Buzz
Phan Bội Châu, nguyên danh Phan Văn San (1867-1940), tự Sào Nam. Sinh sống tại Nam Đàn, Nghệ An.
- Cuộc đời của ông được chia thành ba giai đoạn:
+ Trước năm 1905, ông hoạt động chủ yếu tại nước nội.
+ Từ 1905-1925, ông tham gia hoạt động cách mạng ở nước ngoài và thành lập hội Duy Tân cùng Phong trào Đông Du và Việt Nam quang phục hội.
+ Từ 1925-1940: Bị chính quyền thực dân Pháp giam giữ tại Huế cho đến khi qua đời.
- Vừa là lãnh tụ cách mạng, vừa là một nhà văn tài hoa. Công trình văn học của Phan Bội Châu chứa đựng tinh thần yêu nước sâu sắc (Hải ngoại huyết thư), và cũng là vũ khí tuyên truyền cách mạng sắc sảo (Ngục trung thư, Trùng quan tâm sử…).
2. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ:
Năm 1905, sau khi thành lập hội Duy Tân và khởi đầu phong trào Đông Du, Phan Bội Châu rời bỏ đồng chí để ra nước ngoài. Bài thơ “Xuất dương lưu biệt” được viết vào thời điểm chia ly này.
II. Bản chất của bài thơ:
1. Hai dòng đề: Quan niệm về phẩm chất của nam nhi theo Phan Bội Châu:
- Trong thời phong kiến, người con trai sinh ra phải thực hiện những công việc lớn lao có ích cho cộng đồng. Mục tiêu sống cao cả:
“Một khi đã hiên ngang giữa trời đất
Sẽ để lại dấu vết lớn lành”
(Nguyễn Công Trứ)
Phan Bội Châu: Nam tử cần phải làm những việc đặc biệt: thay đổi thế giới, với ý chí cao cả và mãnh liệt trong công cuộc cứu nước:
“Làm nam nhân phải để lại dấu vết
Có thể gieo cầu mà tự lên”
2. Hai dòng chính: Tự thể hiện bản thân.
- Tự nhận thức về trách nhiệm cống hiến cho đất nước trong lịch sử. Đó là một cá nhân mạnh mẽ, tôn trọng, cần thiết và cao cả tột cùng.
“Trong cuộc đời ngàn năm phải có tớ
Sau này muôn đời có ai sánh kịp?”
- Hình thức:
+ Phát ngôn 1: Xác nhận
+ Phát ngôn 2: Sự nghi ngờ nhằm xác nhận sự thúc giục của bản thân trong lúc xuất phát.
3. Hai câu châm ngôn: Quan điểm về danh dự và cách tiếp cận với truyền thống học thuật cũ:
- Tác giả nhận thức về sự nhục nhã mất mát của đất nước.
“Non sông đã qua đời sống tiếp cảnh uổng”
- Việc học hành không thể cứu vãn tình hình đất nước bị mất mát
“Những học giả hiền lành cũng không thể giải quyết gì cho thời kỳ thiếu vắng quốc gia”
=> Quan điểm này phản ánh ý thức tiến bộ, sáng tạo của Phan Bội Châu.
4. Hai câu kết: Hoài bão và tinh thần trước khi bắt đầu hành trình:
- Hoài bão: Vượt qua khó khăn và chông gai. Đây là một hoài bão vĩ đại và mạnh mẽ.
- Tinh thần: “trời cao biển rộng một lối đi” => sự quyết tâm cao cả bừng bừng => Tinh thần bừng bừng trước khi bắt đầu hành trình cứu nước.
5. Chủ đề: Bài thơ thể hiện sự quyết tâm ra đi tìm lối cứu nước của nhà cách mạng Phan Bội Châu.
III. Kết luận:
- Nội dung: Bài thơ không lớn nhưng chứa đựng một nội dung tư tưởng phong phú và lớn lao: có lòng dũng cảm, có ước mơ thay đổi thế giới, có ý thức trách nhiệm cá nhân cao cả, có khát vọng lưu danh muôn đời, có quan niệm về danh dự trong cuộc sống, có tinh thần mới mẻ và dũng cảm về tri thức, có tư thế hăng hái sẵn sàng ra đi cứu nước.
- Nghệ thuật: Bài thơ mang một giai điệu riêng biệt, là biểu hiện của sự nhiệt huyết mãnh liệt.
Mytour
