1. Khái niệm hình thức là gì?
Hình thức là các yếu tố cấu thành vẻ ngoài của sự vật, là cách mà nội dung được thể hiện hoặc chứa đựng.
Hình thức là khái niệm chỉ cách thức tồn tại và phát triển của sự vật, hiện tượng, bao gồm hệ thống các mối quan hệ tương đối ổn định giữa các yếu tố của sự vật đó.
Từ góc độ pháp lý, hình thức được hiểu là các yếu tố bên ngoài, diện mạo hoặc phương pháp tồn tại của quy định pháp luật. Chỉ cần nhìn vào hình thức của quy định pháp luật, chúng ta có thể nhận diện được pháp luật hiện thực hóa như thế nào và ở đâu.
2. Sự khác biệt giữa hình thức và phương thức
Hình thức | Phương thức |
Hình thức là những cơ cấu bên trong của pháp luật, có mối quan hệ, liên kết giữa các yếu tố cấu thành pháp luật, hình thức bên trong của pháp luật còn có cách gọi khác là hình thức cấu trúc của pháp luật | Phương thức là một từ ghép giữa cách thức và phương pháp gộp lại. Có thể định nghĩa phương thức thông qua việt kết hợp định nghĩa phương pháp và cách thức. + Phương pháp là những cách thức, chính sách, đường lối, mang tính hệ thống được đặt ra để giải quyết một vấn đề nhất định. + Cách thức là cách thể hiện hoặc cách thực hiện một vấn đề nào đó, là thực hiện một hành động nào đó. |
3. Khái niệm về nội dung và mối liên hệ giữa nội dung với hình thức
3.1 Nội dung là gì?
Theo quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, nội dung được hiểu như thế nào?
- Nội dung là khái niệm chỉ toàn bộ các yếu tố, đặc điểm, và quá trình cấu thành sự vật.
- Trong quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, nội dung và hình thức là hai phạm trù quan trọng trong phép biện chứng duy vật, giúp làm rõ cách mà chúng tương tác và ảnh hưởng lẫn nhau.
- Theo từ điển tiếng Việt, nội dung có thể được hiểu là phần cốt lõi bên trong của sự vật, mà hình thức thể hiện hoặc chứa đựng một cách cụ thể.
3.2 Mối liên hệ giữa nội dung và hình thức
Nội dung và hình thức, xét về cơ bản, là hai phạm trù trong phép biện chứng duy vật của Chủ nghĩa Mác - Lênin. Chúng phản ánh mối quan hệ biện chứng giữa tổng thể các yếu tố, quá trình tạo thành sự vật (nội dung) và phương thức tồn tại, phát triển của sự vật (hình thức), cùng với các mối liên hệ tương đối bền vững giữa các yếu tố đó.
Mặc dù mọi sự vật đều có hình thức bên ngoài, phép biện chứng duy vật chủ yếu tập trung vào hình thức bên trong, tức là cấu trúc nội tại của nội dung. Trong cặp phạm trù này, phép biện chứng duy vật chú trọng đến sự liên kết chặt chẽ giữa hình thức nội tại và nội dung, hơn là chỉ quan tâm đến hình thức bề ngoài.
3.2.1 Nội dung và hình thức có mối liên hệ thống nhất và chặt chẽ với nhau.
Trên thực tế, mọi sự vật đều có cả nội dung và hình thức; không có sự vật nào chỉ có nội dung mà không có hình thức hoặc ngược lại. Do đó, để sự vật tồn tại, nội dung và hình thức không chỉ phải song hành mà còn phải liên kết chặt chẽ với nhau.
Một nội dung có thể được thể hiện qua nhiều hình thức khác nhau tùy thuộc vào hoàn cảnh và tình hình. Ngược lại, một hình thức có thể chứa đựng nhiều nội dung khác nhau.
3.2.2 Nội dung quyết định hình thức
Trong quá trình tiến hóa và phát triển của sự vật và hiện tượng, nội dung thường quyết định hình thức. Nội dung có xu hướng thay đổi liên tục, trong khi hình thức có khuynh hướng ổn định hơn.
Sự thay đổi và phát triển của sự vật bắt đầu từ sự biến đổi của nội dung; hình thức cũng sẽ thay đổi, nhưng quá trình này thường chậm hơn và ít rõ rệt hơn. Khi nội dung thay đổi, hình thức của sự vật hoặc hiện tượng cũng phải điều chỉnh để phù hợp với nội dung mới.
Do đó, nội dung ảnh hưởng đến hình thức của sự vật và hiện tượng. Sự thay đổi của nội dung yêu cầu hình thức phải thích ứng để đáp ứng các biến đổi đó. Vì vậy, để thay đổi một sự vật hay hiện tượng, cần tác động đến nội dung bên trong của nó.
3.2.3 Hình thức không phụ thuộc mà có tác động ngược lại nội dung
Mặc dù nội dung đóng vai trò quyết định đối với hình thức, điều này không có nghĩa là hình thức luôn phải theo sau và phụ thuộc hoàn toàn vào nội dung. Trái lại, hình thức của sự vật hay hiện tượng có thể có tính độc lập và tác động ngược lại với nội dung. Khi hình thức và nội dung hòa hợp, hình thức sẽ thúc đẩy sự phát triển của nội dung. Ngược lại, nếu chúng không phù hợp, hình thức có thể kìm hãm sự phát triển của nội dung.
Trong quá trình phát triển của sự vật, mối quan hệ giữa nội dung và hình thức thường xuyên thay đổi. Ban đầu, sự thay đổi trong nội dung không ảnh hưởng nhiều đến hình thức. Tuy nhiên, khi nội dung liên tục biến đổi và đạt đến một mức độ nhất định, mối liên hệ giữa nội dung và hình thức có thể trở nên bị hạn chế, gây cản trở sự phát triển của nội dung, dẫn đến sự không còn phù hợp giữa hình thức và nội dung.
Khi sự biến đổi đạt đến một ngưỡng nhất định, hình thức và nội dung có thể xung đột sâu sắc. Nội dung mới sẽ xuất hiện và thay thế hình thức cũ, đồng thời hình thức mới cũng hình thành. Dưới hình thức mới, nội dung tiếp tục phát triển và thay đổi, chuyển mình sang một trạng thái mới.
3.2.4 Phương pháp luận
- Nhận thức: Như đã phân tích, việc nhận thức không thể tách rời hoàn toàn giữa nội dung và hình thức. Hai yếu tố này luôn gắn bó chặt chẽ trong quá trình vận động và phát triển của sự vật, do đó cần tránh việc chỉ chú trọng vào hình thức.
- Hoạt động thực tiễn: Cần linh hoạt sử dụng nhiều hình thức khác nhau để đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong từng giai đoạn, vì nội dung có thể biểu hiện qua nhiều hình thức và ngược lại, một hình thức có thể chứa đựng nhiều nội dung.
- Để nhận thức và cải tiến sự vật một cách hiệu quả, cần phải dựa vào nội dung làm cơ sở, trong khi hình thức lại có tác động ngược trở lại nội dung. Vì vậy, trong thực tiễn, việc liên tục so sánh và điều chỉnh giữa nội dung và hình thức là rất quan trọng để đảm bảo sự phù hợp giữa hai yếu tố này.
Mytour vừa chia sẻ thông tin về Hình thức là gì? Sự khác biệt giữa hình thức và phương thức. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho các bạn đọc. Xin cảm ơn sự quan tâm của quý vị!