1. Giới thiệu về cây khoai mỡ
Một số vùng miền ở Việt Nam còn biết đến cây khoai mỡ dưới cái tên cây củ mỡ hoặc cây khoai tím.
Đặc điểm tự nhiên của cây
Dù được gọi là cây nhưng thực ra cây khoai mỡ thuộc họ dây leo thân mềm và có củ. Củ của cây có kích thước và hình dáng đa dạng, vỏ bên ngoài xù xì và có nhiều rễ, trong khi thịt bên trong có thể có màu trắng hoặc tím với độ đậm nhạt khác nhau. Thường thì sau khoảng 2 - 3 tháng sau khi trồng là cây đã cho củ. Lá cây to, có 5 gân rõ ràng. Khi lá và thân cây bắt đầu lụi tàn, chúng ta có thể thu hoạch củ.
Việc trồng cây khoai mỡ khá dễ và phù hợp với khí hậu của nước ta. Lưu ý rằng cây thích nhiệt đới nhưng lại chịu nước tốt, nếu thường xuyên tưới nước thì cây sẽ phát triển mạnh mẽ và cho củ chất lượng. Cuối tháng 7 là thời gian lý tưởng để thu hoạch củ, sau đó, chúng ta sẽ bắt đầu mùa vụ mới vào tháng 8 (âm lịch).
Cây khoai mỡ thuộc họ dây leo, thân mềm, có củ, lá to
Phân bố sinh thái
Cây khoai mỡ xuất xứ từ Caribbean, châu Phi và châu Á. Trên thế giới, cây này được trồng rộng rãi tại Ấn Độ, Malaysia và cả Việt Nam. Ở đất nước ta, đặc biệt là ở vùng nông thôn và miền Tây Nam bộ như Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ,… cây khoai mỡ được xem là một trong những loại cây chính của nền nông nghiệp.
Thành phần dinh dưỡng
Củ của cây khoai mỡ chứa nhiều chất dinh dưỡng có ích cho sức khỏe. Ví dụ, trong mỗi 100g củ chưa nấu chín chúng ta có thể tìm thấy:
- 120 - 140 kcal năng lượng.
- 27g carbohydrate.
- 4g chất xơ.
- 1g protein.
- 0,1g chất béo.
- 40% vitamin C.
- 13,5% kali.
- 4% vitamin A.
- 4% sắt.
- 2% canxi.
- 0,83% natri.
Tác dụng trong Đông y
Theo đông y, cây khoai mỡ có tính bình, vị ngọt và không độc. Cây được cho là có tác dụng chính là bổ tỳ và phế, tiêu thũng, lợi tiểu, giảm đau như đau hệ thần kinh, đau cơ bắp, đau bụng,…
Cây khoai mỡ được sử dụng để hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp
2. Các lợi ích của khoai mỡ với sức khỏe
Ở phần trước, chúng ta đã cùng tìm hiểu về cây khoai mỡ. Ở phần này, hãy cùng nhìn vào những “lợi ích vàng” của khoai mỡ đối với sức khỏe.
Hỗ trợ tiêu hóa
Khoai mỡ có chứa nhiều chất xơ và carbohydrate phức hợp, giúp nhuận tràng và cải thiện viêm đường ruột. Nếu bạn thường xuyên gặp tình trạng táo bón và đau bụng, bạn có thể thử ăn canh khoai mỡ để giảm bớt cảm giác khó chịu.
Tốt cho tim mạch
Khoai mỡ giàu kali và chứa hợp chất Dioscorea giúp kiểm soát huyết áp và phòng ngừa các vấn đề về tim mạch. Do đó, những người có nguy cơ cao về huyết áp hoặc tim mạch có thể thêm khoai mỡ vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày để cải thiện sức khỏe tim mạch.
Giảm đau xương khớp
Lợi ích này của cây khoai mỡ được công nhận cả trong Đông y và y học hiện đại. Theo đó, khoai mỡ có tính bình, vị ngọt lành và không độc. Ngoài ra, khoai mỡ có đặc tính chống viêm, giảm đau nên giúp cải thiện các vấn đề về xương khớp hiệu quả, giúp người bệnh giảm được cảm giác đau nhức dai dẳng do viêm thấp khớp.
Kiểm soát đường trong máu
Chỉ số đường huyết của khoai mỡ là 24. Bên cạnh đó, trong khoai mỡ chứa hợp chất flavonoid có tác dụng bảo vệ các tế bào sản xuất insulin. Chính vì vậy, những người mắc bệnh tiểu đường type 2 nên ăn nhiều khoai mỡ để kiểm soát tốt lượng đường trong máu.
Ăn khoai mỡ giúp kiểm soát tốt huyết áp và lượng đường trong máu
Giảm triệu chứng mãn kinh
Phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh thường gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe như đau đầu, bốc hỏa, mất ngủ, đau nhức cơ thể,... Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ khoai mỡ 2 - 3 lần mỗi ngày có thể tăng nồng độ estrone và estradiol trong máu của phụ nữ lên 20%, từ đó giúp giảm nhẹ các triệu chứng không thoải mái ở giai đoạn này.
Làm đẹp cho da và tóc
Khoai mỡ chứa nhiều chất chống oxy hóa, cùng với hàm lượng vitamin A và C cao. Những thành phần dưỡng chất này có tác dụng chống lại các gốc tự do và lão hóa da, đồng thời thúc đẩy sản xuất và tái tạo tế bào mới, giúp da trở nên sáng bóng và tóc khỏe mạnh.
Giúp cải thiện thị lực
Hàm lượng vitamin A và C trong khoai mỡ có nhiều lợi ích cho đôi mắt, giúp giảm nguy cơ thoái hoá điểm vàng và làm giảm thị lực ở những người trung niên và cao tuổi.
Hỗ trợ giảm cân, duy trì vóc dáng
Khoai mỡ ít chất béo nhưng giàu chất xơ, giúp tạo cảm giác no lâu, làm giảm cảm giác đói. Điều này làm cho khoai mỡ trở thành lựa chọn phổ biến trong thực đơn của những người ăn kiêng, muốn giảm cân và duy trì vóc dáng thon gọn, mảnh mai.
Khoai mỡ là lựa chọn hỗ trợ giảm cân và duy trì vóc dáng thon gọn cho phụ nữ
Tăng cường khả năng sinh sản
Kem hoặc gel từ khoai mỡ không chỉ làm dịu và bôi trơn tự nhiên cho âm đạo mà còn giúp tăng cường sản xuất hormone nội tiết và hormone sinh sản ở phụ nữ, là phương pháp thay thế hormone hiệu quả cho các chị em.