- Sự thay đổi trong thói quen chi tiêu của người dân: Nếu người dân tiêu dùng ít hơn, cung cấp tiền sẽ giảm.
Ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) là cơ quan chịu trách nhiệm kiểm soát cung cấp tiền. NHNN sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ để điều hành cung cấp tiền phù hợp với mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô.
Các loại cung cấp tiền
Cung cấp tiền được phân loại thành nhiều loại khác nhau, dựa trên mức độ thanh khoản của các tài sản tài chính được sử dụng để tính toán. Các loại cung cấp tiền phổ biến bao gồm:
- M0: Tiền mặt đang lưu hành, bao gồm tiền xu và tiền giấy do Ngân hàng Trung ương phát hành.
- M1: M0 cộng với tiền gửi không kỳ hạn tại ngân hàng thương mại.
- M2: M1 cộng với tiền gửi có kỳ hạn tại ngân hàng thương mại.
- M3: M2 cộng với các khoản tiền gửi khác tại ngân hàng thương mại, như tiền gửi tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi,...
Tầm quan trọng của cung cấp tiền đối với nền kinh tế
Cung cấp tiền đóng vai trò hết sức quan trọng trong quản lý nền kinh tế của một quốc gia. Một trong những yếu tố then chốt mà cung cấp tiền ảnh hưởng là mức độ lạm phát. Khi cung cấp tiền tăng lên, lượng tiền trong tay người dân và doanh nghiệp cũng tăng, góp phần đẩy giá cả hàng hóa và dịch vụ lên cao, tạo ra áp lực lạm phát. Vì vậy, việc kiểm soát cung cấp tiền là biện pháp cơ bản để ngăn chặn lạm phát và duy trì ổn định cho nền kinh tế.
Ngoài ra, cung cấp tiền cũng ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế. Khi cung cấp tiền gia tăng, khả năng chi tiêu của người tiêu dùng và doanh nghiệp cũng tăng lên, thúc đẩy hoạt động kinh tế. Điều này có thể giúp nền kinh tế phục hồi từ suy thoái kinh tế và tạo ra cơ hội cho sự phát triển và đổi mới.
Liên quan đến tác động đến tăng trưởng, cung cấp tiền cũng có thể ảnh hưởng đến lãi suất. Khi Ngân hàng Trung ương tăng cung cấp tiền thông qua các công cụ chính sách tiền tệ, lãi suất thường giảm. Điều này có thể kích thích đầu tư và vay mượn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, việc duy trì sự cân bằng giữa tăng trưởng và kiểm soát lạm phát là thách thức lớn đối với các quốc gia và Ngân hàng Trung ương.
Những yếu tố ảnh hưởng đến cung cấp tiền
Cung cấp tiền liên tục chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau. Trong số đó, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương đóng vai trò quan trọng trong việc định hình quy mô cung cấp tiền. Bằng cách sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ, Ngân hàng Trung ương có thể tăng hoặc giảm cung cấp tiền để kiểm soát lạm phát, duy trì ổn định giá và ổn định tài chính quốc gia.
Ngoài ra, hoạt động của hệ thống ngân hàng cũng đóng góp vào sự biến động của cung cấp tiền. Quá trình cho vay của ngân hàng có thể tạo ra tiền mới, làm tăng cung cấp tiền trong hệ thống. Điều này có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ lạm phát và tình hình tài chính nói chung.
Một yếu tố khác ảnh hưởng lớn đến cung cấp tiền là sự thay đổi trong thói quen chi tiêu của người dân. Nếu người dân tăng cường tiết kiệm và giảm tiêu dùng, cung cấp tiền có thể giảm do yêu cầu tiền mặt giảm. Ngược lại, nếu chi tiêu tăng cao, cung cấp tiền có thể tăng lên do nhu cầu tiền mặt tăng.
Tóm lại
Cung cấp tiền là một khái niệm quan trọng trong kinh tế vĩ mô. Hiểu rõ các khái niệm và tác động của cung cấp tiền có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về nền kinh tế và đưa ra các quyết định đầu tư một cách thông minh.