1. Khái niệm văn biểu cảm
Văn biểu cảm là thể loại văn học trong đó người viết sử dụng cảm xúc và tâm tư để thể hiện cái nhìn, đánh giá về sự vật, hiện tượng, hoặc con người trong cuộc sống. Qua đó, người viết cũng tạo điều kiện cho độc giả cảm nhận và đồng cảm.
2. Quy trình viết văn biểu cảm
Bước 1: Hiểu rõ đề bài
Đọc kỹ đề bài để xác định chính xác đối tượng và nội dung cần viết
Bước 2: Phát triển ý chính
Lên danh sách các ý chính cho bài viết, xác định cách trình bày và phân loại các yếu tố biểu cảm, bao gồm cả biểu cảm trực tiếp và gián tiếp.
Chọn các yếu tố hỗ trợ phù hợp với thể loại chính, cân nhắc việc kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả nếu cần và xác định vị trí sử dụng sao cho hợp lý.
Bước 3: Tạo dàn bài
Dựa trên các ý đã thu thập, xây dựng dàn bài chi tiết với mở bài, thân bài và kết bài.
Bước 4: Soạn thảo bài viết
Thực hiện viết bài dựa theo dàn bài đã chuẩn bị, đảm bảo giữ đúng mạch cảm xúc đã đề ra.
Bước 5: Xem lại và hiệu chỉnh
Chú ý đến những lỗi trong việc sử dụng từ ngữ và diễn đạt văn bản.
3. Một số ví dụ về bài văn biểu cảm.
3.1. Bài văn biểu cảm về mẹ.
Trong cuộc đời, không có gì hạnh phúc và mãn nguyện hơn việc được sống bên những người ta yêu quý, đặc biệt là cha mẹ. Mẹ, người đã trải qua bao đau đớn và vất vả để sinh ra chúng ta, luôn giữ một vị trí đặc biệt và thiêng liêng trong trái tim tôi nhờ những lời ru ngọt ngào và sự yêu thương vô bờ bến.
Mẹ tôi đã 40 tuổi, không còn ở tuổi thanh xuân, vẻ đẹp không còn như trước, vì mẹ đã dành tất cả cho chúng tôi. Đôi tay mẹ dù thô ráp nhưng luôn ấm áp khi nắm tay tôi hay ôm tôi vào lòng. Ánh mắt mẹ, mặc dù có nhiều nếp nhăn, vẫn luôn hiền hậu và nhân ái qua thời gian. Dáng mẹ hơi thấp và có phần mập mạp, nhưng đó là hình dáng hoàn hảo trong mắt tôi, chứa đựng bao sự hy sinh và vất vả. Dù làn da mẹ không trắng, nhưng lại đẹp lạ thường nhờ những ngày dãi dầu trên đồng ruộng để nuôi chúng tôi. Dù có đi hết cuộc đời, tôi cũng không thể đền đáp hết sự hy sinh của mẹ. Tôi còn nhớ những ngày tôi 4 tuổi, em gái 2 tuổi, khi bố mẹ vào nam lập nghiệp, chúng tôi phải ở lại Bắc với ông bà nội. Cuộc sống khó khăn và bấp bênh, nên bố mẹ vội trở về để đón chúng tôi vào nam cùng họ.
Khi tôi còn 6, 7 tuổi, vào những ngày mưa bão, mẹ không ngại khó khăn, lặn lội cõng tôi đến trạm xá để tiêm phòng vắc-xin. Có lúc, mẹ còn dùng đôi quang gánh để vừa bán rau vừa cõng chúng tôi. Dù vai mẹ nhỏ bé, gánh nặng cuộc sống dường như không thể tưởng tượng nổi. Dù chịu đựng nhiều cơn đau lưng và đau đầu, mẹ luôn âm thầm chịu đựng mà không một lời than vãn, chỉ vì không muốn chúng tôi phải lo lắng.
Trên thế gian này, không ai hy sinh nhiều như mẹ. Sau khi kết hôn, mẹ đánh đổi mọi thứ chỉ để có chúng tôi, những đứa con thơ dại. Mẹ chấp nhận hi sinh cả cuộc đời để con có một tương lai tươi sáng, mà không một chút hối tiếc. Nghĩ về mẹ, lòng tôi tràn ngập thương yêu và kính trọng.
3.2. Bài văn biểu cảm về ngày đầu tiên đi học.
Ngày đầu tiên đi học, cả gia đình tôi đều hào hứng như tôi từ hôm trước, từ mùi hồ dán, nhãn vở đẹp đẽ đến cặp sách hình Babie theo ý muốn của tôi. Bố mẹ cẩn thận ghi số điện thoại lên cặp, để phòng trường hợp không may xảy ra. Dù ban đầu tôi hơi tò mò, nhưng khi hiểu lý do, tôi yên tâm hơn. Mẹ và tôi nhanh chóng bọc bìa cho sách vở mới, ngắm nhìn chúng với sự thích thú, tôi cũng kiểm tra bút chì và thước kẻ cẩn thận. Tôi hứa sẽ giữ gìn mọi thứ thật tốt để học được nhiều điều từ chúng.
Sáng hôm sau, khi mẹ gọi dậy, tôi làm mọi việc vệ sinh cá nhân nhanh chóng, không cần mẹ giúp như trước. Mọi người trong nhà đều ngạc nhiên, nhưng tôi coi đó là điều bình thường vì giờ tôi đã là học sinh tiểu học. Tôi ăn sáng vội vã, rồi háo hức theo mẹ đến trường. Qua các con đường mới lạ, làn gió mát làm bay bay những lọn tóc tơ đã được mẹ tết. Đến trường, tim tôi đập nhanh, và cảm giác sợ hãi từ từ hiện rõ.
Ngày đầu tiên đến trường luôn đầy lo lắng và bỡ ngỡ, như câu chuyện ‘mẹ nắm tay dẫn đến trường, em vừa đi vừa khóc’. Dù đã chuẩn bị tinh thần từ trước, nhưng khi chia tay người thân, tôi vẫn không kìm được nước mắt. Đứng trước môi trường mới mẻ và những người bạn lạ, tôi dần quen với việc học ở đây trong suốt 5 năm tiểu học. Lời mẹ động viên ‘Con cố gắng học giỏi nhé, mẹ phải đi làm’ đã khiến tôi khóc nhiều hơn. Tuy nhiên, cô giáo trẻ xinh đẹp đã đón chúng tôi vào lớp, làm chúng tôi cảm thấy yên tâm và dễ dàng hòa nhập. Cô sẽ là người đồng hành cùng chúng tôi trong suốt những năm học, hướng dẫn chúng tôi những bài học đầu đời. Cảm giác vui sướng và ấm áp lan tỏa trong lòng khi được sắp xếp ngay ngắn như bầy chim non trước khi vào lớp.
Tiết học đầu tiên bắt đầu, dù còn nhiều bỡ ngỡ, tôi đã bị cuốn hút bởi phong cách giảng dạy tận tâm của cô giáo chủ nhiệm. Cô giảng dạy cẩn thận, giúp chúng tôi hiểu bài một cách rõ ràng. Cô cũng khuyến khích chúng tôi học tập chăm chỉ và dần quen với việc học ở môi trường mới. Tôi hy vọng sẽ học hỏi được nhiều điều từ trường học này và đó sẽ là nền tảng vững chắc cho những năm học tiếp theo.
Bài văn biểu cảm về cây cối
Mỗi mùa, cây bàng lại khoác lên mình những vẻ đẹp khác nhau. Vào mùa xuân, cây bàng rực rỡ với bộ lá xanh mướt, đầy sức sống. Những chiếc lá non mới nở như những cô tiên đang nhảy múa dưới ánh nắng. Cây bàng tạo nên một cảnh sắc tuyệt đẹp và sống động.
Vào mùa hè, cây bàng để lại ấn tượng sâu sắc với màu xanh đậm của những chiếc lá xum xuê. Cây như một chiếc áo khổng lồ che mát cho góc sân trường. Chúng tôi thường ngồi dưới bóng cây để đọc sách và chơi đùa. Đến mùa thu, lá bàng chuyển sang màu đỏ vàng và chúng tôi thưởng thức những trái bàng ngọt ngào. Đây là thời điểm vui nhất đối với chúng tôi.
Khi mùa đông đến, cây bàng trở nên khô héo và cằn cỗi. Những chiếc lá xanh tươi ngày nào giờ đã chuyển thành đỏ sẫm rồi rụng dần. Cây bàng lúc này trông như những cánh tay gầy guộc, trơ trọi giữa cái lạnh giá của mùa đông. Cảnh vật thật buồn bã và cô đơn. Tuy nhiên, vào mùa xuân, cây bàng lại hồi sinh, những chồi non bắt đầu nhú lên và cây lại khoác lên mình chiếc áo xanh tươi đẹp đẽ.
Cây bàng là người bạn thân thiết mà em mãi không thể quên. Nó gắn bó với em qua những niềm vui và nỗi buồn, chia sẻ và tâm sự mọi cảm xúc của em.
Bài văn biểu cảm về sự lầm lỗi
Buổi tối hôm trước, em đã kiểm tra thời khóa biểu và biết rằng ngày mai không có bài tập, chỉ có môn Văn cần ôn lại các ghi nhớ và bài tập làm văn. Nhưng vì mải mê xem phim hay, em quên không học bài. Sáng hôm sau, khi cô giáo thông báo sẽ kiểm tra ngay, em cảm thấy hoảng hốt và lo lắng. Không kịp hỏi bài, em quyết định chép tài liệu trong thời gian ngắn. Khi cô giáo thu bài, em tự tin rằng mình sẽ đạt điểm cao. Sau khi cô trả bài, em vui mừng khi được điểm cao và chạy về khoe với gia đình. Tuy nhiên, em không thể ngủ được vì cảm giác mình không trung thực. Sáng hôm sau, em quyết định thú nhận lỗi lầm với cô giáo và xin lỗi vì đã quay cóp. Cô giáo im lặng sửa điểm và khuyên em không nên tái phạm, đồng thời khen ngợi em vì đã thành thật nhận lỗi. Em cảm thấy nhẹ nhõm và xúc động khi đã can đảm thừa nhận sự thật.
Ngày hôm sau, khi cô giáo trả bài kiểm tra, em vui mừng khi nhận được điểm cao. Cả lớp khen ngợi em, và em cảm thấy tự hào. Tuy nhiên, tối hôm đó, em không thể ngủ vì cảm giác tội lỗi vì đã không trung thực. Sáng hôm sau, em quyết định nói rõ với cô giáo về việc quay cóp. Cô giáo chỉ im lặng sửa điểm trong sổ, nhưng ánh mắt của cô chứa đựng sự thất vọng. Cô khuyên em không nên tái phạm và khen ngợi em vì đã thành thật nhận lỗi. Lời khuyên của cô làm em cảm thấy xúc động và nhẹ nhõm hơn, dù lòng vẫn nặng trĩu.
Bài văn biểu cảm về giáo viên
Rất ít người chọn nghề dạy học, nhưng thầy giáo của tôi lại hết lòng yêu thích nghề này. Thầy chia sẻ rằng ước mơ làm giáo viên của thầy bắt đầu từ khi còn học cấp 2. Mỗi lần thấy thầy đứng trên bục giảng, tự tin và được học trò yêu quý, thầy cảm thấy hào hứng và càng nuôi dưỡng ước mơ của mình.
Khi về nhà, thầy thường tụ tập bọn trẻ nhỏ và giả làm giáo viên. Thật kỳ lạ, bọn trẻ lại rất chăm chú lắng nghe thầy giảng, mặc dù không biết chúng hiểu được bao nhiêu. Có lúc thầy phải gọi lớn để chúng tỉnh lại. Những khoảnh khắc này là nguồn động viên lớn giúp thầy theo đuổi ước mơ dạy học, dù con đường đến nghề giáo còn nhiều thử thách.
Thầy là con trai trưởng trong gia đình truyền thống bác sĩ, nên từ nhỏ đã được định hướng thi vào đại học Y. Gia đình đặt nhiều kỳ vọng vào thầy vì thầy học giỏi và thông minh. Nhưng bất ngờ thay, thầy quyết định thi vào Trường Cao đẳng Sư phạm, Khoa Tiểu học vào năm lớp 12, gây sốc cho gia đình, đặc biệt là cha của thầy. Dù bị phản đối kịch liệt và gặp nhiều khó khăn, thầy vẫn kiên trì theo đuổi ước mơ của mình.
Ngày thi vào trường sư phạm, thầy cảm thấy rất buồn vì không có sự động viên từ gia đình. Trong khi bạn bè có người thân ủng hộ, thầy chỉ có một mình. Tuy nhiên, thầy quyết tâm mạnh mẽ hơn. Dù đạt điểm cao và được nhận vào trường, niềm vui của thầy không trọn vẹn khi gia đình thông báo sẽ không hỗ trợ tài chính cho thầy trong ba năm học. Thầy phải tự mình vượt qua khó khăn, vừa học vừa làm thêm, để chứng minh cho gia đình thấy quyết định của mình là đúng.
Dù thầy giáo trẻ của chúng tôi luôn tỏ ra lạc quan và hài hước trên bục giảng, ít ai biết rằng thầy đã trải qua một hành trình dài để đạt được thành công hôm nay. Không chỉ là một giáo viên giỏi, thầy còn nhận được tình cảm quý mến từ tất cả học trò. Thầy được yêu quý vì sự tử tế và chững chạc, dù còn trẻ. Trong giờ học, thầy nghiêm khắc, nhưng ngoài giờ, thầy lại trở nên gần gũi, thân thiện và đầy hài hước.
Thỉnh thoảng, khi thầy tham gia đá bóng cùng các bạn nam, thầy hiện lên như một đứa trẻ vui vẻ. Đặc biệt với ngoại hình điển trai, cao lớn và khả năng hát hay, khi thầy đứng trên sân khấu biểu diễn, chúng tôi cảm thấy như thầy không còn là thầy nữa mà là một nam ca sĩ nổi tiếng đang thể hiện tình cảm của mình.
Nụ cười rạng rỡ của thầy để lại ấn tượng sâu đậm nhất trong chúng tôi. Khi thầy cười, ngay cả những người đang buồn cũng cảm thấy vui lây. Có lần thầy ốm, cả lớp lo lắng khi không thấy thầy đến lớp. Cuối giờ học, chúng tôi đã đến nhà thầy, và thầy rất xúc động khi thấy chúng tôi. Thầy bắt tay từng người, mời chúng tôi ở lại ăn cơm. Bữa cơm mẹ thầy nấu hôm đó thật ngon và ấm cúng, khiến thầy trò chúng tôi trò chuyện vui vẻ và gia đình hiểu hơn về quyết định của thầy.