Xây dựng danh mục đầu tư là bước không thể thiếu để tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro khi đầu tư chứng khoán. Có nhiều cách giúp nhà đầu tư thiết lập danh mục đầu tư hiệu quả, trong đó có lý thuyết Markowitz.
Danh sách danh mục đầu tư hiệu quả là gì?
Theo lý thuyết Markowitz, danh mục đầu tư hiệu quả là danh mục mà trong đó các tài sản tài chính được kết hợp để tạo ra mức lợi nhuận kỳ vọng tốt nhất có thể đối với cùng mức rủi ro, hoặc mức rủi ro thấp nhất đối với cùng mức lợi nhuận kỳ vọng. Ví dụ, với cùng một khoản tiền, danh mục của anh A và anh B có cùng mức rủi ro nhưng lợi nhuận mà anh A nhận được lại cao hơn anh B. Do đó, danh mục của anh A được coi là có hiệu quả hơn danh mục của anh B.
Vậy rủi ro theo lý thuyết Markowitz là gì?
Trong việc đầu tư, rủi ro không chỉ đơn giản là khả năng mất tiền mà theo lý thuyết của Markowitz, nó còn bao gồm cả khả năng thay đổi giá theo cả hướng tăng và giảm. Để đánh giá rủi ro, Markowitz sử dụng độ lệch chuẩn để đo sự biến động của giá trong quá khứ so với giá trị trung bình.
Ví dụ, bitcoin được coi là tài sản có rủi ro cao vì giá của nó có thể biến động mạnh, trong khi đó, các cổ phiếu ổn định với lợi nhuận từ cổ tức thường có biến động giá thấp hơn nhiều.
Khái niệm Đường biên Markowitz trong lĩnh vực đầu tư được giải thích như thế nào?
Trên biểu đồ, trục tung thể hiện tỷ suất lợi nhuận và trục hoành thể hiện độ biến động của một danh mục đầu tư, được đo bằng độ lệch chuẩn. Các điểm trên đường biên (màu đỏ) đại diện cho các danh mục mang lại lợi nhuận cao nhất với cùng một mức độ rủi ro. Ngoài ra, khi mức rủi ro tăng, tỷ suất lợi nhuận cũng tăng theo đáng kể.
Làm thế nào để áp dụng lý thuyết Markowitz vào thực tiễn một cách hiệu quả?
Nghe nói rằng 'Đừng để tất cả trứng trong một rổ'. Nhưng theo Markowitz, 'Đừng để tất cả trứng trong một rổ, hãy chọn rổ phù hợp nhất'. Để tạo ra một danh mục đầu tư hiệu quả, Markowitz khuyên chúng ta nên đa dạng hóa danh mục. Đa dạng hóa có thể bao gồm đầu tư vào vàng, bất động sản, cổ phiếu, trái phiếu,... hoặc trong thị trường chứng khoán, đầu tư nên được phân bổ sang nhiều ngành khác nhau.
Ví dụ: Anh A đầu tư 50% danh mục vào OIL và 50% vào PLX. Cả hai đều thuộc ngành dầu khí. Trong khi đó, anh B phân bổ 50% danh mục vào OIL và 50% vào HPG. HPG hoạt động trong ngành thép. Giả sử lợi nhuận của các cổ phiếu này là như nhau. Khi giá dầu thế giới giảm, danh mục của anh A sẽ bị ảnh hưởng mạnh do tập trung vào dầu khí, trong khi danh mục của anh B nhờ đã đa dạng hóa sang ngành thép (không phụ thuộc nhiều vào giá dầu) sẽ ít biến động hơn. Điều này cho thấy danh mục của anh B hiệu quả hơn.
Chú ý:
Các dữ liệu mà lý thuyết Markowitz sử dụng đều là dữ liệu quá khứ và có thể sẽ thay đổi trong tương lai. Người đầu tư cần cẩn trọng khi áp dụng Markowitz để đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình.
'Đa dạng hóa là biện pháp phòng ngừa sự thiếu hiểu biết. Nó không có ý nghĩa nếu bạn biết rõ bạn đang làm gì.' – Warren Buffett. Đa dạng hóa danh mục là cần thiết, nhưng nhà đầu tư cần nghiên cứu và tìm hiểu kỹ về từng cổ phiếu để xây dựng một danh mục đầu tư hiệu quả. Nếu đa dạng hóa quá mức, có thể dẫn đến bỏ lỡ thông tin quan trọng về các cổ phiếu trong danh mục và tăng khả năng thất bại.