1. Giải đáp câu hỏi
Khái niệm quyền tác giả là gì? Tác giả của một tác phẩm như bức tranh hay phần mềm có những quyền gì đối với sáng tạo của mình?
Chi tiết giải đáp câu hỏi:
Đầu tiên, quyền tác giả là quyền mà cá nhân hoặc tổ chức nắm giữ đối với những tác phẩm mà họ tạo ra hoặc sở hữu
Thứ hai, quyền tác giả áp dụng cho các tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học. Do đó, với các tác phẩm như bức tranh hoặc phần mềm, tác giả có những quyền sau đây:
- Quyền nhân thân:
+ Quyền đặt tên cho tác phẩm
+ Quyền sử dụng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm và được công nhận khi tác phẩm được công bố hoặc sử dụng
+ Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác thực hiện việc công bố tác phẩm
+ Bảo vệ tính toàn vẹn của tác phẩm, ngăn cản việc chỉnh sửa, cắt xén hay xuyên tạc dưới bất kỳ hình thức nào làm ảnh hưởng đến danh dự và uy tín của tác phẩm
- Quyền tác giả:
+ Tạo ra phiên bản mới của tác phẩm
+ Trình diễn tác phẩm trước công chúng
+ Sao chép tác phẩm
+ Phát hành, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao của tác phẩm
+ Truyền tải tác phẩm tới công chúng qua các phương tiện truyền hình, phát thanh, mạng điện tử hoặc các công nghệ khác
+ Cho thuê bản gốc hoặc bản sao của tác phẩm điện ảnh hoặc phần mềm
2. Một số câu hỏi khác
Câu hỏi 1: Xem xét tình huống dưới đây và trả lời các câu hỏi liên quan:
Do mâu thuẫn trên một diễn đàn mạng xã hội, một nhóm nữ sinh đã tấn công một bạn nữ khác. Những người xung quanh không chỉ không can thiệp mà còn quay video và đăng lên mạng xã hội. Kết quả là nhiều bình luận tiêu cực xuất hiện, gây xấu hổ cho nạn nhân, dẫn đến việc cô gái bỏ nhà ra đi mà không để lại lời giải thích.
1. Trong tình huống này, hành vi nào vi phạm pháp luật và hành vi nào vi phạm đạo đức?
2. Theo bạn, yếu tố nào của Internet đã làm cho sự việc trở nên nghiêm trọng hơn?
Giải đáp chi tiết:
1. Hành vi vi phạm pháp luật bao gồm việc tấn công bạn nếu đối tượng từ 16 tuổi trở lên và gây thương tích nặng
Hành vi vi phạm đạo đức gồm việc đánh bạn, đăng video lên mạng để khuyến khích bạo lực học đường và các bình luận thiếu thiện chí
2. Những yếu tố làm tình huống trở nên nghiêm trọng bao gồm việc đăng video lên mạng và các bình luận tiêu cực
Câu hỏi 2: Hãy đưa ra một số ví dụ về việc đưa tin không chính xác trên mạng
Giải đáp chi tiết:
- Đăng tin sai lệch về dịch bệnh: Cung cấp thông tin không chính xác về COVID-19, bao gồm tin đồn không có cơ sở khoa học, thông tin sai lệch về biện pháp phòng chống hoặc phương pháp điều trị chưa được chứng minh
- Lan truyền tin tức không có cơ sở: Chia sẻ hoặc phát tán thông tin sai lệch, không được xác thực, gây ra sự hoang mang và lo ngại trong cộng đồng
- Quảng cáo lừa đảo: Cung cấp thông tin về sản phẩm hoặc dịch vụ giả mạo, lừa dối người tiêu dùng, hoặc sử dụng chiêu trò quảng cáo không trung thực để thu hút khách hàng
- Tiết lộ thông tin cá nhân trái phép: Đăng tải thông tin cá nhân của người khác mà không có sự đồng ý, xâm phạm quyền riêng tư và an ninh của họ
Câu hỏi 3: Theo bạn, hành vi chia sẻ thông tin không hợp pháp có bị coi là sai không?
Câu trả lời chi tiết:
Chia sẻ thông tin không tuân thủ pháp luật là sai trái. Ví dụ:
- Việc chia sẻ tin tức, hình ảnh hoặc video mà không có sự cho phép từ chủ sở hữu bản quyền có thể vi phạm luật về sở hữu trí tuệ và bản quyền
- Việc công khai thông tin cá nhân của người khác mà không được sự đồng ý của họ có thể xâm phạm quyền riêng tư và luật bảo vệ dữ liệu cá nhân
Câu hỏi 4: Trong giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát đầu năm 2021, một người đã đăng tải thông tin sai lệch về lịch trình của một bệnh nhân nhiễm virus Covid-19. Sự việc này đã làm lo lắng cả một khu vực dân cư. Theo bạn, cá nhân đó đã vi phạm điều gì trong các bộ luật liên quan đến công nghệ thông tin?
Câu trả lời chi tiết: Trong tình huống này, hành vi vi phạm điều a khoản 1 Điều 101 Nghị Định 15/2020/NĐ-CP, liên quan đến việc cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, hoặc xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự và nhân phẩm cá nhân.
Câu hỏi 5: Trong các quan điểm sau, bạn đồng ý, không đồng ý hay chỉ đồng ý một phần với quan điểm nào? Giải thích lý do của bạn.
a) Chúng ta có quyền đăng tải bất kỳ tin nào lên mạng xã hội miễn là tin đó không phải là tin giả.
b) Chúng ta có quyền chia sẻ mọi tin tức trên mạng xã hội chỉ cần không gây hại cho cá nhân nào.
c) Chúng ta có quyền đăng bất kỳ thông tin nào lên mạng xã hội miễn là thông tin đó không vi phạm pháp luật.
Câu trả lời chi tiết: Đồng ý một phần với cả ba quan điểm đã nêu.
Việc một tin không phải giả mạo, không gây hại cá nhân hoặc không vi phạm pháp luật vẫn không đủ điều kiện để đăng tải lên mạng xã hội. Cần xem xét thêm các yếu tố như ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức, danh dự và quyền lợi của cá nhân, và phải có sự đồng ý của các bên liên quan.
Câu hỏi 6: Nếu bạn đăng tin trên mạng xã hội có tính chất xúc phạm đến người khác, hành động này là
A. Vi phạm pháp luật
B. Vi phạm đạo đức
C. Tùy vào mức độ, có thể vi phạm cả đạo đức lẫn pháp luật
D. Không vi phạm điều gì
Đáp án đúng là C. Bởi vì mức độ vi phạm cần được đánh giá để xác định hành vi vi phạm đạo đức hay pháp luật, nhưng nếu đã vi phạm pháp luật thì chắc chắn cũng vi phạm đạo đức.
Câu hỏi 7: An nhắc Bình về việc sử dụng phần mềm lậu và giải thích các quy định về quyền tác giả. Sau khi nghe xong, Bình phản ứng: 'Trước đây mình không biết, mà không biết thì không có lỗi.' Quan điểm của Bình có chính xác không?
Câu trả lời chi tiết:
Quan niệm này là không chính xác vì hành vi của Bình vẫn có thể bị xử lý theo pháp luật nếu gây ra hậu quả nghiêm trọng, tuy nhiên việc không biết có thể được xem xét để giảm nhẹ hình phạt.
Câu hỏi 8: Trong thời kỳ đại dịch Covid-19, một người dùng Facebook đã đăng tải: 'Bắt đầu từ ngày 28/03/2020, toàn bộ thành phố Hồ Chí Minh sẽ bị phong tỏa trong 14 ngày...'. Khi bị triệu tập xử phạt, người này đã chứng minh rằng mình chỉ chia sẻ lại tin chứ không phải bịa đặt. Người này có sai không? Sai ở điểm nào?
Câu trả lời chi tiết:
Người này có sai vì:
- Việc chia sẻ thông tin không có nguồn gốc rõ ràng hoặc chưa được xác thực có thể làm gia tăng sự hoang mang và lo lắng trong cộng đồng, đặc biệt trong thời điểm đại dịch Covid-19 khi thông tin sai lệch có thể lan rộng nhanh chóng và gây ra hậu quả nghiêm trọng.
- Chia sẻ thông tin không chính xác mà không qua kiểm chứng là hành động tiếp tay cho việc phát tán tin giả, đồng thời làm gia tăng sự lây lan của thông tin sai lệch trên mạng xã hội.
Câu hỏi 9: Trong các tình huống sau, ai là người vi phạm bản quyền?
1. Hoàng mua một thẻ nhớ USB chứa các video âm nhạc với giá rẻ, mà người bán đã thu thập từ Internet mà không có sự đồng ý của tác giả hoặc ca sĩ biểu diễn.
2. Lan mua một phần mềm bản quyền dưới dạng đĩa CD. Sau khi cài đặt lên máy tính của mình, Lan lại cài thêm trên máy tính của một người bạn thân.
Câu trả lời chi tiết:
1. Trong tình huống này, Hoàng đã vi phạm bản quyền khi sử dụng các video âm nhạc mà không có sự đồng ý từ tác giả hoặc chủ sở hữu quyền. Việc sử dụng và phân phối tác phẩm mà không có sự cho phép từ chủ sở hữu bản quyền được coi là hành vi xâm phạm quyền tác giả.
2. Lan cũng phạm luật bản quyền khi sao chép và cài đặt phần mềm lên máy tính của người khác mà không có sự chấp thuận của chủ sở hữu quyền. Hành động sao chép và phân phối phần mềm có bản quyền mà không có sự đồng ý của tác giả là vi phạm quyền tác giả.