Buzz
Hộp số là hệ thống cơ học/điện cơ giúp tăng hoặc giảm công suất từ động cơ trước khi truyền đến bánh xe.
Vai trò của hộp số là rất quan trọng trong hệ thống truyền động của ô tô, là mắt xích không thể thiếu để chuyển động năng lượng từ động cơ đến bánh xe. Mặc dù vậy, nhiều người vẫn cảm thấy hoạt động chuyển số còn khá phức tạp.
Hộp số ô tô đóng vai trò quan trọng trong hệ thống truyền động, là khớp nối giữa động cơ và bánh xe.
Hộp số là gì?
Đơn giản nói, hộp số là bộ phận chứa nhiều bánh răng khác nhau, mỗi bánh răng được thiết kế để chuyển đổi mô-men xoắn từ động cơ với tốc độ quay khác nhau, giúp xe di chuyển linh hoạt trên mọi địa hình và điều kiện vận hành.
Hộp số hoạt động như thế nào?
Động cơ sản sinh mô-men xoắn qua trục khuỷu. Mô-men này được truyền đến hộp số, nơi các bánh răng hoạt động hài hòa để điều chỉnh tốc độ quay của bánh xe. Việc chọn số phù hợp phụ thuộc vào tốc độ xe, điều kiện đường và tải trọng.
Hộp số ô tô đóng vai trò then chốt trong việc truyền lực từ động cơ đến bánh xe, giúp xe vận hành ở các tốc độ và mô-men xoắn khác nhau.
Có những loại hộp số nào?
Hiện nay, hai loại hộp số phổ biến nhất là hộp số sàn và hộp số tự động.
Hộp số cho phép xe di chuyển với nhiều tốc độ khác nhau, từ chậm đến nhanh, phù hợp với điều kiện đường và nhu cầu lái xe.
Hộp số tự động: Sử dụng hệ thống thủy lực hoặc điện tử để tự động chuyển số, giúp người lái thoải mái hơn. Hộp số tự động phù hợp cho lái xe trong thành phố, nhưng tiêu tốn nhiên liệu và có giá thành cao hơn hộp số sàn.
Hộp số hỗ trợ gia tăng mô-men xoắn khi xe khởi hành hoặc leo dốc, giúp xe dễ dàng vượt qua các địa hình khó khăn và di chuyển tiến hoặc lùi.
Bên cạnh hai loại hộp số phổ biến, còn có một số loại khác như:
Hộp số ly hợp kép (DCT): Sử dụng hai bộ ly hợp riêng biệt cho các số lẻ và số chẵn, giúp chuyển số nhanh và mượt mà hơn.
Hộp số vô cấp (CVT): Thay vì sử dụng bánh răng, hộp số CVT dùng dây đai kim loại để truyền lực, giúp chuyển số êm ái và không bị giật cục.
Hộp số tự động sử dụng bộ biến mô và bộ điều khiển thủy lực để tự động chuyển số theo điều kiện vận hành.
Tại sao xe lại giật khi bạn chuyển số sai?
Chuyển số không đúng cách có thể dẫn đến xe bị giật cục, nguyên nhân chính là do không đồng bộ giữa tốc độ quay động cơ và bánh xe. Ví dụ, lên số quá cao ở tốc độ thấp, động cơ không đủ mô-men kéo, dẫn đến xe bị giật cục; hoặc về số quá thấp ở tốc độ cao, động cơ bị gồng quá mức, cũng dẫn đến hiện tượng tương tự. Nhả côn hoặc đạp ga đột ngột khi sang số cũng gây tác động mạnh lên hệ thống truyền động, khiến xe giật cục. Chuyển số quá nhanh cũng có thể làm xe bị giật vì hộp số không kịp khớp với tốc độ động cơ.
Các nguyên nhân khác có thể gây ra hiện tượng xe bị giật cục
- Bộ ly hợp mòn hoặc hỏng: Bộ ly hợp đóng vai trò quan trọng trong việc truyền lực từ động cơ đến bánh xe. Khi bộ ly hợp mòn hoặc hỏng, lực truyền không mượt mà, gây ra hiện tượng xe bị giật.
- Bộ truyền động bị hỏng: Các bộ phận trong hệ thống truyền động như nhông, xích, ly hợp... bị hỏng cũng có thể khiến xe bị giật.
- Buji hỏng: Buji tạo tia lửa để đốt cháy nhiên liệu. Khi buji hỏng, quá trình đốt cháy nhiên liệu không suôn sẻ, gây ra hiện tượng xe bị giật.
Làm thế nào để lái xe số sàn mượt mà?
Để tránh hiện tượng xe bị giật cục khi lái xe số sàn, bạn cần chú ý những điều sau:
- Chọn số phù hợp với tốc độ: Xem bảng số trên đồng hồ để chọn số phù hợp với tốc độ di chuyển của xe. Khi tăng tốc, hãy chuyển số từ từ và đều đặn. Khi giảm tốc, nhả ga và chuyển số xuống số thấp hơn.
- Chuyển số mượt mà: Khi chuyển số, nhả côn hoàn toàn và giảm ga nhẹ nhàng. Sau khi chuyển số, từ từ nhả côn và tăng ga để xe di chuyển mượt mà.
- Tránh chuyển số đột ngột: Không nên chuyển số đột ngột từ số cao xuống số thấp hoặc ngược lại. Việc chuyển số đột ngột có thể làm hỏng hộp số và giảm tuổi thọ của xe.
