Khi nhắc đến jailbreak, người ta thường nghĩ đến việc mở khóa không chỉ máy chơi mà còn mở khóa sự giới hạn bảo mật trên iPhone, iPad. Tuy nhiên, thời kỳ mình là một 'nghiện jailbreak' đã trôi qua và không còn đó nữa.
Thuật ngữ jailbreak xuất hiện từ năm 2007, mô tả các phương pháp truy cập không chính thức vào hệ thống iOS, giúp người dùng can thiệp vào các tệp quan trọng, tạo ra sự linh hoạt không giới hạn. Tuy nhiên, thời hữu ích của nó đã kết thúc.
Các phương pháp jailbreak thay đổi theo từng năm, tận dụng các lỗ hổng trong phiên bản iOS đang tồn đọng. Do đó, jailbreak không chỉ là cách mở khóa, mà còn là cuộc 'đào tìm' lỗ hổng trong hệ điều hành của Apple.
Jailbreak đầu tiên đã mở ra một cánh cửa sáng tạo cho iOS: cài đặt nhạc chuông tự do và hỗ trợ cài game từ nguồn bên ngoài. Tuy nhiên, qua thời gian, sự hứng thú giảm với những tweak trên Cydia và việc jailbreak iPhone. Người dùng hiện đại đã có những trải nghiệm đầy đủ mà jailbreak cũng từng mang lại.
Nhìn nhận về sự tù túng của iOS xưa
iPhone 2G thời 'hồng hoang' không đồng nghĩa với việc hỗ trợ đầy đủ tính năng. Nhạc chuông tự do và tính năng copy-paste cơ bản không tồn tại. Xuất phát từ nhu cầu cá nhân, jailbreak và Cydia đã ra đời.
Sau đó, Android phát triển mạnh mẽ với khả năng tuỳ biến cao, khiến người dùng iOS thèm khát sự tự do. Jailbreak trở thành lựa chọn cho những người muốn tận hưởng trải nghiệm tương tự như Android trên thiết bị Apple.
Thị trường chưa rõ ràng về bản quyền, thanh toán bất tiện đã thúc đẩy jailbreak
Vì vậy, Cydia và các cửa hàng ứng dụng thứ ba như AppstoreVN trở thành 'kho báu' để tải game miễn phí, chơi online mà không cần trả phí, chỉ cần jailbreak. Điều này là lý do chính mà tôi đã thực hiện jailbreak vào thời điểm đó. Tuy nhiên, với việc giải quyết vấn đề bản quyền, ứng dụng hiện tại đã trở nên 'rẻ' hơn theo sự lạm phát của kinh tế thế giới.
Không chỉ là vấn đề bản quyền, Apple đã đạt được những điều mà jailbreak từng làm
Vấn đề về bản quyền đã được giải quyết, nhưng Cydia vẫn còn vai trò trong việc tùy chỉnh tính năng hay sao? Không hoàn toàn, vì Apple hiện nay đã đáp ứng được hầu hết các tính năng mà chúng ta cần thông qua jailbreak thời xưa.
Có thể kể đến như BiteSMS hỗ trợ trả lời tin nhanh, tính năng đã được tích hợp vào phiên bản iOS sau này. Ngoài ra, các tweak như CallBar hỗ trợ bắt cuộc gọi không chiếm màn hình cũng đã được Apple học hỏi và tích hợp, tương tự như tweak hỗ trợ cài đặt bàn phím ngoài đã bị Apple loại bỏ khi hỗ trợ thay đổi bàn phím trong Cài đặt mặc định. Những tweak hỗ trợ thanh công cụ như trên Android cũng đã được thay thế bởi Control Center tiện lợi,...
Cydia và các tweak trên đó đã trở thành nguồn cảm hứng vô tận và hoàn toàn miễn phí, là nguồn động viên cho Apple để nâng cấp thêm tính năng tiện ích cho người dùng. Tuy nhiên, không phải lúc nào Apple cũng theo đuổi theo Cydia, đặc biệt là với những tweak mang theo tính năng phức tạp có thể gây ảnh hưởng đến hiệu suất, ví dụ như WinterBoard.
Là một người sử dụng đã trải qua WinterBoard, tweak này hỗ trợ mạnh mẽ trong việc tùy chỉnh giao diện, chủ yếu là để cá nhân hóa hiệu ứng cuộn trang theo sở thích. Mặc dù đẹp và mới mẻ, nhưng tweak này thường làm chậm máy rõ rệt và đôi khi gặp sự khởi động lại SpringBoard, điều này gây tức giận và thất vọng, cũng là một lý do chủ yếu khiến người dùng trở nên phớt lờ jailbreak.
Jailbreak đòi hỏi cài đặt các tweak, và số lượng lớn tweak hoặc tweak lỗi đều có thể tạo ra xung đột, gây ảnh hưởng đến hiệu suất và tính ổn định của thiết bị. Điều này làm cho mình phải khôi phục ngay chiếc iPad cũ để loại bỏ jailbreak và khôi phục hiệu suất ban đầu. Từ đó, mình đã không còn hứng thú với jailbreak, bởi vì chắc chắn nó sẽ mang đến những vấn đề cho iPhone, iPad của chúng ta.
Đối với một số tổ chức như ngân hàng hoặc Netflix, họ sẽ từ chối đăng nhập nếu phát hiện ra thiết bị của bạn đã được jailbreak. Trong một số trường hợp, việc này có thể dẫn đến việc ứng dụng Netflix bị đóng cửa hoặc màn hình đen khi phát hiện có tweak nào đó đang hoạt động ngầm. Trong quá khứ, chúng ta thường jailbreak để đổi lấy sự thuận tiện, nhưng hiện nay, jailbreak thường chỉ mang lại những phiền toái không cần thiết.
Jailbreak iOS, iPadOS: Sự Kết Thúc?
Dù ngày càng trở nên phiền phức, jailbreak không hề chấm dứt, nó sẽ tiếp tục đồng hành với sự phát triển của hệ điều hành. Phương pháp jailbreak được phát triển theo hướng lập trình ngược để khám phá lỗ hổng bảo mật, điều này giúp jailbreak vẫn duy trì và thu hút những 'pháp sư' muốn thách thức iPhone, iPad của mình.
Thực tế cho thấy, jailbreak không còn dành cho đại chúng, nó trở thành một thị trường đặc biệt dành cho những người muốn khám phá những điều không chính thống trên thiết bị Apple hoặc hỗ trợ iPhone lock khi ICCID không còn là giải pháp.
Như root hay unlock bootloader trên Android, jailbreak vẫn giữ vai trò để phục vụ những người muốn khám phá tính năng mới, hoặc sử dụng để mở khoá điện thoại theo cách 'không chính thống'. Tóm lại, jailbreak chắc chắn sẽ vẫn là một hiện thực.
Kết Luận
Mặc dù vẫn được áp dụng và phát triển, nhưng jailbreak hiện nay không còn thu hút người dùng như trước do thiếu tính độc đáo từ các tweak và sự ổn định trở nên quan trọng hơn trong điện thoại ngày nay. Jailbreak vẫn tồn tại, nhưng giờ đây chỉ còn là một lựa chọn ít người quan tâm.
- Khám phá thêm trong danh mục Thị trường