Buzz
1. Phân tích ba khổ thơ đầu của bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' - Phiên bản 1
Trong giai đoạn 1932-1945 của phong trào Thơ mới, nhiều nhà thơ nổi tiếng như Thế Lữ, Vũ Đình Liên, Vũ Hoàng Chương, Bích Khê, Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, Lưu Trọng Lư, Thâm Tâm, Huy Cận, và nhiều người khác đã để lại dấu ấn sâu đậm. Huy Cận không chỉ nổi bật trong phong trào Thơ mới mà còn tham gia tích cực vào mặt trận Việt Minh năm 1942. Sau Cách mạng tháng Tám 1945, ông đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong chính quyền cách mạng. Để tìm hiểu về thiên nhiên và niềm tin vào cuộc sống mới, năm 1958, Huy Cận đã thực hiện một chuyến đi thực tế dài ngày tại vùng mỏ Quảng Ninh. Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' là thành quả của chuyến đi này. Dưới đây là ba khổ thơ đầu đặc sắc của tác phẩm.
'Mặt trời lặn xuống biển như một quả cầu lửa.
Sóng đã khóa then, đêm buông rèm.
Đoàn thuyền đánh cá lại lên đường,
Khúc hát vang dội, buồm căng gió.'
Câu hát vang lên: cá bạc biển Đông lặng lẽ,
Cá thu như những đoàn thoi trên biển.
Ngày đêm dệt nên muôn vàn ánh sáng trên biển,
Và lưới của chúng tôi, những đàn cá ơi!
Thuyền của chúng tôi vươn buồm đón gió và ánh trăng,
Đi qua những đám mây và biển cả bao la,
Chúng tôi ra khơi xa để khám phá lòng biển,
Đan lưới thành những thế trận vây kín.'
Bài thơ là một bản trường ca tràn đầy sức sống, mô tả sự say mê và vẻ đẹp của lao động cũng như con người lao động trước cảnh biển Hòn Gai tuyệt đẹp, qua cái nhìn đầy cảm hứng của Huy Cận.
Ba khổ thơ đầu tái hiện một cách sống động cảnh ra khơi và hình ảnh đoàn thuyền đánh cá giữa màn đêm lãng mạn.
Cảnh hoàng hôn hùng vĩ:
'Mặt trời lặn xuống biển như quả cầu lửa
Sóng đã khóa then, đêm buông rèm.'
Hai câu thơ đầu mở ra một bức tranh hoàng hôn hùng vĩ trên biển, với mặt trời đỏ rực như quả cầu lửa đang từ từ lặn xuống mặt nước. Cảnh này không chỉ mang đến một cảm giác thẩm mỹ mà còn phản ánh sự tuần hoàn tự nhiên. Hình ảnh 'Sóng đã khóa then, đêm buông rèm' tạo nên một bức tranh thiên nhiên như đang khép lại để chuẩn bị cho đêm tối.
Khởi đầu hành trình của đoàn thuyền đánh cá:
'Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Những câu hát căng buồm cùng gió.'
Hai câu thơ tiếp theo thể hiện sự hòa quyện hoàn hảo giữa con người và thiên nhiên. Đoàn thuyền đánh cá lên đường trong ánh hoàng hôn, với những câu hát vui tươi và đầy lạc quan. Những câu hát này không chỉ là tâm trạng của người ngư dân mà còn giúp nâng cánh buồm, làm thuyền lướt nhanh trên biển. Hình ảnh 'câu hát căng buồm cùng gió' thể hiện sự hòa hợp mạnh mẽ giữa con người và thiên nhiên, làm nổi bật vẻ đẹp của công việc lao động.
Vẻ đẹp vừa lãng mạn vừa hùng vĩ của biển cả:
'Hát rằng: cá bạc biển Đông tĩnh lặng,
Cá thu biển Đông như thoi dệt.
Ngày đêm ánh sáng biển lan tỏa.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!'
Khổ thơ thứ hai vẽ nên một bức tranh sinh động về hoạt động đánh bắt cá trên biển. Hình ảnh 'cá bạc' và 'cá thu' như những thoi dệt ánh sáng rực rỡ trên mặt biển, tạo nên một cảnh tượng lấp lánh và lãng mạn. Niềm vui và sự phấn khởi của ngư dân khi bắt được nhiều cá được thể hiện qua giọng điệu hào hứng và từ ngữ tươi sáng. Khả năng tưởng tượng phong phú của Huy Cận đã mang lại cho bức tranh biển cả một vẻ đẹp lấp lánh và rực rỡ, làm nổi bật sự phong phú và tiềm năng của biển Việt Nam.
Cảnh vật thơ mộng dưới ánh trăng:
'Thuyền ta lướt gió cùng buồm trăng
Rẽ giữa mây cao và biển xanh,
Đậu xa dò dẫm bụng biển,
Dàn trận lưới vây giăng ra.'
Khổ thơ cuối cùng khắc họa cảnh đoàn thuyền đánh cá nhẹ nhàng lướt qua biển đêm đầy mộng mơ. Gió và trăng như những người bạn đồng hành, hỗ trợ thuyền trôi nhanh trên mặt biển, giữa mây và biển rộng. Hình ảnh 'lái gió với buồm trăng' và 'lướt giữa mây cao với biển bằng' tạo nên một bức tranh đẹp và lãng mạn, thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên. Công việc đánh bắt cá được ví như một cuộc chiến, với 'dò bụng biển' và 'dàn đan thế trận', phản ánh sự kiên nhẫn và khéo léo của ngư dân.
Tóm lại, 'Đoàn thuyền đánh cá' không chỉ là một tác phẩm tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên và con người mà còn là một bản ca về cuộc sống mới đầy ý nghĩa.
Trước Cách mạng tháng Tám, thơ của Huy Cận chưa từng đạt được ánh sáng lạc quan và niềm tin vào tương lai mạnh mẽ như thế. Ánh sáng của Cách mạng đã làm mới hồn thơ của ông, dẫn dắt ông đến những thành công nổi bật trên thi đàn. Ba khổ thơ đầu tiên không chỉ khơi gợi tự hào về vẻ đẹp của biển Việt Nam và người lao động Việt Nam mà còn đưa người đọc vào sự sâu xa và vô hạn của tự nhiên, nối kết khoảnh khắc hữu hạn của đời người với vĩnh hằng, vô hạn của vũ trụ. Đây là sức sống bền bỉ của thơ Huy Cận suốt gần nửa thế kỉ qua.
2. Phân tích ba khổ đầu bài 'Đoàn thuyền đánh cá' chọn lọc xuất sắc - Mẫu số 2
'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận là một tác phẩm nổi bật, được coi là một 'bài thơ cuộc đời' đầy sức sống. Bài thơ được sáng tác năm 1958, trong chuyến đi thực tế tại vùng mỏ Hòn Gai, Cẩm Phả. Thông qua hình ảnh đêm ra khơi của đoàn thuyền đánh cá trên biển, tác giả đã khéo léo ca ngợi cuộc sống lao động mới mẻ, tràn đầy lạc quan và niềm tin của người lao động. Họ tự hào làm chủ thiên nhiên và biển cả bao la. Ba khổ thơ đầu của bài thơ để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc.
Mở đầu bài thơ là hình ảnh hùng vĩ của cảnh ra khơi của những ngư dân:
'Mặt trời lặn xuống biển như hòn lửa đỏ.
Sóng đã cài then, đêm buông rèm.
Đoàn thuyền đánh cá lại rời bến,
Câu hát căng buồm, gió đưa lối.'
Với những phép liên tưởng và so sánh độc đáo, Huy Cận đã khắc họa khoảnh khắc chuyển giao giữa ngày và đêm, làm cho cảnh biển đêm hiện lên thật kì vĩ và huyền bí. Vũ trụ như một ngôi nhà lớn, với màn đêm là cánh cửa được sóng biển đóng lại. Nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp, thể hiện sự nhạy cảm của một nghệ sĩ và con mắt tinh tế của một thi nhân vĩ đại. Khi đêm đến, khép lại không gian của ngày, con người lại tiếp tục hoạt động:
'Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm, gió dẫn đường.'
Sự tương phản giữa trạng thái yên tĩnh của thiên nhiên và sự khởi đầu hoạt động của con người làm nổi bật tinh thần lao động kiên cường của ngư dân trước biển cả. Nhịp thơ nhanh và mạnh mẽ như một quyết định dứt khoát. Đoàn ngư dân hối hả đẩy thuyền ra khơi và cất cao tiếng hát khởi hành. Từ 'lại' không chỉ biểu thị sự lặp lại hàng ngày của công việc mà còn thể hiện sự tương phản với trạng thái nghỉ ngơi của thiên nhiên. Tiếng hát vang lên trong không gian bao la, đầy hứng khởi và niềm vui của những người lao động yêu nghề và biển cả.
'Hát rằng: cá bạc biển Đông tĩnh lặng,
Cá thu biển Đông như những thoi dệt.
Ngày đêm tạo nên muôn luồng ánh sáng,
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!'
Lời bài hát thể hiện ước vọng về một chuyến ra khơi thuận lợi, phản ánh tâm hồn chân thật và mộc mạc của ngư dân. Họ ca ngợi vẻ đẹp và sự phong phú của biển đêm, với hình ảnh cá bạc và cá thu tạo nên muôn vàn ánh sáng trên biển. Lời ca không chỉ là mong mỏi mà còn là sự khẳng định niềm tin vào sự rộng lượng của biển cả.
'Thuyền ta vươn gió cùng buồm trăng,
Lướt qua mây cao và biển rộng.
Ra khơi dò dẫm bụng biển,
Dàn trận lưới vây giăng ra.'
Khổ thơ thứ ba để lại ấn tượng mạnh với hình ảnh con thuyền hùng vĩ, được miêu tả bằng bút pháp lãng mạn và phóng đại. Trong không gian rộng lớn của trăng, gió, trời và biển, hình ảnh con người hiện lên với kích thước vũ trụ, thể hiện niềm vui lao động và sự đóng góp cho Tổ quốc bằng sức lực và trí tuệ. Cánh buồm căng gió như vầng trăng khuyết, mây cao và biển rộng tạo nên một không gian khoáng đạt. Con thuyền lướt sóng ra khơi, dò dẫm bụng biển và dàn đan lưới vây, thể hiện khí thế và tư thế kiên cường của ngư dân. Hình ảnh thơ lãng mạn và bay bổng, thể hiện sự hứng khởi và niềm vui trong lao động.
Tóm lại, với những hình ảnh liên tưởng và tưởng tượng độc đáo, bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' đã vẽ nên nhiều cảnh đẹp tráng lệ, thể hiện sự hòa hợp giữa thiên nhiên và con người lao động, bộc lộ niềm vui và niềm tự hào của tác giả trước đất nước và cuộc sống.
3. Phân tích ba khổ đầu của bài 'Đoàn thuyền đánh cá' chọn lọc xuất sắc - Mẫu số 3
'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến, thể hiện niềm tự hào và tinh thần lạc quan của người lao động ven biển. Bài thơ như một bức tranh trữ tình đầy cảm xúc, khắc họa rõ nét hình ảnh đoàn thuyền ra khơi đánh bắt và trở về đầy ắp cá. Phân tích ba khổ thơ đầu tiên giúp ta cảm nhận được khúc tráng ca hào hùng của ngư dân khi ra khơi.
Khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ mở đầu bài thơ:
'Mặt trời lặn xuống biển như hòn lửa đỏ,
Sóng đã cài then, đêm hạ rèm.'
Hình ảnh mặt trời lặn được so sánh như 'hòn lửa đỏ,' tạo nên một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ. Cảnh hoàng hôn trên biển không chỉ đẹp mà còn mang sức mạnh huyền bí. 'Sóng đã cài then, đêm hạ rèm' sử dụng các động từ mạnh mẽ, tượng trưng cho việc thiên nhiên đang dần yên tĩnh, sẵn sàng nhường chỗ cho hoạt động của con người.
Hình ảnh người lao động trong màn đêm:
'Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm, gió dẫn lối.'
Khi thiên nhiên lắng xuống, con người bắt đầu hành trình của mình. Đoàn thuyền đánh cá ra khơi trong đêm, mang theo những câu hát vui vẻ và lạc quan. Hình ảnh 'câu hát căng buồm, gió dẫn lối' vừa lãng mạn vừa thể hiện tinh thần kiên cường và yêu đời của ngư dân. Dù đối mặt với khó khăn, họ vẫn giữ vững niềm tin vào một ngày mai tươi sáng.
Nhịp điệu hào hùng của bản trường ca:
'Hát rằng cá bạc biển Đông tĩnh lặng,
Cá thu biển Đông như thoi dệt,
Ngày đêm tạo nên muôn luồng ánh sáng,
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!'
Bài thơ tiếp tục với những hình ảnh đầy chất lãng mạn và huyền bí. Cá thu được so sánh như những chiếc thoi dệt, tạo nên những luồng sáng lung linh trên mặt biển. Sự vui mừng của ngư dân khi gặp được đàn cá lớn được thể hiện rõ qua các từ như 'dệt', 'luồng sáng', mang đến cảm giác hân hoan và tràn đầy hy vọng. Những mệt mỏi và khó khăn của công việc đánh bắt dường như tan biến trước niềm vui chinh phục thiên nhiên.
Hòa quyện giữa con người và thiên nhiên:
'Thuyền ta vươn gió cùng buồm trăng,
Lướt qua mây cao và biển rộng.'
Hình ảnh đoàn thuyền lướt qua biển khơi mênh mông, với 'vươn gió' và 'buồm trăng' thật lãng mạn và thơ mộng. Con người và thiên nhiên hòa quyện, tạo nên một bức tranh đẹp của lao động và sinh tồn. Người ngư dân không chỉ làm việc mà còn tận hưởng những khoảnh khắc yên bình, thi vị trong hành trình của mình.
Khép lại bằng tinh thần không ngừng nghỉ:
'Ra khơi dò dẫm bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.'
Từ sự yên bình và lãng mạn, hình ảnh về sự vất vả và nỗ lực không ngừng của ngư dân hiện lên rõ nét. Họ phải 'dò dẫm bụng biển' và 'dàn đan thế trận' để thu hoạch mẻ cá lớn. Công việc của họ đòi hỏi không chỉ kiên nhẫn mà còn cả kỹ năng và sự nhạy bén trong việc tìm kiếm và đánh bắt cá.
Với khả năng quan sát tinh tế và lòng yêu thương sâu sắc đối với người lao động, Huy Cận đã tạo nên một bức tranh đẹp và đầy tính nhân văn. Ba khổ thơ đầu không chỉ thể hiện tài năng nghệ thuật của tác giả mà còn bộc lộ khát vọng và tinh thần kiên cường của người lao động. Người đọc cảm nhận được sự hào hùng và mơ ước về một tương lai tươi sáng đang đến gần.
