Buzz
1. Vật nhiễm điện là gì?
- Vật nhiễm điện là vật có khả năng hút hoặc đẩy các vật khác, hoặc có thể tạo ra tia lửa điện khi tiếp xúc với các vật khác.
- Một vật có thể trở thành nhiễm điện thông qua các phương pháp như cọ xát, tiếp xúc với vật đã nhiễm điện trước đó, hoặc nhờ vào hiện tượng hưởng ứng điện.
Nhiều vật liệu sau khi được cọ xát có khả năng hút các vật khác và thậm chí làm sáng đèn bút thử điện.
Chẳng hạn, nếu đặt một mảnh tôn lên trên mảnh phim nhựa và dùng một mảnh len để cọ xát vào phim nhựa nhiều lần, khi chạm bút thử điện vào mảnh tôn, đèn sẽ sáng lên.
2. Phương pháp làm cho vật nhiễm điện
* Cách làm cho vật nhiễm điện là cọ xát.
Ví dụ: Cọ xát thước nhựa vào vải khô, hoặc vải khô vào tóc để tạo ra hiệu ứng nhiễm điện.
.png)
- Để kiểm tra xem một vật có bị nhiễm điện hay không, bạn cần đưa vật cần kiểm tra lại gần:
+ Các vụn giấy hoặc vật nhẹ khác sẽ phản ứng như thế nào?
- Nếu các vật nhẹ bị hút về phía vật kiểm tra => vật đó bị nhiễm điện.
- Nếu các vật nhẹ không bị hút => vật đó không bị nhiễm điện.
+ Có xảy ra hiện tượng phóng điện không?
- Nếu xảy ra hiện tượng phóng điện => vật bị nhiễm điện.
- Nếu không có hiện tượng phóng điện => vật không bị nhiễm điện.
* Tiếp xúc:
- Khi một vật nhiễm điện tiếp xúc với một vật không nhiễm điện (chỉ để gần nhau hoặc chồng lên nhau mà không cọ xát), vật còn lại sẽ bị nhiễm điện cùng dấu với vật đã nhiễm điện.
* Hưởng ứng:
Ví dụ: Nếu đặt một quả cầu kim loại đã tích điện gần một vật dẫn, đầu xa của vật dẫn sẽ nhiễm điện cùng dấu với quả cầu, trong khi đầu gần quả cầu sẽ nhiễm điện trái dấu.
Giải thích:
- Trong các vật dẫn, các electron chuyển động không ngừng. Khi đưa một quả cầu nhiễm điện (giả sử nhiễm điện dương) gần vật dẫn, sẽ xảy ra hiện tượng tương tác Cu-lông.
- Các electron sẽ bị hút về phía điện tích dương, khiến một đầu của vật dẫn tích điện âm do tích tụ electron, trong khi đầu còn lại mất bớt electron và trở nên tích điện dương.
Khi một vật trung hòa điện tiếp xúc gần với vật bị nhiễm điện, hai đầu của vật trung hòa sẽ bị nhiễm điện tích trái dấu nhau; đầu gần vật nhiễm điện sẽ mang điện tích trái dấu so với vật đó.
Hiện tượng này được gọi là nhiễm điện do hưởng ứng, hay còn được biết đến với tên gọi cảm ứng tĩnh điện.
Một vật có thể chuyển từ trạng thái không mang điện thành vật mang điện tích dương khi bị tác động bởi các phương pháp như cọ xát, tiếp xúc hoặc hưởng ứng.
3. Câu hỏi ôn tập
Câu 1. Sau khi được cọ xát, nhiều vật có khả năng
A. Đẩy các vật khác
B. Hút các vật khác
C. đồng thời hút và đẩy các vật khác
D. không thực hiện cả hai hành động hút và đẩy các vật khác
Đáp án chính xác là B
Câu 2: Để làm cho một vật nhiễm điện, ta có thể thực hiện cách nào?
A. dùng phương pháp cọ xát vật
B. ngâm vật trong nước đá
C. tiếp xúc với nam châm
D. làm nóng vật
Đáp án chính xác là A
Câu 3. Trong các kết luận dưới đây, kết luận nào là sai?
A. Mọi vật đều có thể bị nhiễm điện
B. Trái Đất có khả năng hút điện từ các vật, khiến nó luôn có điện tích
C. Nhiều vật có thể trở nên nhiễm điện sau khi bị cọ xát
D. Cọ xát là một phương pháp để làm nhiễm điện nhiều vật
Đáp án chính xác là B
Câu 4. Hiện tượng nào dưới đây liên quan đến hiện tượng nhiễm điện?
A. Một thanh nam châm kéo một vật bằng sắt về phía nó
B. Trái Đất thu hút các vật thể gần nó
C. Hiện tượng sấm chớp trên bầu trời
D. Giấy thấm hút mực từ bút
Đáp án chính xác là C
Câu 5. Sau một thời gian sử dụng, cánh quạt bị bám nhiều bụi. Giải thích nguyên nhân hiện tượng này?
Hướng dẫn giải
Cánh quạt bị nhiễm điện do cọ xát với không khí, từ đó hút các hạt bụi nhẹ. Vì vậy, cánh quạt thường bị dính nhiều bụi.
Câu 6. Trong những ngày khô hanh, khi chải tóc khô bằng lược nhựa, nhiều sợi tóc bị lược nhựa kéo căng ra. Giải thích nguyên nhân của hiện tượng này?
Hướng dẫn giải
Khi lược tiếp xúc với tóc, nó trở nên nhiễm điện. Do đó, lược có khả năng hút và kéo các sợi tóc đứng thẳng.
Câu 7. Lược nhiễm điện sẽ hút lực vào vật nào trong số các vật sau?
A. vụn giấy
B. quả cầu kim loại
C. dòng nước nhỏ từ vòi
D. tất cả ba vật trên
Đáp án chính xác là D
Câu 8. Vào mùa đông, khi sử dụng lược nhựa để chải tóc, hiện tượng nào sau đây thường xảy ra?
A. lược nhựa bị nhiễm điện
B. tóc bị nhiễm điện
C. cả tóc và lược đều bị nhiễm điện
D. cả tóc và lược đều không bị nhiễm điện
Đáp án chính xác là C
Câu 9. Những chất ở trạng thái nào có thể bị nhiễm điện?
A. trạng thái rắn
B. trạng thái lỏng
C. trạng thái khí
D. tất cả ba trạng thái trên
Đáp án chính xác là D
Câu 10. Tại sao bụi lại bám vào cán quạt điện?
A. Khi quạt hoạt động mạnh, bụi bị hút vào và bám lại
B. Cánh quạt cọ xát với không khí, bị nhiễm điện và hút bụi
C. Cánh quạt quay tạo ra các vòng xoáy hút bụi vào
D. Khi quạt quay, gió thổi về phía trước làm bụi bị đẩy vào cánh quạt
Đáp án chính xác là B
Câu 11. Trong điều kiện thời tiết nào thì các thí nghiệm về nhiễm điện do cọ xát sẽ có khả năng thành công cao nhất?
A. trời nắng
B. hanh khô, với lượng hơi nước trong không khí rất thấp
C. gió mạnh
D. không mưa, không nắng
Đáp án chính xác là B
Câu 12. Trong các thí nghiệm về nhiễm điện do cọ xát, các vai trò của vụn giấy, quả cầu nhựa xốp, bút thử điện là gì?
A. kiểm tra xem vụn giấy, quả cầu nhựa xốp có bị hút hoặc đẩy không
B. kiểm tra xem bóng đèn của bút thử điện có sáng hay không
C. các vật thử, qua sự phản ứng của chúng, giúp ta xác định vật có bị nhiễm điện hay không
D. tạo ra hiện tượng hút hoặc đẩy, sáng hoặc không sáng
Đáp án chính xác là C
Câu 13. Sau khi xe chạy một thời gian dài, khi xuống xe và chạm vào thành xe, đôi khi cảm thấy bị điện giật. Nguyên nhân là gì?
A. bộ phận điện của xe bị hư hỏng
B. do sự cọ xát giữa thành xe và không khí làm xe bị nhiễm điện
C. do một số thiết bị điện gần đó đang hoạt động
D. do sắp có cơn dông bên ngoài
Đáp án chính xác là B
Câu 14. Trong một số ngành công nghiệp, thường thấy tia lửa xuất hiện giữa dây kéo và ròng rọc. Giải thích nguyên nhân của hiện tượng này là gì?
A. ròng rọc và dây kéo bị nhiễm điện do ma sát
B. ròng rọc và dây kéo nóng lên vì ma sát
C. nhiệt độ trong phòng thí nghiệm tăng lên
D. do ma sát mạnh
Đáp án chính xác là A
Câu 15. Nếu mảnh tôn phẳng gắn vào đầu bút thử điện chạm vào mảnh polietilen đã được cọ xát nhiều lần bằng len, tại sao bóng đèn bút thử điện lại sáng lên khi chạm ngón tay vào đầu bút?
A. bút đã có điện sẵn
B. ngón tay chạm vào đầu bút
C. mảnh polietilen đã nhiễm điện do cọ xát
D. mảnh tôn đã nhiễm điện
Đáp án chính xác là C
Câu 16. Trong các kết luận dưới đây, kết luận nào là không đúng?
A. tất cả các vật đều có khả năng bị nhiễm điện
B. Trái Đất hút các vật nên nó luôn bị nhiễm điện
C. nhiều vật sau khi cọ xát sẽ trở thành vật nhiễm điện
D. có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách cọ xát
Đáp án chính xác là
Câu 17. Chọn câu trả lời đúng: thanh thủy tinh sau khi được cọ xát bằng mảnh lụa có khả năng gì?
A. hút mảnh vải khô
B. hút mảnh nilon
C. hút mảnh len
D. hút thanh thước nhựa
Câu 17. Nguyên nhân nào dẫn đến sự nhiễm điện trong các đám mây dông là gì?
A. sự ma sát mạnh giữa các giọt nước trong không khí khi bốc lên cao
B. sự ma sát mạnh giữa các lớp không khí
C. gió khiến đám mây nhiễm điện
D. cả ba câu trước đều sai
Câu 18. Giải thích hiện tượng sau: vào mùa đông ở vùng lạnh, khi một người đi tất trên sàn nhà trải thảm, khi đưa tay gần các tay nắm cửa bằng kim loại, người đó nghe thấy tiếng lách tách và bị giật. Tại sao lại xảy ra như vậy?
A. do sự cọ xát giữa người và thảm khiến người đó bị nhiễm điện
B. do hiện tượng phóng điện giữa người và tay nắm cửa
C. chỉ có câu A là đúng
D. cả hai câu A và B đều chính xác
Đây là bài viết về Vật nhiễm điện là gì? Cách làm vật nhiễm điện như thế nào? của Mytour gửi đến bạn đọc, mang tính chất tham khảo. Xin cảm ơn bạn đã đọc bài viết!
