Tìm hiểu về nghề đặt nò ở Cà Mau
1.1 Nghề đặt nò ở Cà Mau là gì?
Nò là một công cụ được ngư dân Cà Mau sử dụng để bắt và khai thác các loại cá, tôm tự nhiên sống trong các kênh, rạch. Dụng cụ này từng rất phổ biến vào cuối thế kỷ 20 sau khi đất nước thống nhất. Tuy nhiên, do lượng thủy sản tự nhiên giảm sút, nghề đặt nò ở Cà Mau ngày nay ít gặp hơn.
Trái ngược với Nghề bắt cá tôm ở Cà Mau, để tìm kiếm con cá tôm, người dân sẽ xây dựng những cái lưới trên dòng kênh. Những cái lưới này như một mê lộ, khiến cá không thể thoát ra. Điều đáng chú ý là khi cá bị mắc vào lưới, chúng vẫn giữ được sức khỏe và vẫn có thể hoạt động bình thường. Do đó, sau khi cài đặt lưới, người dân có thể chờ đợi một hoặc hai tuần hoặc thậm chí cả tháng để thu hoạch mà không làm hại đến sức khỏe của cá.
Nghề bắt cá tôm bằng cách đặt lưới ở Cà Mau cũng gây ra một số vấn đề như làm cản trở sự di chuyển của thuyền, ghe, gây khó khăn cho người dân trong việc đi lại
1.2 Cách người dân ở Cà Mau xây dựng lưới
Nghề bắt cá tôm bằng cách đặt lưới ở Cà Mau khá đơn giản, thường được người dân xây dựng giữa dòng nước. Vật liệu chính để làm lưới là cây sậy, một số gia đình sử dụng tre hoặc trúc được chia nhỏ. Chiều dài trung bình của lưới là từ 1.3 đến 1.7m, phù hợp với độ sâu của kênh, suối. Những thanh sậy được nối với nhau thành từng tấm lớn bằng dây thừng hoặc dây chuối khô, được gọi là tấm lưới.
Khi xây dựng lưới, người dân sẽ đặt cọc xuống đáy sông theo sơ đồ đã quy định. Khung lưới được làm từ tre hoặc trúc. Sau đó, các tấm lưới được gắn vào khung một cách chắc chắn, để tránh việc khi cá lớn mắc vào có thể làm gãy ra.
Lưới thường có nhiều miệng để thu hút cá tôm vào bên trong. Miệng lưới ở phía ngoài rộng, càng vào sâu bên trong thì càng hẹp lại dần. Đặc biệt, ở phần miệng thường được gắn một bộ hom có thiết kế như một chiếc lưới. Điểm đặc biệt của bộ hom là cá tôm có thể dễ dàng bơi vào nhưng không thể bơi ra ngoài. Loại thiết kế này rất giống với dụng cụ Nghề bắt cá lưới ở Cà Mau.
Sau khi cá tôm đã vào lưới, chúng sẽ cố gắng bơi lội lòng vòng để tìm cách thoát ra. Tuy nhiên, khi chúng bơi theo những miệng lưới mà người dân đã thiết kế, tất cả sẽ hướng về một điểm gọi là rọ. Như vậy, người dân có thể dễ dàng sử dụng vớt để thu hoạch hết cá tôm mà không gặp bất kỳ khó khăn nào.
Công cụ để xây nò rất đơn giản với khung cấu trúc và các tấm đăng lớn
Người dân đang tạo dựng nò để bắt cá
Thưởng thức những loại cá tôm tự nhiên từ nò
Nghề đặt nò ở Cà Mau chủ yếu để bắt các loại hải sản như tôm càng, rùa, cá trê, cá lóc, cá bổi, cá rô, lươn, rắn v.v. Bởi chúng sinh sống tự nhiên nên thịt rất thơm ngon, một khi thưởng thức chắc chắn bạn sẽ rất hài lòng.
Vì hiện tại Nghề đặt nò ở Cà Mau đã không còn phổ biến nữa, bạn cần phải đi sâu vào những vùng quê hẻo lánh như Trần Văn Thời, Ngọc Hiển, Năm Căn, U Minh... để tìm kiếm. Hãy thử hòa mình vào cuộc sống của người dân địa phương, tìm hiểu về cách chế biến những món ăn đặc sản như Lẩu mắm U Minh, cá lóc nướng trui, lươn um lá nhàu... Đây sẽ là trải nghiệm thú vị trong chuyến đi của bạn đấy.
Hiện tại, Nghề đặt nò ở Cà Mau chỉ còn tồn tại trên những con kênh và rạch nhỏ.