- ATP - Năng Lượng Cần Thiết Cho Tập Gym
ATP - Quan Trọng Như Thế Nào Trong Tập Gym

Hiểu Rõ Hơn về ATP
ATP - Nguồn Năng Lượng Đặc Biệt Cho Cơ Bắp
Quá Trình Thủy Phân ATP và Tạo Ra Năng Lượng
Dự Trữ ATP và Quan Trọng Trong Cơ Bắp
Cách Tổng Hợp ATP Trong Cơ Thể
– Quá Trình Không Có Oxy: Yếm Khí
– Quá Trình Có Oxy: Hiếu Khí
Ba Hệ Thống Tái Tạo ATP
Ba Hệ Năng Lượng và Sự Khác Biệt
+ Chất Lượng Cơ: Sản Lượng Năng Lượng
+ Khả Năng Chứa Đựng: Sức Mạnh Tối Đa Có Thể Cung Cấp
+ Hiệu Suất: Năng Lượng Tối Đa Trong Thời Gian Xác Định
Sự Tham Gia của Ba Hệ Năng Lượng Phụ Thuộc Vào: Sức Mạnh và Độ Linh Hoạt Của Cơ Bắp, Điều Kiện Hoạt Động, và Sự Cung Cấp Oxy
Hệ Photphagen: Nguồn Năng Lượng Siêu Tốc
Lượng ATP tiêu thụ trong cơ bắp có thể được tái tổ hợp nhờ vào creatine tồn tại trong cơ (creatine phosphate), do đó hệ năng lượng này còn được gọi là ATP-CP. Chúng ta không đi sâu vào cách mà các hệ năng lượng hoạt động trong tế bào để làm cho bài viết trở nên đơn giản và dễ hiểu hơn.

Hệ Photphagen là nguồn năng lượng cung cấp nhanh nhất cho cơ thể, thường được sử dụng ở giai đoạn ban đầu của các hoạt động cơ bắp. Hệ Photphagen có công suất lớn nhất, gấp ba lần hệ Lactic và gấp bốn lần hệ Oxy. Do đó, hệ Photphagen chủ yếu đóng vai trò trong việc cung cấp năng lượng cho các hoạt động có công suất tối đa như chạy ngắn, ném, đẩy, nhảy... Sự cung cấp năng lượng bằng hệ này rất ngắn (không quá 12 giây), do đó, đối với các hoạt động kéo dài hơn, cần sự tham gia của các hệ năng lượng khác.
Hệ Lactic: Nguồn Năng Lượng Dự Phòng
Trong các hoạt động kéo dài, cơ thể tận dụng năng lượng để tái tạo ATP và CP bằng cách phân giải glucose trong yếu khí. Phản ứng này tạo ra axit lactic, gây ra cảm giác mệt mỏi cho cơ bắp. Vì vậy, hệ năng lượng này được gọi là hệ Lactic.
Cơ chất của hệ năng lượng này bao gồm glycogen dự trữ trong cơ, glucose trong máu chuyển vào cơ, và glucose từ gan chuyển vào máu.
Hệ năng lượng này có công suất nhỏ hơn so với hệ Phosphagen (ít hơn ba lần hệ Phosphagen và lớn hơn 1.5 lần hệ Oxy).
Trong hoạt động tối đa, phân giải glycogen yếu khí chỉ chiếm khoảng không quá 25% tổng lượng glycogen dự trữ. Do đó, dung lượng của hệ năng lượng Lactic cũng không lớn.
Hệ năng lượng này bắt đầu hoạt động ngay khi cơ bắp được co bóp, nhưng đạt công suất cao nhất sau khoảng 30-40 giây. Vì vậy, hệ lactic đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng cho các hoạt động kéo dài từ 20 giây đến vài phút.
Trong quá trình hoạt động của hệ lactic, lượng glycogen trong cơ và gan không bao giờ được sử dụng đến mức cạn kiệt. Hạn chế năng lượng của hệ lactic không phải là do lượng glycogen trữ ít mà là do axit lactic sinh ra đã ức chế các men phân giải glycogen.
Hệ năng lượng Oxy
Trong các hoạt động cơ bắp có công suất không lớn kéo dài và được cung cấp đủ oxy, tức là trong các hoạt động không cần oxy, cơ thể sử dụng quá trình oxy hóa các chất dinh dưỡng như đường, protein và chất béo để cung cấp năng lượng cho hoạt động của cơ thể. Hệ năng lượng này được gọi là hệ oxy hóa.
Hệ năng lượng này sử dụng 2 chất chính là đường và chất béo để cung cấp năng lượng cho hoạt động của cơ bắp. Hai chất này khác nhau rõ rệt về công suất và dung lượng.
Oxy hóa đường xảy ra giống như quá trình thủy phân glucose trong hệ lactic. Do có sự tham gia của oxy, axit lactic sinh ra sẽ tiếp tục bị oxy hóa thành CO2 và nước.
Dung lượng của hệ oxy hóa đường phụ thuộc vào trữ lượng glycogen trong cơ và gan cũng như khả năng tái tạo glucose từ các chất khác như axit lactic, axit amin, axit pyruvic... của gan với dung lượng lớn.
Trong khi đó, sự phân giải chất béo qua quá trình oxy hóa sẽ sinh ra nhiều năng lượng hơn so với oxy hóa đường. Vì mỡ trong cơ thể có trữ lượng rất lớn, đủ năng lượng cho cơ thể hoạt động liên tục hàng chục ngày.
Tỷ lệ oxy hóa đường và mỡ phụ thuộc vào công suất của hoạt động ưa khí. Công suất càng lớn, đường sẽ được oxy hóa nhiều hơn, công suất nhỏ thì mỡ sẽ được oxy hóa nhiều hơn.
TÓM TẮT
Thời gian (giây) | Loại hoạt động | Nguồn năng lượng cung cấp |
1-5 | Yếm khí | ATP (tích trữ tại cơ bắp) |
5-10 | Yếm khí | ATP + CP |
10-45 | Yếm khí | ATP + CP + Glycogen |
45-120 | Yếm khí + Lactic | Glycogen |
120-240 | Yếm khí + Hiếu khí | Glycogen + Lactic |
>240 | Hiếu khí | Glycogen + Chất béo |
KẾT LUẬN
Sau khi đọc bài viết này, các bạn đã hiểu được ý nghĩa của ATP và cách hoạt động của 3 hệ năng lượng trong việc tổng hợp ATP để cung cấp năng lượng cho hoạt động cơ bắp. Từ đây, bạn có thể áp dụng kiến thức này vào buổi tập thể dục để đạt được kết quả tốt nhất cho bản thân. Đối với mục tiêu tăng cơ bắp, bạn nên sử dụng hệ năng lượng nào? Đối với việc giảm cân, bạn nên sử dụng hệ năng lượng nào? Còn việc giảm mỡ và duy trì cơ thể, bạn nghĩ sao? Chắc chắn rằng bạn đã tìm được câu trả lời cho những câu hỏi này. Chúc các bạn thành công!
Đăng bởi: Nguyễn Văn A
Từ khoá: ATP là gì ? Ý nghĩa và cách duy trì ATP khi tập Gym