Khái niệm về Định nghĩa

Khái niệm về Định nghĩa được hiểu là việc xác định rõ ràng các đặc điểm cơ bản của một đối tượng, hiện tượng hay quá trình thông qua ngôn ngữ cụ thể, nhằm phân biệt nó với các đối tượng, hiện tượng hay quá trình khác. Định nghĩa đóng vai trò quan trọng trong khoa học và là nền tảng thiết yếu trong mọi lý thuyết khoa học.

Các nguyên tắc của định nghĩa bao gồm:

1. Nguyên tắc tương xứng: nghĩa là phạm vi của khái niệm được định nghĩa phải trùng khớp với phạm vi của khái niệm được sử dụng để định nghĩa.
2. Không được diễn đạt một cách vòng vo, mơ hồ.
3. Không sử dụng cách diễn đạt phủ định.
4. Định nghĩa cần phải rõ ràng, không chứa các thuộc tính có thể suy ra từ những thuộc tính khác.

Để định nghĩa một khái niệm, người ta thường kết hợp khái niệm đó với một khái niệm rộng hơn (chủng), và chỉ ra các đặc điểm cơ bản của khái niệm cần định nghĩa (đặc điểm về loại). Ví dụ, định nghĩa carbon là 'carbon' là nguyên tố hóa học (chủng) với trọng lượng nguyên tử 12 đơn vị carbon (đặc điểm về loại). Đối với các khái niệm lớn và tổng quát, như vật chất hay ý thức, người ta thường sử dụng phương pháp định nghĩa ngoại lệ.

Toán học

Trong toán học, khi định nghĩa một khái niệm, người ta thường liệt kê các điều kiện cần thiết và đủ để xác định khái niệm đó. Vì vậy, một khái niệm toán học có thể được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như số e.

Thông thường, có 4 phương pháp định nghĩa trong toán học:

1. Phương pháp cấu trúc, mô tả cách xây dựng khái niệm.
2. Phương pháp quy chiếu, so sánh khái niệm với những khái niệm đã biết.
3. Phương pháp tiên đề, định nghĩa qua các tiên đề cơ bản: ví dụ như định nghĩa về tính song song.
4. Phương pháp quy nạp, dựa vào hai yếu tố:
   1. Các đối tượng cơ bản hoặc nguyên mẫu của hệ thống.
   2. Các quy tắc hoặc thao tác tạo ra các đối tượng mới từ các đối tượng hiện có.

Định nghĩa mờ

Định nghĩa mờ trong lô gíc mờ, còn được gọi là định nghĩa thao tác, là phương pháp xác định một đối tượng thông qua tập hợp các nhận định gần đúng về đối tượng đó bằng các thao tác có thể thực nghiệm hoặc quan sát. Ví dụ về lửa có thể được mô tả như: 'Lửa là cái gì đó nóng', 'Lửa là nguồn ánh sáng', hoặc 'Lửa là sức mạnh thần thánh'.

Liên kết ngoài

• Definition (language and philosophy) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
• Definitions, Stanford Encyclopedia of Philosophy Gupta, Anil (2008)
• Definitions, Dictionaries, and Meanings, Norman Swartz 1997
• Guy Longworth (ca. 2008) 'Definitions: Uses and Varieties of'. = in: K. Brown (ed.): Elsevier Encyclopedia of Language and Linguistics, Elsevier.
• Definition and Meaning, a very short introduction by Garth Kemerling (2001).