
Bỏ qua cách thế giới điện ảnh Marvel đề cập đến Loki, nếu nhìn riêng vào quy mô của Thần thoại Bắc Âu, Loki không dễ dàng bị loại bỏ. Lý do rất đơn giản, khi xem xét những câu chuyện trong thần thoại của người Vikings thế kỷ thứ IX và thứ X sau Công Nguyên, Loki là một nhân vật quan trọng. Sự tham vọng và tình cảm xung đột của vị thần này đã tạo ra những biến động, thay đổi quy luật cổ truyền của các vị thần Bắc Âu. Hành động của Loki đã gây ra xung đột và thậm chí là cái chết của một số vị thần và khổng lồ. Chính Loki đã sinh ra những quái vật khủng khiếp nhất trong thần thoại Bắc Âu, và chúng cũng là lực lượng dẫn đầu trong cuộc chiến chống lại các vị thần Asgard trong trận Ragnarök dẫn đến ngày tận thế.
Tên Loki xuất phát từ từ tiếng Đức cổ 'Luk' (nghĩa là nút thắt), mô tả đặc điểm của một kẻ luôn âm mưu và tạo ra những mối quan hệ phức tạp.
Trong văn của thi nhân Kevin Crossley-Holland, ông viết: “Nếu thiếu Loki, không có sự bất ổn, không có xung đột, không có Ragnarök.” Loki chính là nguyên nhân gây ra sự thay đổi mạnh mẽ trong thế giới thần thoại Bắc Âu, nên việc loại bỏ nhân vật này khỏi một cốt truyện về vị thần Asgard đòi hỏi nỗ lực lớn để che đậy những khoảng trống lớn mà Loki tạo ra.
Đó là thành công mà Cory Barlog và đồng đội tại Santa Monica Studios đã đạt được với God of War, tác phẩm game phiêu lưu dựa trên thần thoại Bắc Âu ra mắt năm 2018.
Trong God of War, Kratos và con trai Atreus dấn thân vào cuộc hành trình đưa hài cốt của Faye, mẹ của Atreus và vợ của Kratos, lên đỉnh núi cao nhất Cửu Giới. Mặc dù game tập trung vào việc khám phá câu chuyện cổ điển Bắc Âu, nhưng Loki không được nhắc đến trong suốt trò chơi.
Đó là thời khắc quan trọng nhất, khi hai cha con hoàn thành ý nguyện của người mẹ:
Trong khoảnh khắc ấy, tên Loki bất ngờ được nhắc đến, đánh dấu sự biến mất của anh. Trên thực tế, Loki chỉ là một đứa trẻ trong God of War, nên những sự kiện lớn của anh chưa diễn ra. Điều này tạo ra những khoảng trống lớn trong cốt truyện thần thoại Bắc Âu.
Tuy nhiên, dự án mới của Santa Monica Studios không thất bại, nhờ cách họ điều chỉnh cốt truyện để loại bỏ Loki. Những điều này không chỉ giúp cốt truyện mạnh mẽ hơn mà còn giúp đạt được mục tiêu ban đầu.
Thực tế, thần thoại Bắc Âu có một lịch sử phức tạp, dựa chủ yếu vào hai tác phẩm: Poetic Edda và Prose Edda. Người Vikings không ghi chép nhiều như người Hy Lạp hay người Do Thái, điều này làm cho những thông tin về thần thoại Bắc Âu trở nên mơ hồ và không chắc chắn.
Poetic Edda, hay còn gọi là Codex Regius, được cho là viết cách đây hơn 400 năm trước khi được khai quật vào năm 1643. Trong khi đó, Prose Edda là tác phẩm của tù trưởng Na Uy Snorri Sturlesson vào thế kỷ XIII, nơi ông tổng hợp và giải thích các vần thơ về thần thoại.
Trong cuốn The Viking Spirit, học giả Daniel McCoy cho biết, Sturlesson có thể đã thêm vào những chi tiết và điều chỉnh nội dung để phù hợp với tôn giáo Thiên Chúa Giáo. Do đó, đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi về sự chính xác của những câu chuyện trong Prose Edda.
Tóm lại, giữa hai nguồn thần thoại Bắc Âu chính trên, những văn bản đã tồn tại hàng thế kỷ đã tạo ra nhiều mâu thuẫn và lỗ hổng. Santa Monica Studios đã khéo léo điền những chi tiết mới và sắp xếp lại những mảnh ghép để tạo ra một câu chuyện phong phú với sự trưởng thành của nhân vật chính.
Bắt đầu từ Kratos và Atreus, cả hai đều có quá khứ đầy tổn thương. Sự nghiêm khắc của Kratos va chạm với lòng trắc ẩn của Atreus, phá vỡ bức tường bao bọc bên ngoài của họ.
Cuộc chiến đã tạo ra một câu chuyện gia đình với quá khứ tàn bạo và phản bội. Nhưng qua cuộc phiêu lưu, cả hai đã chữa lành những vết thương và hoàn thành chuyến hành trình cùng nhau.
Trong thế giới thần thoại mà thiếu vắng Loki, Santa Monica Studios đã sử dụng ba chủ đề khác nhau để giúp Kratos và Atreus trưởng thành. Để thúc đẩy quá trình này, cần có một nhân vật phản diện.
Và đó chính là Baldur, vị thần không bao giờ nói dối.
Theo hai nguồn thần thoại, Baldur đã chết do Loki. Người mẹ Freya đã xin muôn loài không làm hại tới Baldur, nhưng quên đến một thứ vật nhỏ bé: nhành cây tầm gửi.
Tuy nhiên, Loki sớm phát hiện ra nhành cây tầm gửi và tạo ra một mũi tên từ nó. Hắn lừa Höðr, anh em mù của Baldr, ném mũi tên vào người Baldr để kiểm tra khả năng bất tử của vị thần. Khi mũi tên chạm vào, Baldr đã chết ngay trước mắt Höðr.
Mặc dù phần mở đầu này được giữ nguyên trong God of War, nhưng Loki trưởng thành không xuất hiện, khiến Baldur vẫn sống và bất tử nhờ 'lời nguyền' của Freya. Tuy nhiên, Baldur trở thành một kẻ sống trong thù hận do 'lời nguyền' này.
Kỳ diệu là mũi tên tầm gửi vẫn trúng đích, dù Freya đã cố gắng loại bỏ tất cả các đồ liên quan. Tuy nhiên, Loki (Atreus) với mũi tên tầm gửi buộc ở ống tên đã gây ra cái chết của Baldur, từ đó thúc đẩy mối quan hệ giữa Baldur và Freya cũng như giữa Kratos và Atreus trên con đường phát triển.
Một chủ đề phổ biến trong God of War là sự hỗn loạn trong các gia đình.
Brokk và Sindri, hai anh em thợ rèn, từng làm việc cùng nhau một thời gian dài. Tuy nhiên, họ đã bắt đầu tranh cãi vì một kho báu bị quên lãng, làm rạn nứt mối quan hệ của họ.
Thor và hai con trai, Modi và Magni, cũng là một gia đình đầy xung đột. Sự biến mất của Modi đã làm nảy sinh thêm nhiều cảm xúc, đặc biệt là mối quan hệ tồi tệ giữa họ với cha của mình, Thor.
Trong mắt của Kratos, các câu chuyện về gia đình của Freya và Baldur, Brokk và Sindri, Thor với Modi và Magni đều là bài học để gã học được cách trở thành một con người có lòng nhân từ. Đôi khi, sự đau khổ giúp ta nhìn ra giá trị của hạnh phúc.
Kratos tin rằng sự dối trá có thể bảo vệ được, nhưng Freya đã chứng minh với cả thế giới rằng việc bảo vệ quá mức có thể phá hủy mối quan hệ. Cả hai cha con đã phải đối mặt với hậu quả của việc giấu giếm sự thật, mà nó đã đẩy Atreus vào bóng tối.
Kratos cuối cùng nhận ra rằng chỉ có thể cứu vãn con trai bằng cách thú nhận mọi điều. Hành động này đồng nghĩa với việc gỡ bỏ Loki khỏi câu chuyện thần thoại Bắc Âu, một quyết định mang tính chất kỳ diệu.
Trong Prose Edda, Loki bị biến thành một con chim ưng và bắt buộc phải đưa nữ thần Idunn cùng quả táo trường sinh cho Thiazi. Khi Thiazi bị tiêu diệt, Skadi đòi báo thù và Odin đề nghị giảng hòa bằng cách tặng cho cô hai điều ước.
Tuy nàng Skadi không xuất hiện trong God of War, trò chơi tái hiện lại tình huống Odin lừa Skadi bắn hạ một con chim ưng giả mạo. Sự sự kiện này tương tự như chủ đề sâu sắc về sự phản bội gia đình trong series game, với Kratos là nạn nhân và Zeus là kẻ thủ ác.
Chủ đề về sự phản bội gia đình nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp cũng được God of War khám phá sâu hơn, từ Kratos đến thần Zeus và thần Cronos, tạo nên một vòng lặp đau đớn trong dòng họ thần thần.
Kratos từng cho rằng lòng trắc ẩn là một yếu điểm, nhưng sau này gã nhận ra giá trị của nó khi cố gắng che giấu quá khứ của mình. Sự thay đổi trong tư duy của Kratos ảnh hưởng đến cách Atreus nhìn nhận thế giới.
Các nhà biên kịch đã tạo ra những tình huống khó khăn, ép Kratos phải đối mặt với lựa chọn để bảo vệ mối quan hệ với con trai.
Cốt truyện của God of War lật ngược vị thế của Kratos và Atreus, khi Kratos giảm bớt sự kiểm soát và Atreus phải đối mặt với việc biến mình từ một vị thần thành một vũ khí nguy hiểm.
Câu 'Sự thật vượt trội hơn lòng tốt' phản ánh rõ cuộc chiến nội tâm và xung đột giữa Kratos và Atreus, khi Atreus cho rằng bản thân cao cả hơn vì biết mình là một vị thần.
Để giúp Kratos và Atreus vượt qua những khó khăn về đạo đức, các nhà biên kịch sử dụng hai ví dụ, Odin và Tyr, để đề cập đến sự đối lập trong việc sử dụng quyền lực của các vị thần. Cả hai nhân vật này không tham gia trực tiếp trong trò chơi, nhưng trở thành điểm nhấn về đạo đức cho cả hai cha con.
Santa Monica Studios tài ba khi tạo ra câu chuyện khác biệt cho Tyr và Odin mà không cần đến Loki, nhưng vẫn dựa trên chi tiết từ hai pho Edda cổ điển. Mặc dù không liên quan trực tiếp đến Loki, nhưng các chi tiết này liên quan đến con cái của ông, tạo nên một cảm nhận rõ ràng về sự phức tạp của thế giới thần thoại.
Trong thần thoại Bắc Âu, Loki sinh ra nhiều sinh vật kỳ quái. Trong God of War, chúng đều có sự hiện diện và ảnh hưởng khác nhau. Ở đền Jorrmungandr, cây phả hệ của Loki hiện diện với Loki, Angrboda và ba đứa con của họ, bao gồm Hel và Jormungandr. Chi tiết về Jormungandr trở về quá khứ là mới lạ và không xuất hiện trong thần thoại nào.
Fenrir, con sói khổng lồ, có vai trò quan trọng trong số phận của Odin và Tyr. Theo Prose Edda, Odin và các vị thần trói Fenrir vì sợ nó quá mạnh mẽ. Tyr là người duy nhất dũng cảm đưa tay để cho Fenrir cắn, tôn trọng giao kèo giữa Fenrir và các vị thần.
Tyr hy sinh tay mình khiến hắn trở thành 'vị thần một tay', nhưng cũng là điều khiến các vị thần khác cười chế giễu. Sự hy sinh của Tyr là biểu tượng cho sự tôn trọng và trách nhiệm trong thế giới thần thoại.
Trong God of War, Tyr vẫn giữ cả hai cánh tay vì con sói Fenrir chưa ra đời. Bản chất thiện lương của Tyr như ngọn hải đăng, mang lại hy vọng cho Kratos và Atreus.
Odin, tương tự như Kratos, bị ràng buộc bởi số phận. Hình ảnh của Odin trên Sleipnir ám chỉ sự hủy diệt đi theo bước chân của vị thần này.
Nỗ lực thay đổi số phận của Odin khớp với những dự đoán trong Edda, dẫn đến sự lạc quan của vị thần này. Odin tận dụng sự chân thật của Tyr để tiêu diệt người khổng lồ, nhưng cuối cùng bị Thor và cây búa sét đánh bại.
Từ Odin cho đến Tyr, từ Modi cho đến Magni, từ Brokk cho đến Sindri, hay từ Baldur cho đến Freya, mọi thứ trong thần thoại đều là dấu vết để Kratos nhìn thấy tương lai của mình.
Câu chuyện về những gia đình tan vỡ, vòng lặp hủy diệt, và sự kiểm soát đều nhắc nhở Kratos về quá khứ và thúc đẩy gã thoát khỏi nó. Atreus là người giúp Kratos đối mặt với thực tại và tiến lên phía trước.
Santa Monica Studios đã có một biến đổi tuyệt vời. Loki luôn gây ra xung đột và Atreus, với những đặc điểm riêng, là nguồn cảm hứng để Kratos thay đổi.
Cuốn sách The Viking Spirit kết thúc với lời của học giả Daniel McCoy, nhấn mạnh về sự phát triển không ngừng của thần thoại Bắc Âu: “Cách tốt nhất để tôn trọng thần thoại và tín ngưỡng Bắc Âu là liên tục làm mới chúng theo từng thời kỳ.” Trái lại với Loki trong thần thoại Bắc Âu, biên kịch của God of War đã biến nhân vật này thành một công cụ quan trọng để làm rung chuyển cốt truyện, tận dụng bản chất đầy mê hoặc của Loki để làm đảo lộn cuộc sống của Kratos.
Mặc dù Loki trong God of War khác xa so với thần thoại Bắc Âu, nhưng vai trò của anh vẫn giữ nguyên, trở thành một lực lượng đẩy Kratos tiến lên. Qua sự phản kháng của Atreus, Kratos nhìn lại quá khứ và nhận ra rằng thế giới đầy đau thương đã tạo ra bản thân Kratos hiện tại.
Kratos không chỉ cứu Atreus mà còn cứu cả bản thân mình. Lần đầu tiên, Atreus không sợ làm bố thất vọng, mà lo sợ rằng đã trở thành một bản sao của bố. Kết thúc hạnh phúc của hai cha con là sự thay đổi và sự trở nên trung thực hơn, tạo nên cao trào của câu chuyện khi Baldur bị đâm chết và mất đi sự bất tử.
Sự xuất sắc của God of War không chỉ nằm ở việc loại bỏ Loki khỏi cốt truyện thần thoại Bắc Âu, mà còn là việc chúng ta đã đi cùng Loki suốt hành trình từ đầu đến cuối, chỉ khi kết thúc mới nhận ra điều này.
Cuối cùng, God of War không chỉ là sự thay đổi của nhân vật Kratos, không chỉ là việc thay đổi bản tính hung ác và sự phá hủy, mà còn là minh chứng cho việc, dù quá khứ có đau thương đến đâu, vẫn luôn có cơ hội để bắt đầu lại từ đầu.
Nguồn: Javed L. Sterritt/Good Blood
Deeptalk là loại bài phân tích sâu, nội dung chất lượng kết hợp với đồ họa đẹp mắt, mang lại trải nghiệm thị giác tuyệt vời. Hình ảnh trong Deeptalk được tối ưu hóa để bạn có thể tận hưởng và tiếp nhận thông tin theo một cách hoàn toàn mới lạ. Hãy thưởng thức một ly cà phê thơm ngon và lăn vào đọc Deeptalk, bạn sẽ thấy sự hứng khởi khó tả!
