Buzz
1. Phân tích bài thơ Bánh trôi nước (ví dụ 1)
Nếu như thơ của Bà Huyện Thanh Quan thường mang nét trang nhã, nhẹ nhàng và chút buồn man mác của cung đình, thì Hồ Xuân Hương lại có một phong cách hoàn toàn khác biệt. Với giọng thơ mạnh mẽ, dứt khoát, và nội dung dân dã nhưng sâu sắc, bài thơ Bánh trôi nước thể hiện sự phẫn uất và phản kháng xã hội thời bấy giờ.
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ mặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
Bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương là một tác phẩm trữ tình xuất sắc. Tác giả dùng hình ảnh chiếc bánh trôi để thể hiện vẻ đẹp hình thể và phẩm giá của người con gái có thân phận nhỏ bé, chìm nổi trong xã hội nhưng vẫn giữ được phẩm hạnh của mình. Toàn bộ bài thơ sử dụng hình ảnh nhân hóa và tượng trưng, với chiếc bánh trôi nước như một chất liệu dân gian tượng trưng cho sự tinh khiết và thường dùng trong các nghi lễ cúng tế. Nhà thơ khéo léo khám phá sự tương đồng giữa chiếc bánh trôi và hình ảnh người phụ nữ.
Cả bánh trôi nước và người phụ nữ đều có vẻ đẹp bề ngoài rực rỡ và phẩm hạnh cao quý, nhưng đều phụ thuộc vào hoàn cảnh. Bài thơ sử dụng các từ ngữ đa nghĩa để tạo ra một trường liên tưởng phong phú cho người đọc. Nhà thơ đã khéo léo kết hợp mô tả thực tế với ý nghĩa tượng trưng, cho thấy người phụ nữ với vẻ đẹp rực rỡ, da trắng mịn màng, thân hình tràn đầy sức sống và tâm hồn nhân hậu, hiền hòa.
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Với vóc dáng kiều diễm như vậy, lẽ ra cuộc sống của em phải tràn ngập hạnh phúc và sung sướng. Tuy nhiên, số phận của những người phụ nữ tài sắc thường phải đối mặt với nhiều gian truân và khổ cực:
Bảy nổi ba chìm với nước non
Dù được sinh ra để làm người, người phụ nữ vẫn không thể tự chủ số phận của mình. Cuộc đời của họ luôn bị định đoạt bởi người khác. Trong xã hội phong kiến, những người phụ nữ thường bị xã hội áp đặt và đẩy vào những hoàn cảnh khó khăn.
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Dù cuộc sống có khó khăn đến đâu, họ vẫn giữ vững phẩm giá và tâm hồn cao đẹp của mình.
Tấm lòng son em vẫn giữ vẹn nguyên
Sự sáng tạo của nữ sĩ rất độc đáo với lựa chọn chi tiết không nhiều nhưng rất sâu sắc. Hai từ 'thân em' đặt trước chiếc bánh, với chiếc bánh được nhân hóa, như là lời tự sự của người phụ nữ. Nghệ thuật này mở ra trí tưởng tượng của người đọc và làm nổi bật hình ảnh người phụ nữ hiện đại hơn.
Từ sự hài lòng thoáng qua, giọng thơ chuyển hẳn sang sự than vãn về số phận nghiệt ngã. Hồ Xuân Hương đã đảo ngược thành ngữ quen thuộc Ba chìm bảy nổi thành bảy nổi ba chìm, tạo sự bất ngờ và làm nổi bật thêm sự bất hạnh của người phụ nữ.
Ở đây, giọng thơ không còn than vãn hay cam chịu như trước. Rắn nát mặc dù tay kẻ nặn, cuộc đời của họ hoàn toàn phụ thuộc vào người khác. Tuy nhiên, tấm lòng son em vẫn giữ vẹn nguyên
Sự đối lập giữa thái độ của người phụ nữ ở câu ba và bốn không chỉ là giữa cam chịu và sự bảo vệ phẩm giá tâm hồn. Từ 'vẫn' chứng tỏ sự kiên định, quyết tâm vượt qua số phận để gìn giữ tấm lòng trong sáng. Người phụ nữ đã có nhận thức rõ ràng về cuộc sống và phẩm giá của mình, dù cuộc đời có khó khăn và thử thách thì giá trị của họ vẫn là điều quan trọng nhất.
Trong xã hội với hệ tư tưởng Nho giáo nghiêm ngặt, quan niệm Tam tòng tứ đức, trọng nam khinh nữ đã thấm sâu vào ý thức con người. Hồ Xuân Hương đã thể hiện sự khâm phục và trân trọng với bài thơ bốn câu, đề tài giản dị nhưng dưới bút pháp của bà đã tạo nên viên bánh trôi nước như viên ngọc lấp lánh, đa sắc. Bài thơ mở ra một ánh sáng về sự bất công xã hội đối với phụ nữ và giá trị nhân phẩm của họ.
Bánh trôi nước mang giá trị thực tiễn và xã hội sâu sắc. Đây là tiếng nói chung của người phụ nữ chống lại sự bất công của xã hội xưa và khẳng định giá trị bản thân. Nhà thơ đại diện cho những số phận bất hạnh lên tiếng. Bài thơ thể hiện tinh thần mạnh mẽ của bà Chúa thơ Nôm.
2. Phân tích Bánh trôi nước (mẫu 2)
Trong xã hội phong kiến xưa, người phụ nữ luôn phải gánh chịu bất công và định kiến. Bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương là một tác phẩm tiêu biểu phản ánh số phận của người phụ nữ.
Thân em vừa trắng vừa tròn
Bảy nổi ba chìm giữa nước non
Bài thơ mở đầu với hình ảnh chiếc bánh trôi nước do Hồ Xuân Hương khéo léo gợi ra. Bánh trôi nước, được làm từ bột gạo nếp, thường có hình dáng tròn trịa và màu trắng đặc trưng. Qua hình ảnh này, Hồ Xuân Hương phản ánh cuộc sống và số phận của phụ nữ trong xã hội xưa. Hình ảnh bánh trôi không chỉ miêu tả vẻ đẹp bên ngoài mà còn thể hiện sự kiên cường và vẻ đẹp hình thể của người phụ nữ.
Hình ảnh bánh trôi nước mang vẻ đẹp tươi mới, tròn trịa và đầy sức sống với Thân em vừa trắng lại vừa tròn. Tuy nhiên, đối lập với vẻ đẹp ấy là một số phận đầy khó khăn và mờ mịt với Bảy nổi ba chìm với nước non. Mặc dù đây là quá trình hoàn tất việc luộc bánh, nó cũng tượng trưng cho cuộc đời nhiều biến động của phụ nữ. Trong xã hội xưa, người phụ nữ chịu thiệt thòi và bất công, sống lệ thuộc vào người khác. Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử—dù ở nhà hay khi lập gia đình, họ đều phải phụ thuộc vào người khác. Khi nào họ mới có thể sống tự lập và hạnh phúc? Họ phải chịu đựng biết bao đau khổ để chịu đựng những quy định bất công đó.
Nhưng em vẫn giữ tấm lòng son
Giọng thơ thể hiện sự tự hào và quyết tâm, với hình ảnh 'tấm lòng son' biểu trưng cho phẩm hạnh bền vững, tận tụy của người phụ nữ Việt Nam đối với gia đình và xã hội, dù phải chịu đựng bất công và khó khăn trong cuộc sống. Câu thơ làm nổi bật tính cách kiên cường và lòng cảm thương sâu sắc của Hồ Xuân Hương đối với số phận người phụ nữ và sự bất công từ người chồng.
Bài thơ khám phá hình ảnh người phụ nữ Việt Nam xưa qua món bánh trôi nước, một biểu tượng văn hóa dân tộc. Với ngôn ngữ giản dị và thể thơ thất ngôn tứ tuyệt hoàn toàn Việt hóa, tác phẩm thể hiện sự cảm thông và tự hào về số phận của người phụ nữ Việt Nam, đồng thời chứa đựng giá trị nhân văn sâu sắc và lòng yêu mến văn hóa Việt.
Dưới đây là một số mẫu phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương mà Mytour gửi đến bạn đọc. Hy vọng các tài liệu này sẽ là nguồn tham khảo hữu ích cho bạn.
