Tài liệu tổng hợp đầy đủ về chu kỳ tế bào, bao gồm đặc điểm, quá trình nguyên phân và ý nghĩa của nó. Giúp các bạn có thêm tư liệu ôn tập, nâng cao kiến thức sinh học. Đồng thời, bạn cũng có thể tham khảo thêm: sự khác biệt giữa quá trình nguyên phân và giảm phân.
I. Khái niệm về chu kỳ tế bào
- Chu kỳ tế bào là thời gian giữa hai giai đoạn phân chia tế bào.
- Chu kỳ tế bào bao gồm hai giai đoạn chính: Giai đoạn trung gian và quá trình nguyên phân.
II. Đặc điểm của chu kỳ tế bào
a) Giai đoạn trung gian
- Giai đoạn kéo dài, chiếm phần lớn thời gian trong chu kỳ tế bào.
- Bao gồm ba pha khác nhau:
+ G1: Tế bào sản xuất các hợp chất cần thiết cho sự phát triển.
+ S: Sao chép ADN, tổng hợp NST; các NST liên kết tạo thành NST kép.
+ G2: Tổng hợp các hợp chất cho tế bào.
b) Quá trình nguyên phân
- Thời gian ngắn.
- Bao gồm 2 giai đoạn:
+ Phân chia nhân bao gồm 4 pha.
+ Phân chia vật chất tế bào.
III. Sự điều chỉnh chu kỳ tế bào
- Tế bào phân chia dựa vào việc nhận diện tín hiệu từ bên trong và bên ngoài tế bào.
- Tế bào được kiểm soát để đảm bảo sự sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể.
IV. Quá trình nguyên phân
1. Phân chia nhân
- Kì trung gian: NST ở dạng sợi mảnh.
- Kì đầu:
+ NST xoắn với màng nhân dần dần biến mất.
+ Thoi phân bào dần xuất hiện.
- Kì giữa: Các NST xoắn cực đại tập trung ở mặt phẳng xích đạo và có hình dạng đặc trưng (hình chữ V).
- Kì sau: Các nhiễm sắc tử tách nhau ở tâm động và di chuyển về 2 cực của tế bào.
- Kì cuối: NST dãn xoắn, màng nhân xuất hiện.
2. Phân chia tế bào chất
- Tế bào chất phân chia ở kì cuối.
- Tế bào chất phân chia dần và tách tế bào mẹ thành 2 tế bào con.
- Trong tế bào động vật, màng tế bào co thắt lại ở vị trí giữa tế bào ⟶⟶ 2 tế bào con.
- Trong tế bào thực vật, vách ngăn hình thành ở mặt phẳng xích đạo để chia tế bào mẹ thành 2 tế bào con.
V. Ý nghĩa của quá trình nguyên phân
1. Ý nghĩa sinh học
- Đối với sinh vật nhân thực đơn bào, nguyên phân là phương tiện sinh sản.
- Đối với sinh vật nhân thực đa bào, nó tăng số lượng tế bào, giúp cơ thể phát triển và sinh trưởng.
- Hỗ trợ cơ thể tái tạo các mô hoặc tế bào bị tổn thương.
Ý nghĩa thực tế làm việc hiệu quả
Ứng dụng trong giảm, chiết xuất và ghép cành cây
Nuôi mô hữu ích với hiệu quả cao