Khái niệm và ý nghĩa của việc bó bột

Bó bột: Tầm quan trọng và lợi ích

Tìm hiểu sâu hơn về phương pháp bó bột

Ý nghĩa của bó bột là gì?

Bó bột là kỹ thuật giữ vững các vị trí xương sau khi phẫu thuật gãy xương, đồng thời kích thích quá trình phục hồi và tạo kết nối mạnh mẽ giữa các mô mềm, giảm thiểu nguy cơ co cứng của cơ bắp và tránh tình trạng tái phát thương tổn. Bác sĩ sẽ quyết định việc sử dụng nẹp kèm theo tùy thuộc vào tình trạng của vết thương.

Mặc dù có những bất tiện nhất định, nhưng việc bó bột được xem là một phương pháp đơn giản và hiệu quả trong điều trị gãy xương.

Các vật liệu thông dụng cho việc bó bột

Thường thì, có hai loại vật liệu phổ biến được sử dụng cho việc bó bột là thạch cao và sợi thủy tinh. Cụ thể như sau:

• Thạch cao: Thường thì, việc sử dụng thạch cao sẽ tiết kiệm chi phí hơn và dễ dàng để tạo hình hơn so với sợi thủy tinh. Loại vật liệu này thường được sử dụng nhiều nhất trong việc điều trị gãy xương để giữ xương ở vị trí chính xác và thúc đẩy quá trình phục hồi. Tuy nhiên, điều nhược điểm của thạch cao là dễ thấm nước, cồng kềnh và nặng nề.
• Sợi thủy tinh: Ngược lại, sợi thủy tinh thường nhẹ, bền và chịu lực tốt, đặc biệt là không thấm nước. Ngoài ra, bên trong còn có một lớp bông đệm quanh vị trí tổn thương và một lớp chống thấm nước đặc biệt.

Các phương pháp bó bột thông dụng

• Bó bột trên máng: Thường được áp dụng trong các trường hợp có sưng nề nhiều. Thông thường, bó bột được đặt xung quanh 2/3 chu vi của vùng bị tổn thương để tránh áp lực quá lớn lên bề mặt. Tuy nhiên, phương pháp này không đạt hiệu quả cao trong việc giữ xương chắc chắn.
• Bó bột theo chiều dọc: Phương pháp này thường được sử dụng để cải thiện sưng nề và giảm đau ở vị trí gãy xương. Ngoài ra, nó cũng được sử dụng cho những trường hợp gãy xương mới mà không làm tổn thương thêm vùng tổn thương.
• Bó bột tròn kín: Phương pháp này thích hợp khi sưng nề đã giảm và giúp giữ xương ổn định.
• Bó bột mở cửa sổ: Thường được áp dụng trong trường hợp gãy xương có vết thương hở hoặc gãy xương kèm theo tổn thương mềm, giúp dễ dàng chăm sóc vết thương mềm khi bó bột.
• Bó bột theo phương pháp Whitmann: Thường được sử dụng cho việc bó ở vùng ngực, xương chậu và chân, đặc biệt là trong trường hợp gãy xương đùi.

Tác dụng của việc bó bột

Bó bột đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi của xương, giúp xương giữ vị trí chính xác và có một số tác dụng như sau:

• Cải thiện tình trạng đau
• Giảm thiểu nguy cơ lệch vị trí sau khi điều trị
• Ổn định xương gãy, giữ cho xương ở vị trí đúng
• Bảo vệ và thúc đẩy sự phục hồi của các tổn thương mềm xung quanh vết gãy xương
• Hỗ trợ quá trình phục hồi và tăng khả năng di chuyển của người bệnh
• Ngăn chặn tình trạng xương di chuyển không đúng khi hoạt động tại vị trí bị gãy xương

Khi nào cần thực hiện việc bó bột?

Thường thì, việc bó bột được thực hiện trong các trường hợp sau:

• Gãy xương đóng: Thường áp dụng bó bột cho các trường hợp gãy xương ở tay, chân, hoặc cẳng chân.
• Gãy xương ở trẻ em, trừ khi có biểu hiện gãy xương lồi cầu
• Các trường hợp ít hoặc không di lệch
• Chấn thương ở vị trí mềm như cổ tay hoặc cổ chân
• Cần bảo vệ vị trí trước khi phẫu thuật

Cách chăm sóc sau khi bó bột

Sau khi bó bột, bạn cần thực hiện một số biện pháp chăm sóc vùng tổn thương như sau:

• Giữ yên tĩnh vùng tổn thương trong khoảng 10-15 phút để bột khô
• Quan sát tình trạng da và cơ thể trong vòng 1-2 ngày, vì thạch cao khi khô có thể làm nhiệt độ cơ thể tăng lên
• Hạn chế di chuyển và cử động ở vùng tổn thương, tránh làm vỡ thạch cao trong giai đoạn ban đầu

Lưu ý khi thực hiện bó bột điều trị

Để việc hồi phục diễn ra mạnh mẽ, theo ThS. BS Hoàng Văn Ban, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, bạn cần nhớ những điều sau:

• Trao đổi ngay với bác sĩ nếu có dấu hiệu đau buốt, sưng nề tại vị trí bó bột.
• Vị trí bó bột cần được nâng cao hơn để tránh tình trạng phù nề
• Thực hiện các động tác gồng cơ đều đặn và đúng cách để tránh việc cơ bắp teo do thiếu vận động trong thời gian dài.
• Chỉ di chuyển sau khoảng 2 ngày sau khi bó bột để không làm hỏng bót vừa được bó.
• Khi tắm hoặc đi vệ sinh, hãy bảo vệ vùng bót trong túi chống thấm để tránh làm hỏng bót
• Nếu có dấu hiệu ngứa hoặc bị côn trùng xâm nhập vào khu vực bót, hãy đến bác sĩ kiểm tra sớm.
• Tái khám theo lịch hẹn.

Một số thắc mắc thường gặp

Bó bột có nguy hiểm không?

Thường sau khi bó bột, bạn có thể gặp một số biến chứng như choáng, sốc phản vệ hoặc co thắt khí quản, đa phần do thuốc trong quá trình bó bột gây ra.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể gặp những tình trạng nghiêm trọng như viêm loét da, đau xương, tổn thương thần kinh và mạch máu, rối loạn dinh dưỡng.

Để tránh các biến chứng khi bó bột, bạn nên tuân thủ những biện pháp sau:

• Thăm khám kỹ lưỡng và tuân thủ lịch tái khám đúng
• Tuân thủ mọi hướng dẫn của bác sĩ trước, trong và sau khi bó bột
• Theo dõi thường xuyên vị trí bót và trao đổi ngay với bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường
• Tháo bót, mở phong nếu cần thiết

Bó bột tháo sau bao lâu?

Thời gian này phụ thuộc vào khả năng phục hồi của mỗi người, cũng như vị trí và mức độ gãy xương.

Thường thì người có sức khỏe tốt, thời gian hồi phục cho cánh tay từ 4-8 tuần, cho chân từ 8-12 tuần. Tuy nhiên, để đảm bảo, người bệnh sẽ được thăm khám và chụp X-quang.

Bài viết trên là tổng hợp thông tin về bó bột từ Mytour. Hy vọng sẽ hữu ích và đừng quên theo dõi Mytour để biết thêm nhiều thông tin bổ ích nhé!

Tham khảo: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Chọn mua băng dính các loại tại Mytour để chuẩn bị sẵn trong trường hợp khẩn cấp nhé: