Buzz
Khám phá bài thơ Vội Vàng của Xuân Diệu để cảm nhận sự trẻ trung và đam mê trong tình yêu.
Dàn ý
1. Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề: Trích dẫn câu thơ nổi tiếng của Xuân Diệu 'Làm sao... một kẻ nào'
- Nêu vấn đề: Quan điểm tình yêu của thi sĩ thể hiện rõ nét qua tác phẩm 'Vội Vàng'
2. Thân bài
- 'Tôi muốn tắt nắng đi... Cho hương đừng bay đi':
+ Niềm đam mê sống, hân hoan tận hưởng vẻ đẹp tinh túy của tình yêu và thiên nhiên.
+ Những mong muốn táo bạo phản ánh tâm hồn tràn đầy yêu thương, muốn lưu giữ vẻ đẹp thiên nhiên.
- 'Của ong bướm... cặp môi gần':
+ Mùa xuân với vẻ sống động, quyến rũ và gợi cảm khiến tâm hồn xao xuyến
+ Quan niệm tình yêu mới lạ, táo bạo: yêu là sống hết mình, tận hưởng mọi khoảnh khắc tràn đầy yêu thương.
- 'Ta muốn ôm... Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi':
+ Tác giả thể hiện niềm đam mê với tuổi xuân, trái tim đắm say trong tình yêu
+ Nhận ra cuộc đời hữu hạn, xuân ngắn ngủi, thúc đẩy sống hết mình trong hiện tại, tận hưởng đam mê và tình yêu.
+ Tâm hồn nồng nàn, khát khao chiếm hữu và tận hưởng mọi vẻ đẹp tuyệt vời.
+ Mong muốn hối hả vì sợ thời gian qua đi, mất đi những điều đẹp đẽ.
=> Xuân Diệu khao khát yêu đương, giao hòa với vũ trụ và thiên nhiên, đất trời.
3. Kết bài
- Khẳng định quan điểm yêu đương của Xuân Diệu qua bài thơ Vội Vàng.
Bài phân tích mẫu
A - MỞ BÀI
Thơ Xuân Diệu luôn tràn đầy tình yêu, đam mê thiên nhiên, khao khát sống vội vàng, cháy bỏng”. Cảm xúc này đã thể hiện rõ trong các tác phẩm như Đây mùa thu tới, tạo ra một bản sao, nhưng Vội Vàng là bản gốc, phản ánh sâu sắc nội tâm của Xuân Diệu. Bài thơ này cho thấy tác giả hiểu mình rõ ràng, phản ánh một quan niệm sống và thẩm mỹ tiên tiến.
B - THÂN BÀI
Vẻ đẹp của thiên đường trần gian
Trước tiên, bài thơ Vội Vàng dưới góc nhìn của Xuân Diệu cho thấy cõi đời dưới trần thế mang vẻ đẹp của thiên đường. Hoài Thanh đã tinh tế nhận xét “Với Thế Lữ, nhà thơ vẫn mơ giấc mơ lên tiên, một giấc mơ cổ xưa. Xuân Diệu đã thay đổi cảnh bồng lai và mời mọi người thưởng thức vẻ đẹp trần gian'
Từ lâu, trí tưởng tượng của con người đã tạo ra những cảnh bồng lai tiên cảnh. Đó là những giấc mơ để an ủi cuộc sống hiện tại. Cùng thời với Xuân Diệu, Thế Lữ cũng có những giấc mơ tiên cảnh như thế. Cảnh vật nơi đây thật huyền ảo.
Trời cao xanh biếc kia
Hai con hạc trắng bay về bồng lai
Xuân Diệu không thể! Ông nhìn thấy và muốn dẫn dắt mọi người vào một thiên đường trần gian. Thiên đường đó dành cho những người bình thường. Nó mang vẻ đẹp dồi dào sức sống, chỉ cần một chút bí quyết, chúng ta sẽ cảm nhận được thiên đường đó, bí quyết đó chính là “sống hết mình, toàn tâm toàn ý' và đánh thức mọi giác quan của mình.
Đọc đoạn thơ sau:
Của ong bướm tuần tháng mật này
Hoa đồng nội xanh mướt
Những lá non phất phơ
Bài hát tình si của yến anh
Và ánh sáng lấp lánh trên hàng mi
Tháng giêng thơm ngọt như cặp môi gần
Chúng ta như ngỡ ngàng lạc vào vườn địa đàng. Trong khu vườn đó, thi sĩ hào phóng hiến dâng mọi kho báu cho chúng ta ngây ngất đắm say cuộc sống. Cụm từ “này đây' không chỉ mời gọi, hiến dâng, liệt kê tài sản vô giá của thiên nhiên, mà còn mang theo nhịp điệu gấp gáp thúc giục. Nó nhắc nhở mọi người không nên lãng phí thời gian khi chiêm ngưỡng vườn địa đàng trần thế. Mỗi bước đi vào đó đều như mở ra những điều mới mẻ, khiến ta say mê. Những hình ảnh trong vườn địa đàng có sắc “hoa đồng nội xanh mướt” có vị trí dành cho “ong bướm tuần tháng mật”. Nó có hình dáng như những sợi tơ duyên “lá non phất phơ”. Nơi đây còn hiện lên khúc nhạc vui đưa con người vào cõi si mê của tình ái “Bài hát tình si của yến anh”. Thiên nhiên rộng rãi nhưng không rối loạn. Nó là bối cảnh để con người tạo ra thiên đường thực sự
Và này đây...
Tháng giêng...
Hóa ra vẻ đẹp của thiên đường trần gian là do chính con người tạo ra. Ánh sáng từ hàng mi làm cho hoa lá, chim chóc rộn ràng, làm cho bình minh ló rạng để “thần Vui mỗi buổi sáng gõ cửa', để người ta cảm nhận tháng đầu tiên của mùa xuân “ngon như cặp môi gần ”, một cảm giác khó diễn tả thành lời. Nó nồng nàn, say đắm nhưng rất tươi mới.
Thực tế, thời gian tuổi trẻ, vườn xuân địa đàng tuyệt vời mà Xuân Diệu miêu tả không phải bây giờ mới có. Nó đã tồn tại trước khi con người xuất hiện. Nó tồn tại khách quan ngoài ý thức của con người. Tuy nhiên, nghệ sĩ Xuân Diệu nhìn thấy vẻ đẹp hai lần trong thời gian quanh ta. Đôi mắt xanh của Xuân Diệu đã biến thời gian cũ kỹ thành mới mẻ. Đôi mắt với cái nhìn trẻ trung yêu đời. Nó ngạc nhiên và hạnh phúc như lần đầu tiên thấy trời xanh, hoa lá, cỏ cây. Với Xuân Diệu, mọi thứ đều mới lạ, đẹp đẽ. Trần gian là thiên đường hương, là vườn tình ái, là bàn tiệc với những món ăn quyến rũ tinh thần. Nó như một người tình hấp dẫn. Xuân Diệu yêu thiên nhiên thực sự là đồng điệu với thiên nhiên. Ông tận hưởng thiên nhiên như tận hưởng ái tình.
Con người đẹp nhất trên mặt đất là trong tuổi trẻ và trong tình yêu.
Xuân Diệu cho rằng tiêu chuẩn thẩm mỹ cao nhất là vẻ đẹp con người. Và con người chỉ đạt được vẻ đẹp, ý nghĩa nhất khi sống với tình yêu. Các nhà thơ xưa thường lấy chuẩn mực của thiên nhiên làm tiêu chuẩn cho cái đẹp. Vì vậy con người chỉ có thể đẹp như thiên nhiên. Khi Nguyễn Du miêu tả đôi mắt nàng Kiều “làn thu thủy nét xuân sơn” thì “thu thủy” và “xuân sơn” là tiêu chuẩn. Nhưng mắt người đẹp chỉ đẹp đến mức như vậy. Với Xuân Diệu, con người là tiêu chuẩn cho vẻ đẹp. Thế gian này đẹp nhất là con người. Đẹp nhất là sức sống tuổi thanh xuân, con người rạng rỡ trong tình yêu, và đó là kiệt tác tuyệt vời nhất của tạo hóa.
Từ quan điểm này, trong bài thơ Vội Vàng, Xuân Diệu đã tạo ra những hình ảnh độc đáo:
Và ánh sáng lấp lánh trên hàng mi
Thần Vui mỗi buổi sáng gõ cửa
Tháng giêng ngọt ngào như cặp môi gần
Tôi hạnh phúc. Nhưng vẫn vội vàng một nửa
Tôi không chờ nắng hạ để hoài xuân
Khi hàng mi chớp mắt, ánh sáng của bình minh gọi thần Vui đến. Cả bình minh rực rỡ của vũ trụ được toả ra từ đôi mắt người thiếu nữ.
Câu thơ “Tháng giêng...” là so sánh táo bạo. “Tháng giêng” là khái niệm thời gian, không gian mùa xuân. Nó chỉ thực sự hấp dẫn khi so sánh với tiêu chuẩn con người. Đó là cặp môi gần. Dĩ nhiên, con người cũng đẹp nhất trong tuổi thanh xuân tình yêu. Một năm đẹp nhất là mùa xuân. Mùa xuân đẹp nhất là tháng giêng, mọi vật bừng lên sức sống tươi mới trẻ trung. Đặc biệt, thiên nhiên ấy được so sánh với vẻ đẹp của tình yêu.
Sống trọn vẹn với tuổi thanh xuân của mình.
Trần thế là thiên đường. Trong thiên đường, con người đẹp nhất. Vì thế Xuân Diệu khuyên chúng ta sống vội vàng, sống trọn vẹn, sống chất lượng nhất trong tuổi thanh xuân của mình. Đây là cách hợp lý để tận hưởng hạnh phúc ngắn ngủi của con người trên mặt đất. Xuân Diệu cho rằng cuộc sống thật tươi đẹp, nhưng tạo hóa sinh ra con người không cho họ mãi hưởng niềm vui trần gian. Câu thơ chuyển sang giọng điệu buồn thương bởi dấu chấm giữa dòng. 'Tôi hạnh phúc. Nhưng vẫn vội vàng một nửa”. Thực sự, nhận thức cuộc đời ngắn ngủi, tuổi thanh xuân có hạn, thời gian trôi qua không bao giờ trở lại. Dĩ nhiên, giá trị của hạnh phúc và cái đẹp sẽ tàn phai, là tất yếu. Đây là cảm xúc mang tính nhân loại. Lí Bạch nói: “Người xưa cầm đuốc vui đùa”. Tô Thức tâm sự:
Cảnh đêm, sợ hoa ngủ rồi
Thắp đèn cao ngắm vẻ hồng
Nguyễn Trãi băn khoăn:
Cầm đuốc vui đêm vì tiếc xuân
Nguyễn Gia Thiều thì thở dài tuyệt vọng:
Trăm năm còn có gì đâu
Chỉ là bãi cỏ khâu xanh
Bài thơ Vãn cảnh của Hồ Chí Minh cũng diễn ra trong quỹ đạo này. Tuy nhiên, khi cá nhân chưa tách rời cộng đồng, con người vẫn còn hỏi trong vũ trụ, thuyết luân hồi thì cái chết chỉ là một sự bắt đầu mới. Văn học trung đại có vẻ buồn bã nhưng không tuyệt vọng. Nó vẫn có vẻ thong dong tự tại. Xuân Diệu nhận thức mạnh mẽ về cá nhân nên luôn sống vội vàng, cuống cuồng. Ông thấy thời gian trôi chảy không ngừng, không vĩnh viễn, do đó lần đầu tiên trong thơ ca Việt Nam có quan niệm này.
Xuân đương đến, có nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non, có nghĩa là xuân sẽ già
Xuân Diệu khẳng định xuân của vũ trụ có thể tuần hoàn, nhưng xuân của con người chỉ có một lần. Ông phủ định mạnh mẽ.
Nói gì rằng xuân vẫn tuần hoàn
Nếu tuổi trẻ chỉ hai lần đẹp lại.
Nghĩ về tính hữu hạn của đời người, Xuân Diệu đã để lại nỗi buồn lắng đọng.
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi
Vì thế, trong nhận thức của Xuân Diệu, không có cách nào để tuần hoàn tuổi thanh xuân của đất trời. Do đó ông khao khát chiếm quyền kiểm soát thời gian. Điều đó có nghĩa là ngăn chặn thời gian, vô hiệu hóa sự trôi chảy của thời gian.
Tôi muốn tắt nắng đi
Để màu không phai
Tôi muốn giữ gió lại
Để hương không bay đi
Nhưng đó là ảo tưởng, vì thế chỉ còn một cách là sống vội vàng, tính toán từng giây phút cuộc đời.
Cảm xúc trào dâng mãnh liệt, vồ vập, giọng điệu trở nên sôi nổi, bồng bột. Ta nghe tiếng đập mạnh của trái tim Xuân Diệu, những đợt sóng tình cảm như cuốn người đọc, mời gọi người đọc hành động. Động từ “ta muốn' được lặp lại mạnh mẽ và đầy ý nghĩa. Những cơn sóng tình yêu ngày càng mãnh liệt, nồng nàn “ôm, say, thu, chiếm”.
Có thể tóm tắt bài thơ như sau “Tôi muốn tắt nắng, giữ gió vì thiên đường trần thế rất hạnh phúc. Nhưng tôi thấy đời người, tuổi trẻ trôi qua. Vì vậy, tôi cùng các bạn (chúng ta) hãy sống trọn vẹn cho cuộc sống. 'yêu thì phải vội vàng'. Tuy nhiên, lý luận khô khan này có thể làm mất hứng người đọc, do nhịp sống dồi dào, mãnh liệt. Người đọc mê đắm thiên đường trần thế mà Xuân Diệu miêu tả, chìm đắm trong dòng chảy của triết lý sống nhanh để tận hưởng những hạnh phúc xứng đáng. Đó là triết lý sống tích cực.
C - KẾT LUẬN
Cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi con người hạnh phúc. Tuổi thanh xuân là thời điểm viên mãn của hạnh phúc. Hãy tận hưởng điều ngọt ngào nhất của nó... Triết lý sống vội vàng là con đường cũng như sự đánh đổi cho hạnh phúc. Triết lý ấy được thể hiện bằng trái tim tuổi trẻ và chúng ta hiểu tại sao ngay khi xuất hiện, Xuân Diệu đã được tuổi trẻ đón nhận nồng nhiệt..
